Μεγάλη Τρίτη: H σημασία της ημέρας για την Ορθόδοξη Εκκλησία – Το Ευαγγέλιο Όρθρου και το Τροπάριο Κασσιανής

Λένα Γατσή

Μεγάλη Τρίτη, Το Ευαγγέλιο και το Τροπάριο Κασσιανής. Τι τιμά σήμερα η Εκκλησία. Οι συμβολισμοί της ημέρας, καθώς οδεύουμε προς την κορύφωση του Θείου Δράματος.

Κατά τη διάρκεια της Ακολουθίας της Μεγάλης Τρίτης συνεχίζεται η ανάγνωση από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου, όπου γίνεται λόγος για τη Δευτέρα Παρουσία και την Ημέρα της Κρίσης.

Μεγάλη Τρίτη– Ευαγγέλιο Όρθρου, Κατά Ματθαίο Κεφάλαιο ΚΒ'(22) 15-46

Τότε πορευθέντες οἱ Φαρισαῖοι συμβούλιον ἔλαβον ὅπως αὐτὸν παγιδεύσωσιν ἐν λόγῳ.

Μεγάλη Σαρακοστή: Μια πνευματική πορεία προς την Ανάσταση

καὶ ἀποστέλλουσιν αὐτῷ τοὺς μαθητὰς αὐτῶν μετὰ τῶν ῾Ηρῳδιανῶν λέγοντες· διδάσκαλε, οἴδαμεν ὅτι ἀληθὴς εἶ καὶ τὴν ὁδὸν τοῦ Θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ διδάσκεις, καὶ οὐ μέλει σοι περὶ οὐδενός· οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων·
εἰπὲ οὖν ἡμῖν, τί σοι δοκεῖ; ἔξεστι δοῦναι κῆνσον Καίσαρι ἢ οὔ;
γνοὺς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν πονηρίαν αὐτῶν εἶπε· τί με πειράζετε, ὑποκριταί;
ἐπιδείξατέ μοι τὸ νόμισμα τοῦ κήνσου. οἱ δὲ προσήνεγκαν αὐτῷ δηνάριον.

καὶ λέγει αὐτοῖς· τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή;
λέγουσιν αὐτῷ· Καίσαρος· τότε λέγει αὐτοῖς· ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ.
καὶ ἀκούσαντες ἐθαύμασαν, καὶ ἀφέντες αὐτὸν ἀπῆλθον.

᾿Εν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ προσῆλθον αὐτῷ Σαδδουκαῖοι, οἱ λέγοντες μὴ εἶναι ἀνάστασιν, καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν
λέγοντες· διδάσκαλε, Μωσῆς εἶπεν, ἐάν τις ἀποθάνῃ μὴ ἔχων τέκνα, ἐπιγαμβρεύσει ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ ἀναστήσει σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ.

ἦσαν δὲ παρ᾿ ἡμῖν ἑπτὰ ἀδελφοί· καὶ ὁ πρῶτος γαμήσας ἐτελεύτησε, καὶ μὴ ἔχων σπέρμα ἀφῆκε τὴν γυναῖκα αὐτοῦ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ·

ὁμοίως καὶ ὁ δεύτερος καὶ ὁ τρίτος, ἕως τῶν ἑπτά.
ὕστερον δὲ πάντων ἀπέθανε καὶ ἡ γυνή.

ἐν τῇ οὖν ἀναστάσει τίνος τῶν ἑπτὰ ἔσται ἡ γυνή; πάντες γὰρ ἔσχον αὐτήν.
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· πλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ.
ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει οὔτε γαμοῦσιν οὔτε ἐκγαμίζονται, ἀλλ᾿ ὡς ἄγγελοι Θεοῦ ἐν οὐρανῷ εἰσι.

Μεγάλη Εβδομάδα: Τα έθιμα και η συγχώρεση Τα 7 Ευαγγέλια της Μεγάλης Τετάρτης και το μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου

περὶ δὲ τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν οὐκ ἀνέγνωτε τὸ ρηθὲν ὑμῖν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ λέγοντος,
ἐγώ εἰμι ὁ Θεὸς ᾿Αβραὰμ καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ισαὰκ καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ιακώβ; οὐκ ἔστιν ὁ Θεὸς Θεὸς νεκρῶν, ἀλλὰ ζώντων.
καὶ ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ.

Οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες ὅτι ἐφίμωσε τοὺς Σαδδουκαίους, συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτό,
καὶ ἐπηρώτησεν εἷς ἐξ αὐτῶν, νομικός, πειράζων αὐτὸν καὶ λέγων·
διδάσκαλε, ποία ἐντολὴ μεγάλη ἐν τῷ νόμῳ;

ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἔφη αὐτῷ· ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου.
αὕτη ἐστὶ πρώτη καὶ μεγάλη ἐντολή.

δευτέρα δὲ ὁμοία αὐτῇ· ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν.
ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται κρέμανται.

Συνηγμένων δὲ τῶν Φαρισαίων ἐπηρώτησεν αὐτοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς
λέγων· τί ὑμῖν δοκεῖ περὶ τοῦ Χριστοῦ; τίνος υἱός ἐστι; λέγουσιν αὐτῷ· τοῦ Δαυῒδ.
λέγει αὐτοῖς· πῶς οὖν Δαυῒδ ἐν Πνεύματι Κύριον αὐτὸν καλεῖ λέγων,

εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου, κάθου ἐκ δεξιῶν μου ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου;
εἰ οὖν Δαυῒδ καλεῖ αὐτὸν Κύριον, πῶς υἱὸς αὐτοῦ ἐστι;
καὶ οὐδεὶς ἐδύνατο αὐτῷ ἀποκριθῆναι λόγον, οὐδὲ ἐτόλμησέ τις ἀπ᾿ ἐκείνης τῆς ἡμέρας ἐπερωτῆσαι αὐτὸν οὐκέτι.

Νεοελληνική Απόδοση

Η πληρωμή των φόρων στον Καίσαρα

Τότε πήγαν οι Φαρισαίοι και έκαναν συμβούλιο, για να τον παγιδέψουν με λόγια.

Και αποστέλλουν σ’ αυτόν τους μαθητές τους μαζί με τους Ηρωδιανούς, λέγοντας: «Δάσκαλε, ξέρουμε ότι είσαι ειλικρινής και διδάσκεις την οδό του Θεού με αλήθεια και δε σε μέλει για κανέναν.

Γιατί δε βλέπεις σε πρόσωπο ανθρώπων.

Πες μας, λοιπόν, τι νομίζεις; Επιτρέπεται να δώσει κανείς φόρο στον Καίσαρα ή όχι»;

Επειδή όμως ο Ιησούς κατάλαβε την κακία τους, είπε: «Τι με πειράζετε, υποκριτές;

Πόσα Πασχαλινά αυγά βάφουμε για το Πάσχα και πότε

Επιδείξτε μου το νόμισμα του φόρου». Εκείνοι έφεραν προς αυτόν ένα δηνάριο.

Και τους λέει: «Ποιανού είναι η εικόνα αυτή και η επιγραφή;»

Του λένε: «Του Καίσαρα». Τότε τους λέει: «Αποδώστε λοιπόν τα πράγματα του Καίσαρα στον Καίσαρα, και τα πράγματα του Θεού στο Θεό».

Και όταν άκουσαν αυτό, θαύμασαν και, αφού τον άφησαν, έφυγαν.

Τροπάριο Κασσιανής: Η Βυζαντινή Υμνολογία (ΒΙΝΤΕΟ)

Το θέμα της ανάστασης

Εκείνη την ημέρα τον πλησίασαν Σαδουκκαίοι, που λένε πως δεν υπάρχει ανάσταση, και τον επερώτησαν:

«Δάσκαλε, ο Μωυσής είπε: Αν κάποιος πεθάνει μην έχοντας παιδιά, να νυμφευτεί ο αδελφός του τη γυναίκα του και να φέρει απογόνους στον αδελφό του.

Ήταν λοιπόν μεταξύ μας εφτά αδελφοί. Και ο πρώτος, αφού νυμφεύτηκε, πέθανε, και μην έχοντας απογόνους άφησε τη γυναίκα του στον αδελφό του.

