* Γράφει η Αντιγόνη Συμεωνίδου Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια MSc
Αν υπάρχει κάτι σίγουρο πριν και κατά την γέννηση μας, είναι η εσωτερική μας ανάγκη για έκφραση και ελευθερία.Ξεκινώντας να υπάρχουμε στην ενδομήτρια ζωή – μέσα από ενσυναίσθηση με το σώμα της μητέρας μας- αλλά και μέσα από την δική μας ατομική ικανότητα να μεταμορφωνόμαστε, δημιουργούμε την πρώτη αίσθηση της ύπαρξης μας. Συναισθανόμαστε, μεταμορφωνόμαστε άρα υπάρχουμε, νιώθουμε, ετοιμαζόμαστε για την πρώτη πράξη ελευθερίας : την γέννηση μας.
Ερχόμαστε στην καινούργια μας πραγματικότητα, Ανοιχτοί σε όλα, ελεύθεροι από καλούπια, εγκλωβισμούς και άρνηση. Ερχόμαστε με ανάγκη ενσυναίσθησης και εκπλήρωσης ψυχοσωματικών αναγκών, για να συνεχίσουμε να βιώνουμε την Εμπειρία της ελευθερίας.
Αλλά όταν αρχίζει η κακοποίηση, αρχίζει το θάψιμο των αναγκών στον βωμό της αγάπης, που εκφράζεται με τα γνωστά κακοποιητικά έργα : άστο να κλαίει για να μάθει, μάθε του να είναι ανεξάρτητο από μικρό, μάθε του να μπορεί να διαχειρίζεται τον αποχωρισμό από βρέφος, μην το κανακεύεις θα γίνει κακομαθημένο.
Και μαθαίνουμε από τα γεννοφάσκια μας να βιώνουμε συναισθήματα που πλαισιώνουν έννοιες όπως Προδοσία, Απόγνωση, Εγκατάλειψη, Ματαίωση.
Και έτσι, το πρώτο αποτύπωμα της ύπαρξης μας, η πρώτη αίσθηση του εαυτού, η πρώτη βιωματική εμπειρία της Σχέσης με την βασική τροφό, χρωματίζεται με Απόρριψη…
Και τι κάνουμε? Προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να επιβιώσουμε.. Η επιβίωση μας ως νεογέννητα και βρέφη είναι Να Αντέχουμε. Να αντέχουμε τα αγχογόνα συναισθήματα και να Γινόμαστε Εμείς το άγχος και το Στρες, Εμείς η Ματαίωση και Οδύνη γιατί μαθαίνουμε από την πρώτη στιγμή της ζωή μας, ότι αυτή είναι η Αίσθηση της Ύπαρξης μας.
Για να επιβιώσουμε απο το Τραύμα, γινόμαστε το Τραύμα. Μπορείς να αρνηθείς τα πρώτα σου συναισθήματα, μπορείς να αρνηθείς τις πρώτες σου εσωτερικές συγκρούσεις? Όχι αλλά ούτε μπορείς να τις εκλογικεύσεις, ούτε μπορείς να τις κατανοήσεις…Βρέφος είσαι, δεν έχεις αμυντικούς μηχανισμούς. Άρα τι κάνεις? Γίνεσαι αυτό που νιώθεις :Τραύμα
Και περνάει ο καιρός, και κάθε μέρα, κάθε λεπτό βιώνεις την Ανάγκη σου να προστατευθείς από εσωτερικές συγκρούσεις που λένε : έχω ανάγκη την ανακούφιση, έχω ανάγκη την προστασία, έχω ανάγκη την επαφή, Αλλά πρέπει μόνο μου να μάθω. Πρέπει μόνο μου να Μπορώ να υπάρχω στο καινούργιο και άγνωστο περιβάλλον μου, χωρίς την αγκαλιά από τον άνθρωπο που για 9 μήνες συναισθανόμουν την πρώτη αίσθηση της ύπαρξης μου.
