Τα παιδιά γίνονται πολλές φορές ιδιαίτερα αυταρχικά, καθώς υποδεικνύουν που θέλουν να κάτσουν, τι ρούχα θέλουν να φορέσουν και τι φαγητό θέλουν να φάνε. Σε ότι αφορά όμως στην επικοινωνία πιο πολύπλοκων σκέψεων και συναισθημάτων με λόγια, θα πρέπει ο γονιός να είναι σε θέση να ερμηνεύσει τη περίεργη συμπεριφορά του παιδιού του.
«Το παιδί σας δεν σας κοιτάει στα μάτια»
Μετάφραση: «Ντρέπομαι»
Όταν τα μωρά στρέφουν αλλού το βλέμμα τους, αυτό σημαίνει ότι νιώθουν περικυκλωμένα και ότι θέλουν να σταματήσουν να είναι το επίκεντρο της προσοχής. Σε ηλικία περίπου δύο ετών, τα παιδιά αρχίζουν να αναπτύσσουν συναισθήματα όπως η ντροπή. «Όταν ένα μικρό παιδί αρνείται να κοιτάξει τον γονιό του στα μάτια, σημαίνει ότι συνειδητοποιεί πως η πράξη του απογοήτευσε τον γονιό του,» δηλώνει η ψυχολόγος Δρ. Kristin Lagattuta, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.
Αυτό που θα πρέπει να κάνει ο γονέας είναι να δείξει στο παιδί πως έκανε κάτι λάθος, χρησιμοποιώντας απλές και μικρές προτάσεις όπως: «δεν σκίζουμε τα βιβλία μας», «δεν σπρώχνουμε τα άλλα παιδάκια,» και να του δώσει την ευκαιρία να επανορθώσει για το λάθος που έκανε, όπως με το να κολλήσει τη σκισμένη σελίδα , ή να αγκαλιάσει το παιδάκι που έσπρωξε.
«Το παιδί σας θέλει να πάρει όλα τα κουκλάκια του μαζί του στο κρεβάτι»
Μετάφραση: «Φοβάμαι»
Μέχρι πριν από λίγο καιρό, το παιδί σας σκεπαζόταν με τη βρεφική του κουβέρτα και κοιμόταν ήσυχο. Ξαφνικά, τώρα, σας ζητάει να πάρει στο κρεβάτι του όλα τα κουκλάκια του, με αποτέλεσμα το κρεβάτι να θυμίζει κάτι από κατάστημα παιχνιδιών.
«Στην ηλικία αυτή, η φαντασία των παιδιών απογειώνεται και αρχίζει να έχει εφιάλτες και να φαντάζεται τέρατα μέσα στις ντουλάπες,» εξηγεί η Kerstin Potter, διευθύντρια εκπαιδευτικού προγράμματος για νήπια στο Κολέγιο Harcum, στην Πενσιλβάνια. «Έχοντας κοντά του όλα τα οικεία για αυτό αντικείμενα, κάνει το παιδί να αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια την ώρα που πετάγεται από τον ύπνο του στη μέση της νύχτας.»
Στην ηλικία των δύο ετών, τα παιδιά πιστεύουν πως τα τέρατα που φαντάζονται υπάρχουν στην πραγματικότητα, επομένως δεν θα βοηθήσει σε τίποτα εάν ο γονιός τους δείξει απλά ότι δεν υπάρχει τίποτα μέσα στην ντουλάπα. «Τα παιδιά απλά πιστεύουν ότι οι γονείς δεν μπορούν να δουν τα τέρατα,» εξηγεί η Potter. Επομένως, αυτό που θα πρέπει να κάνει ο γονιός είναι να επιτρέψει στο παιδί του να κοιμηθεί αγκαλιά με τα κουκλάκια του.
«Σηκώνει τη μπλούζα του προς το κεφάλι κάθε φορά που γνωρίζει ένα καινούργιο άτομο»
Μετάφραση: «Είμαι νευρικός»
«Το παιδί σε αυτή την ηλικία δεν έχει μάθει ακόμα να διαχειρίζεται τη νευρικότητά του, επομένως προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση με έναν καθαρά ενστικτώδη τρόπο,» υποστηρίζει η Lisa Nalven, παιδίατρος στο Κέντρο Παιδικής Ανάπτυξης Valley του Νιου Τζέρσεϊ. «Ορισμένα παιδιά μασούν τη μπλούζα τους ή τραβούν το παντελόνι τους, ενώ άλλα αρπάζονται από το πόδι των γονιών τους, βάζουν το δάχτυλο στο στόμα ή πέφτουν στο πάτωμα και κρύβουν το πρόσωπό τους.»
Αυτό που μπορούν να κάνουν οι γονείς σε αυτή την περίπτωση είναι να βγάλουν σιγά-σιγά το παιδί τους από το «καβούκι» του. Οι γονείς πρέπει να χαλαρώσουν, να χαμογελάσουν και να χαιρετίσουν έναν καινούργιο άνθρωπο, σφίγγοντας καθησυχαστικά το χέρι του παιδιού τους. Αυτό θα κάνει το παιδί να καταλάβει ότι το περιβάλλον γύρω του είναι ασφαλές και φιλικό. Μετά, το μόνο πράγμα που χρειάζεται το παιδί είναι λίγος χρόνος για να εγκλιματιστεί και να νιώσει άνετα.
«Το παιδί κρύβεται πίσω από τα έπιπλα όταν κάνει την ανάγκη του στην πάνα του»
Μετάφραση: «Χρειάζομαι ιδιωτικότητα»
Η συνήθης αυτή συμπεριφορά των παιδιών δείχνει δύο πράγματα: πρώτον, το παιδί γνωρίζει ότι είναι ανάγκη να κάνει την ανάγκη του και δεύτερον, έχει παρατηρήσει τους γονείς του ότι όταν θέλουν να κάνουν την ανάγκη τους μπαίνουν στην τουαλέτα μόνοι τους.
Υπάρχουν δύο θετικά σημάδια για το ότι το παιδί είναι έτοιμο για την εκπαίδευσή του στο γιογιό. «Το παιδί ζητά αμέσως να του αλλάξει ο γονιός τη λερωμένη πάνα,» δηλώνει η σύμβουλος γονέων, Ari Brown. Τα περισσότερα παιδία αρχίζουν να χρησιμοποιούν την τουαλέτα στην ηλικία των 2-3 ετών.
Οι γονείς θα πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να αναζητούν τον προσωπικό τους χώρο, κατευθύνοντάς τα προς την τουαλέτα. «Το να μάθουν τα παιδιά ότι η τουαλέτα είναι το δωμάτιο του σπιτιού όπου κάνουμε την ανάγκη μας, είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα. Δεν χρειάζεται να τα πιέσουμε να κάτσουν στο γιογιό,» υποστηρίζει η Δρ. Brown.
«Μεταμορφώνεται σε ένα κακομαθημένο παιδί. Πετάει το φαγητό του, χτυπάει τους πάντες και σπάει τα παιχνίδια του.»
Μετάφραση: «Δεν έχω κέφια»
Αποτελεί έκπληξη στους γονείς -και συχνά τους βάζει σε μπελάδες- όταν το μέχρι πρότινος γλυκό και ήσυχο παιδί τους μεταμορφώνεται σε διαβολάκι. Είναι σημαντικό να κατανοήσουν οι γονείς ότι η κακομαθημένη συμπεριφορά που εμφανίζει το παιδί τους είναι πιθανόν απλά μία αντίδραση για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται εκείνη τη στιγμή και όχι αλλαγή της προσωπικότητας του παιδιού τους.
Ο γονέας θα πρέπει να αντιληφθεί τι από όλα αυτά συμβαίνει. Εάν το παιδί αντιδρά κατ” αυτόν τον τρόπο επειδή βαριέται, τότε ο γονέας θα πρέπει να βγάλει στην επιφάνεια όλα του τα παιχνίδια και να κάτσει να παίξει μαζί του, ή να το πάει μία βόλτα στην παιδική χαρά ώστε να αλλάξει παραστάσεις. Ακόμα και η τιμωρία είναι ένας τρόπος. «Τα παιδιά πρέπει να μάθουν ότι υπάρχουν καλύτεροι τρόποι για να τραβήξεις την προσοχή κάποιου από το να του πετάς αντικείμενα,» υποστηρίζει η Δρ. Nalven.
«Παθαίνει υστερία την ώρα που του καθαρίζεται το φρούτο που μόλις ζήτησε να φάει»
Μετάφραση: «Το θέλω τώρα»
Τα μωρά γεννιούνται ανυπόμονα για λόγους επιβίωσης. Αρχίζουν να κάνουν φασαρία και να κλαίνε για να φάνε αμέσως, για να αλλαχτούν αμέσως, για να κοιμηθούν αμέσως. Ο προμετωπιαίος φλοιός, η περιοχή του εγκεφάλου που ευθύνεται για τον αυτοέλεγχο, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας των ανθρώπων να συμβιβάζονται με την όποια καθυστέρηση στην εκπλήρωση των αναγκών, αρχίζει να αναπτύσσεται κάπου ανάμεσα στην ηλικία των 2 και 7 ετών.
Ο γονιός δεν θα πρέπει να ικανοποιεί αμέσως κάθε ανάγκη του παιδιού του. Αυτό που μπορεί να κάνει είναι να του επισημάνει ότι άκουσε το αίτημά του και ότι θα προσπαθήσει να του το εκπληρώσει το συντομότερο δυνατό. Σιγά-σιγά, ο χρόνος αναμονής της εκπλήρωσης θα παρατείνεται, ενημερώνοντας όμως το παιδί για τα βήματα που θα πρέπει πρώτα να γίνουν μέχρι να εκπληρωθεί το αίτημά του. Για παράδειγμα, η μητέρα μπορεί να πει στο παιδί της: «Πρώτα η μανούλα θα πλύνει τα πιάτα, μετά θα στεγνώσει τα χέρια της, θα ανοίξει το ψυγείο και θα σου βάλει χυμό να πιεις.» Με αυτό τον τρόπο, το παιδί μαθαίνει και αποκτά μία πολύτιμη ικανότητα, την υπομονή.
«Αρχίζει να διεκδικεί το γονιό του κάθε φορά που κάποιο άλλο παιδί τον πλησιάζει»
Μετάφραση: «Δώστε μου περισσότερη σημασία»
Η προσκόλληση του παιδιού σε έναν συνήθως από τους δύο γονείς δείχνει ότι το παιδί δεν περνά αρκετό χρόνο με τον συγκεκριμένο γονιό, είτε επειδή εκείνος δουλεύει, είτε επειδή η οικογένεια απέκτησε προσφάτως ένα ακόμα μωρό, που τραβάει περισσότερο την προσοχή των γονιών. Εάν δεν υπάρχει καμία απολύτως αλλαγή στην υπάρχουσα οικογενειακή κατάσταση, αυτού του είδους η κτητικότητα ενδεχομένως να είναι μέρος και φυσικό επακόλουθο της ανάπτυξης της αίσθησης του εγώ στο παιδί. «Η φάση της κτητικότητας που περνούν τα παιδιά είναι ενοχλητική, αλλά στην πραγματικότητα είναι καλό γιατί σημαίνει ότι το παιδί αρχίζει να συνειδητοποιεί σιγά-σιγά την οντότητά του ως άτομο,» υποστηρίζει η Δρ. Lagattuta. Ο γονιός θα πρέπει να αγκαλιάσει το παιδί του και να του δώσει να καταλάβει ότι είναι εκεί για εκείνο και πως το αγαπάει, πως δεν πρόκειται κανείς να πάρει τον γονιό του από μακριά του.