Όμοια και ο δεύτερος και ο τρίτος, ως τους εφτά.

Και ύστερα απ’ όλους πέθανε η γυναίκα.

Κατά την ανάσταση, λοιπόν, ποιανού από τους εφτά θα είναι γυναίκα; Γιατί όλοι την είχαν».

Αποκρίθηκε τότε ο Ιησούς και τους είπε: «Πλανάστε, επειδή δεν ξέρετε τις Γραφές μήτε τη δύναμη του Θεού.
Γιατί κατά την ανάσταση ούτε παντρεύουν ούτε νυμφεύονται, αλλά είναι σαν άγγελοι στον ουρανό.

Πάσχα στη Πάτμο: Τα έθιμά και οι Παραδόσεις στο νησί της Αποκάλυψης

Όσον αφορά όμως την ανάσταση των νεκρών, δε διαβάσατε αυτό που ειπώθηκε σ’ εσάς από το Θεό, όταν έλεγε:

Εγώ είμαι ο Θεός του Αβραάμ και ο Θεός του Ισαάκ και ο Θεός του Ιακώβ; Δεν είναι Θεός νεκρών, αλλά ζωντανών».
Και όταν άκουσαν τα πλήθη, εκπλήσσονταν για τη διδαχή του.

Η μεγάλη εντολή

Όταν λοιπόν οι Φαρισαίοι άκουσαν ότι αποστόμωσε τους Σαδουκκαίους, συνάχτηκαν στο ίδιο μέρος,
και τον επερώτησε ένας από αυτούς, νομικός, για να τον πειράξει:

«Δάσκαλε, ποια εντολή είναι μεγάλη μέσα στο νόμο;»

Εκείνος του είπε: «Να αγαπήσεις Κύριο το Θεό σου με όλη την καρδιά σου και με όλη την ψυχή σου και με όλη τη διάνοιά σου.

Αυτή είναι η μεγάλη και πρώτη εντολή.

Και δεύτερη, όμοια με αυτή: Να αγαπήσεις τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου.

Σε αυτές τις δύο εντολές κρέμεται όλος ο νόμος και οι προφήτες».

Γνωρίζετε ποιες είναι οι 10 εντολές του Κυρίου;
Το θέμα αν ο Χριστός είναι γιος του Δαβίδ

Και ενώ ήταν συναγμένοι οι Φαρισαίοι, τους επερώτησε ο Ιησούς:
«Τι νομίζετε για το Χριστό; Ποιανού είναι γιος;» Του απαντούν: «Του Δαβίδ».

Το τροπάριο της Κασσιανής

Μεγάλη Τρίτη: Η Ορθόδοξη Εκκλησία θυμάται τη δριμύτατη καταγγελία του Ιησού Χριστού κατά των θρησκευτικών αρχηγών του Ισραήλ, αλλά και τη γνωστή παραβολή των δέκα Παρθένων.

Με βάση το Χριστιανικό εορτολόγιο, ως Μεγάλη Τρίτη καθιερώθηκε η Τρίτη ημέρα της εβδομάδας που είναι γνωστή ως εβδομάδα των Παθών του Ιησού Χριστού.

Πάσχα στη Ρόδο: Η Αναπαράσταση των Παθών του Χριστού το έθιμο των «Βουρνών» αναβιώνουν στο νησί των ιπποτών

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τη Μεγάλη Τρίτη, «τιμά» δύο γεγονότα: πρώτον, τη δριμύτατη καταγγελία του Ιησού κατά των θρησκευτικών αρχηγών του Ισραήλ, η οποία μνημονεύεται μέσα από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου (22, 15- 23, 39) αλλά και τη γνωστή παραβολή των δέκα Παρθένων (Ματθαίου. 25,1-13).