Και συνεχίζεις να κλαις, συνεχίζεις να εκφράζεις με τον μόνο τρόπο που έχεις τις ανάγκες σου, συνεχίζεις να επικοινωνείς την ανάγκη σου για συναίσθηση, συνεχίζεις να δείχνεις ότι η έκφραση των αναγκών σου είναι η πιο πραγματική εσωτερική αίσθηση ελευθερίας, αλλά η αντίδραση της μητέρας σου σε Εγκλωβίζει. Σε εγκλωβίζει στον Αποχωρισμό, σε εγκλωβίζει σε μια καινούργια εσωτερική σύγκρουση : πως γίνεται να είσαι εσύ ο άνθρωπος που μου δημιούργησε τα πρώτα συναισθήματα, την πρώτη αίσθηση «στέγης» και τώρα να με εγκαταλείπεις?
Και αρχίζει να γεννιέται η Σύγχυση στο νεογέννητο και βρέφος. Αρχίζει η καθημερινότητα του να χρωματίζεται όλο και πιο έντονα από άγχος και στρες, γιατί φανταστείτε Εσείς να βιώνετε μαζί και ταυτόχρονα εγκατάλειψη, απόγνωση και σύγχυση.. Το επόμενο βήμα? Η εξάντληση.
Η βρεφική ηλικία είναι η συνέχεια της πρώτης λίμνης συναισθημάτων ( ενδομήτρια ζωή) και ένα μεταβατικό στάδιο από την ενδομήτρια ζωή στην εξωμήτρια. Συνδετικός κρίκος ανάμεσα στις δύο πραγματικότητες είναι η μορφή της Μητέρας. Ας αποφασίσουμε εμείς ως Μητέρες τι χρώμα έχει η Μορφή μας και ας δώσουμε στα βρέφη «χρώματα ζωής», όχι απώλειας.
Αναρρώνεις από το CIO? Πιστεύω ότι μπορείς να αναρρώσεις από μορφές τραυμάτων, αρκεί να υπάρχει βοήθεια.
Για αρχή δεν φοβόμαστε να αποδεχτούμε ότι το ελεγχόμενο κλάμα, δημιουργεί τραύμα. Αναγνωρίζουμε το τραύμα, κατανοούμε ότι έχουμε παρέμβει με βία στην ύπαρξη του μικρού ανθρώπου, συναισθανόμαστε ότι κάθε τραύμα τον «μεταμορφώνει» και τον αποδυναμώνει ψυχικά .
Tα νεογέννητα έρχονται «ανοιχτά» στην καινούργια τους πραγματικότητα, εκτεθειμένα σε ερεθίσματα και βιώνουν την εξέλιξη τους μέσα από δύο ανάγκες : την ανάγκη να παραμένουν Συνδεδεμένα με την Μητέρα τους και την ανάγκη να νιώθουν ότι εκπληρώνονται οι ψυχοσωματικές και ψυχοσυναισθηματικές τους ανάγκες. Η εκπλήρωση των δύο βασικών αναγκών τους, δημιουργεί την Αίσθηση της Ύπαρξης και η Αλληλεπίδραση με την Μητέρα δημιουργεί το Συναίσθημα.