Τι αναφέρει η παραβολή των «Δέκα Παρθένων»

Πέντε φρόνιμες και πέντε μωρές παρθένες περιμένουν το Νυμφίο (γαμπρό) να έλθει να παραλάβει τη νύφη. Οι φρόνιμες, που είχαν προνοήσει φρόντισαν να πάρουν μαζί τους λάδι ώστε να έχουν για να φωτίζουν τα λυχνάρια τους. Δεν ισχύει το ίδιο όμως και για τις μωρές, οι οποίες λόγω της αργοπορίας του Νυμφίου αποκοιμήθηκαν. Έτσι όταν ακούγεται η φωνή «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται», ψάχνουν να βρουν λάδι για να ανάψουν τα σβησμένα λυχνάρια τους, με αποτέλεσμα να μένουν «εκτός νυμφώνος».

Η παραβολή των ταλάντων

Εκτός όμως από την παραβολή των Δέκα Παρθένων στις Ορθόδοξες Εκκλησίες μνημονεύεται σήμερα και η παραβολή των ταλάντων.

Σύμφωνα με αυτή, ο Κύριος θέλει να μας παρουσιάσει τα δώρα και τα χαρίσματα, που ο Θεός έχει δώσει στον άνθρωπο. Ο καθένας, πρέπει να καλλιεργήσει και να αναδείξει τα χαρίσματα του. Δηλαδή, να προσφέρει με πολλή αγάπη τις υπηρεσίες του στους συνανθρώπους του. Έτσι θα είναι έτοιμος να υποδεχτεί στην καρδιά του την αγάπη.

«Το τροπάριο της Κασσιανής»- ΑΚΟΥΣΤΕ ΤΟ ΑΠΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ

Η μετάνοια της «εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσης γυναικός» και το Τροπάριο της Κασσιανής

Το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης ψάλλεται στις Εκκλησίες ο όρθρος της Μεγάλης Τετάρτης, στον οποίον περιλαμβάνονται τροπάρια για την μετάνοια της αμαρτωλής γυναίκας η οποία άλειψε με τα μαλλιά της τα πόδια του Ιησού για να ζητήσει συγχώρεση και φυσικά το πασίγνωστο «τροπάριο της Κασσιανής».

Πάσχα στα Μετέωρα: Η κατανυκτική ατμόσφαιρα και το τελετουργικό στα μοναστήρια είναι μια μοναδική εμπειρία ζωής

Ποια ήταν η Κασσιανή

Η Κασσιανή ήταν βυζαντινή ποιήτρια που έζησε τον 9ο αιώνα μ.Χ. Επειδή δεν την επέλεξε ως σύζυγό του ο αυτοκράτωρ Θεόφιλος, έγινε μοναχή και αφιερώθηκε στη λατρεία του Θεού και την ποίηση.

Η μητέρα του αυτοκράτορα Θεόφιλου, ακολουθώντας την οικογενειακή παράδοση για την εκλογή νύφης, προσκάλεσε το 820 μ.Χ. στην Αυλή τις ωραιότερες και επιφανέστερες κόρες της αυτοκρατορίας. Δώδεκα πανέμορφες παρθένες από όλη τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και κατέφθασαν στο Παλάτι. Μετά την υποδοχή τους από τη μητέρα του αυτοκράτορα, η μητέρα του Ευφροσύνη του έδωσε εντολή να δώσει το χρυσό μήλο σ’ εκείνη που θα επέλεγε για σύζυγό του.

Ο νεαρός αυτοκράτορας θαμπώθηκε από την ομορφιά της Κασσιανής και θέλοντας να δοκιμάσει την ευφυΐα της τη ρώτησε: «από τη γυναίκα ξεκινούν τα κακά πράγματα;», υπονοώντας την Εύα και το προπατορικό αμάρτημα. Όμως η Κασσιανή αποστόμωσε τον Θεόφιλο ανταπαντώντας του «ναι αλλά και από τη γυναίκα πηγάζουν τα καλύτερα, τα ευγενέστερα», υπονοώντας την Παναγία και τη γέννηση του Χριστου.

Η απάντηση κακοφάνηκε στον αυτοκράτορα που αποφάσισε να «τιμωρήσει» την Κασσιανή, δίνοντας το χρυσό μήλο στην ωραία, αλλά σεμνή Θεοδώρα.

• θρησκεια
• Μεγαλη Εβδομαδα
• Οσία Κασσιανή