Η ανάρρωση είναι μια διαδικασία, μια βιωματική εμπειρία που χρειάζεται να πραγματωθεί μέσα από την εμπειρία της αλλαγής, της σχέσης και της ενδυνάμωσης. Βασικό σημείο αναφοράς στην ανάρρωση από το CIO, είστε εσείς, ή Μητέρα και οι τρόποι που αντιμετωπίζετε και συσχετίζεστε με το παιδί σας. Τα πρώτα αποτυπώματα του CIO μπορούν να εκφραστούν με διάφορους τρόπους : στρεσαρισμένα παιδιά που μπορούν να χαρακτηριστούν ως υπέρ κινητικά ( γιατί το CIO δημιουργεί άγχος από τρυφερή ηλικία και ζώντας παρέα με το άγχος του, το παιδί βρίσκει τρόπους να το εκτονώσει), ευαίσθητα παιδιά που μπορεί να χαρακτηριστούν ως ντροπαλά ( γιατί το CIO ταράζει την βιωματική εμπειρία της Εμπιστοσύνης και δημιουργεί αποσύνδεση και ανασφάλεια) ή φοβισμένα παιδιά ( γιατί το CIO βάζει από νωρίς την ανάγκη να βρίσκουν τρόπους να επιβιώσουν σε μια στρεσογόνα και τραυματική συνθήκη)
Με άλλα λόγια, το CIO βάζει από νωρίς τον μικρό άνθρωπο σε μια διαδικασία εσωτερικής μεταμόρφωσης, που αντί να αφήνεται να βιώνει την εμπιστοσύνη, την προστασία και την ασφάλεια που δημιουργείται στην ύπαρξη του ύστερα από την εκπλήρωση των ψυχοσυναισθηματικών αναγκών του, μεταμορφώνεται σε ένα πλάσμα που σιωπά και μαθαίνει να κοιμάται μόνο του για να μπορεί να επιβιώσει. Εσωτερικεύοντας μέσα του την ανάγκη της επιβίωσης, εξελίσσεται σε ένα πλάσμα που η πρώτη του δυναμική ψυχής μετουσιώθηκε σε μια ανάγκη επιβίωσης χρωματισμένη με άγχος.
Άρα χρειάζεται να αποφορτίσουμε, να βοηθήσουμε το παιδί να ξανασυνδεθεί με την ύπαρξη του – μέσα από την μητέρα του- και το ενθαρρύνουμε.
Η αποφόρτιση γίνεται με πολύ αγκαλιά, παιχνίδι και συναισθηματική επικοινωνία. Η επανασύνδεση γίνεται πάλι με επικοινωνία και βοηθώντας τον μικρό άνθρωπο να είναι σε επαφή με το συναίσθημα του και η ενθάρρυνση γίνεται σωστά μόνο όταν αποδεχτούμε ξανά την βαρύτητα του τραύματος και δεν αναγκάζουμε το παιδί να γίνει κάτι διαφορετικό από αυτό που είναι.
Η επαφή, αναγνώριση, έκφραση και επικοινωνία συναισθήματος είναι θεραπευτική και αναγκαία. Το αίσθημα ( αυτό που νιώθουμε) πηγάζει από την Αίσθηση, την Σύνδεση και την Αλληλεπίδραση μας με τους βασικούς και αρχικούς ανθρώπους στην ζωή μας. Για τα μάτια του νεογέννητου, βρέφους και νηπίου είναι η Μητέρα και για τα μάτια του παιδιού είναι οι Γονείς,. Τα Συν-αισθήματα γεννιούνται μέσα από την Βιωματική εμπειρία της Σχέσης και δημιουργούν την αφετηρία για να εξελιχθεί ολοκληρωτικά η ύπαρξη του ανθρώπου ( οι γνωστικές διαδικασίες, έρχονται μετά).
“Ενα παιδί που ήταν μωρό εκπαίδευσης ύπνου, δεν έχει βιώσει την πρωταρχική ανάγκης της εμπιστοσύνης στην μητρική μορφή με αποτέλεσμα να βιώνει μια συνεχόμενη αίσθηση ανασφάλειας και άγχους. Η έννοια Εμπιστοσύνη, είναι βιωματική διαδικασία και Τα παιδιά δεν μπορούν να αναγνωρίσουν και να καταλάβουν τα συναισθήματα τους, χωρίς την δική μας βοήθεια. Ευτυχώς είμαστε όντα που δεν παραμένουν στατικά, είμαστε υπάρξεις και Αν η αλληλεπίδραση με τον περιβάλλον μας χρωματίζεται με Σύνδεση, Εξέλιξη, Εν συναίσθηση, Επικοινωνία, Ασφάλεια και Προστασία μπορούμε να επουλώσουμε εσωτερικές πληγές. Ποτέ δεν είναι αργά.
Αντιγόνη Συμεωνίδου
Ψυχολόγος- Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια
