Φασκόμηλο: Το τσάι της Ελλάδας με τις αμέτρητες θεραπευτικές ιδιότητες που σταμάτα άμεσα το βήχα

Έλενα Τριανταφύλλου

Το φασκόμηλο είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα αφεψήματα στη χώρα μας. Μάλιστα στη Γαλλία το ονομάζουν “Το τσάι της Ελλάδας” ! Το φασκόμηλο έχει επιστημονική ονομασία “Ελελίφασκος ο φαρμακευτικός”(Salvia officinalis), ανήκει στην οικογένεια “Χειλανθή”, ενώ άλλα ονόματα που έχει είναι φασκομηλιά, αλιφασκιά, φάσκος, σφάκα, αγριοφασκιά.

Πολλοί το έχουμε απολαύσει, όμως λίγοι γνωρίζουμε τις ευεργετικές του ιδιότητες καθώς επίσης και τον σωστό τρόπο κατανάλωσης του. Παρακάτω, θα δούμε ποιες είναι οι θεραπευτικές ιδιότητες του φασκόμηλου ποιος είναι ο σωστός τρόπος κατανάλωσης του και φυσικά ποιες είναι οι άγνωστες χρήσεις του!

Το φασκόμηλο έχει πολλές θεραπευτικές ιδιότητες. Γι’ αυτόν τον λόγο μάλιστα στο Άγιο Όρος θα το βρείτε φυτεμένο σε κάθε αυλή κελιού, αφού οι μονάχοι το χρησιμοποιούν πολύ συχνά για τις θεραπευτικές του ιδιότητες αλλά και σαν εξαιρετικό αφέψημα για τον Χειμώνα. Μάλιστα σε πολλά μοναστήρια γίνεται συστηματικά η καλλιέργεια και η αποξήρανση αυτού του ευεργετικού βοτάνου.

Χρησιμοποιούμενα μέρη είναι τα φύλλα μετά από αποξήρανση σε σκιά αλλά και τα άνθη. Τα φύλλα συλλέγονται λίγο πριν ή κατά την αρχή της ανθοφορίας με ξηρό και ηλιόλουστο καιρό, το Μάιο ή τον Ιούνιο. Τα ξηραίνουμε σε θερμοκρασία που να μην ξεπερνά τους 35ο C.

Το φασκόμηλο περιέχει πτητικό έλαιο που περιλαμβάνει 30% θουγιόνη, 5% κινεόλη, λιναλόλη, βορνεόλη, καμφορά, σαλβένιο και πινένιο, ένα πικρό στοιχείο, τανίνες, τριτερπενοειδή, φλαβονοειδή, οιστρογόνες ουσίες και ρητίνη.

Το φυτό αυτό που έχει ισχυρή και αρωματική μυρωδιά και θερμή, υπόπικρη γεύση, περιέχει 2% πράσινο αιθέριο έλαιο, ανάλογο με εκείνο της αψιθιάς, περιέχει εκτός των παραπάνω και τανασετόνη και πικρές ουσίες όπως πικροσαλβίνη κλπ. Τέλος, 1 κιλό εκχυλίσματος φασκόμηλου περιέχει 6000 διεθνείς μονάδες εστρόνης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το φασκόμηλο μετρά πολλά χρόνια παράδοσης. Οι αρχαίοι Έλληνες το θεωρούσαν ιερό ποτό και οι γυναίκες το ετοίμαζαν στους άντρες που γύριζαν από τον πόλεμο για να διεγείρουν την “γονιμότητα” . Στην Αίγυπτο από την άλλη φασκόμηλο έπιναν κυρίως οι γυναίκες για να αυξήσουν τη γονιμότητά τους, ενώ στη Κίνα γνώρισαν το φασκόμηλο από τους Ολλανδούς και καθώς τους άρεσε πολύ το συγκεκριμένο ρόφημα αντάλλαξαν δυο κιβώτια δικού τους τσαγιού για ένα κιβώτιο φασκόμηλο.

Οι Άραβες θεωρούσαν ότι το φασκόμηλο μπορεί να θεραπεύσει τα πάντα ενώ αναρωτιόντουσαν ” Πώς μπορεί ο άνθρωπος να πεθάνει, όταν έχει στον κήπο του φασκόμηλο;” . Επίσης οι σπουδαίες ιδιότητες του φασκόμηλου εκθειάζονται από το Θεόφραστο, τον Ιπποκράτη, Διοσκουρίδη, Γαληνό, Αέτιο και αλλους. Οι Λατίνοι ονόμαζαν τη φασκομηλιά, ιερό φυτό (herba sacra). Τη θεωρούσαν το ιερό φυτό της αθανασίας και τη χρησιμοποιούσαν σε τελετές, ενώ εκείνοι της Σχολής του Σαλέρνο έλεγαν για το φασκόμηλο ότι δεν υπάρχει άλλο, καλύτερο φάρμακο κατά του θανάτου.

Το φασκόμηλο έχει πολλές θεραπευτικές ιδιότητες. Μερικές από αυτές είναι ότι παρεμποδίζει την εφίδρωση, έχει αντιβιοτική, αντιμυκητική, αντισπασμωδική και υπογλυκαιμική δράση, σταματά την παραγωγή γάλακτος, είναι αντιφυσητικό, σπασμολυτικό, τονωτικό, αντιδιαρροϊκό και έχει οιστρογόνο επίδραση, αντιμετωπιζει τον βήχα και την ιγμορίτιδα, δρα σαν στυπτικό, διεγερτικό και τονωτικό, προκαλεί μια θερμότητα στο στομάχι, διευκολύνει τη χώνεψη, προκαλεί τη διούρηση, επιταχύνει την κυκλοφορία, ασκεί σημαντική επίδραση στον εγκέφαλο και σαν αντισπασμωδικό και κατευναστικό φάρμακο, μετριάζει τον ερεθισμό του νευρικού συστήματος.

Επίσης βοηθάει στα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης δυσμηνόρροιας ιδιαίτερα όσων αφορά την εφιδρώσεις, αντιμετωπίζει την ουλίτιδα, θεραπεύει πληγές που μπορεί να έχουν δημιουργηθεί μέσα στο στόμα, και τη φαρυγγίτιδα, τονώνει τον οργανισμό και χαρίζει ενέργεια στο σώμα, αντιμετωπίζει τους ιλίγγους και τις νευραλγίες, δρα κατά του σακχάρου, των ρευματισμών, της ουρικής αρθρίτιδας και της διάρροιας.

Το φασκόμηλο χάριν στη δράση των αντιοξειδωτικών έχει την ικανότητα να αποσβένει τις ελεύθερες ρίζες που παράγονται στον άνθρωπο από διάφορους μηχανισμούς και που είναι υπεύθυνες για πολλές χρόνιες παθήσεις. Τονώνει και αναζωογονεί τους κουρασμένους και πονεμένους μύες. Ανακουφίζει τις κράμπες.  Το έλαιο ή τα αποξηραμένα φύλλα προστίθενται στο ζεστό νερό και γίνονται γαργάρα. Το συγκεκριμένο βότανο έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και παρέχει ένα χαλαρωτικό αίσθημα στο λαιμό.

Το φασκόμηλο (κυρίως το αιθέριο έλαιο) βελτιώνει τη μνήμη αλλά και τη διαδικασία επεξεργασίας πληροφοριών. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Journal Pharmacological Biochemical Behavior, διαπιστώθηκε πως άτομα που πάσχουν από τη νόσο του Αλτσχάιμερ, θα ήταν καλό να έχουν στη διατροφή τους το φασκόμηλο. Λέγεται ότι οξύνει τη διάνοια και ιδιαίτερα την οξυδέρκεια.

Το φασκόμηλο επίσης μπορεί να θεραπεύσει τα μαλλιά αν το χρησιμοποιούμε στο ξέβγαλμα και να αντιμετωπίσει τσιμπήματα από μέλισσες, σφήκες και άλλα έντομα αν τρίψουμε με φύλλα φασκόμηλου το σημείο. Επίσης, στη μαγειρική χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό διαφόρων ζωμών, φαγητών και του ξιδιού ενώ θεωρείται και μελισσοτροφικό φυτό παρέχοντας μέλι εκλεκτής ποιότητας. Τονώνει τα μαλλιά δίνοντας τους λάμψη και αντιμετωπίζει τις γκρίζες τρίχες. Αν το χρησιμοποιήσετε στο ποδόλουτρο προσφέρει δροσιά και όμορφη μυρωδιά.

Με λίγο φασκόμηλο μπορείτε να κάνετε βαθύ καθαρισμό στο πρόσωπό σας και σαν μάσκα προσώπου έχει στυπτική δράση. Η αντιοξειδωτική δράση του, το κάνει χρήσιμο στη βιομηχανία τροφίμων αφού είναι συντηρητικό και αντικαθιστά τα συνθετικά συντηρητικά, στις βιομηχανίες παραγωγής και συσκευασίας προϊόντων τυριών, λαχανικών, επεξεργασμένων τροφών και αναψυκτικών. Το φασκόμηλο χρησιμοποιείται επίσης και στην παραγωγή αρωμάτων ενώ η πιπεράτη γεύση του το κάνει να ταιριάζει ιδανικά με λιπαρά κρεατικά και τυριά καθώς επίσης με θαλασσινά και ψάρια.

Οι φαρμακευτικές ιδιότητες του φασκόμηλου όμως δεν σταματούν εδώ. Η σωστή του χρήση μπορεί να σας παρέχει τις πρώτες βοήθειες σε πολλά προβλήματα. Δείτε παρακάτω τις σωστές χρήσεις του φασκόμηλου:

Έγχυμα

Ρίξτε ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε 1-2 κ.γ φύλλα και αφήστε το για 10 λεπτά και μετά, σουρώνετε. Πίνετε τρεις φορές την ημέρα.

Βάμμα

2-4 ml βάμματος τρεις φορές την ημέρα.

Πλύσεις του στόματος

Ρίξτε 2 κ.γ φύλλα σε ½ λίτρο νερό, βράστε το και κατόπιν, κατεβάστε το από τη φωτιά και αφήστε το σκεπασμένο για 15 λεπτά. Κάντε βαθιές γαργάρες με το ζεστό ρόφημα επί 5-10 λεπτά, αρκετές φορές την ημέρα.

Έμβρεγμα

Βάζουμε 80 γρ. φύλλα μέσα σε 1000 γρ. κρασί Σάμου και τα αφήνουμε να μουσκέψουν για 8 μέρες. Παίρνουμε καθημερινά 1-3 κ.σ μετά το φαγητό.

Ενδιαφέροντα

Ως διεγερτικό της ερωτικής διάθεσης ο Leclerc συνιστά ένα κρασί που φτιάχνεται αν βάλουμε 80 γραμμάρια φύλλα φασκόμηλου σε ένα λίτρο καλό μαύρο κρασί για μια εβδομάδα και πίνουμε λίγο κάθε μέρα.

Μπορείτε να απολαύσετε το φασκόμηλο σαν αφέψημα, σε ομελέτες, σαλάτες, σαν μυρωδικό στο ψάρι και στο κοτόπουλο, φτιάξτε με αυτό αρωματικά ξίδια και λικέρ όπως κάνουν στα Μοναστήρια.

Όσο ευεργετικό κι αν είναι όμως έχει κάποιες αντιδράσεις οι οποίες μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τον οργανισμό μας. Διαβάστε παρακάτω για να προφυλαχθείτε:

Μεγάλες ποσότητες φασκόμηλου προκαλούν τοξικά φαινόμενα και το φασκόμηλο διεγείρει τους μύες της μήτρας, γι’ αυτό θα πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Σε μεγάλες δόσεις αυξάνει τη ροή του αίματος στα υπογάστρια όργανα και πιθανώς είναι επιβλαβές στο νευρικό σύστημα.

Το φασκόμηλο καλό θα είναι να αποφεύγεται από άτομα υπερτασικά και αιματώδους κράσεως καθώς και από παιδιά λόγω της διεγερτικής του επίδρασης. Δεν πρέπει να λαμβάνεται συνεχόμενα πάνω από δύο βδομάδες εξαιτίας των πιθανών τοξικών επιδράσεων του αιθερίου ελαίου της θουξόνης.

Η χρήση του πρέπει να γίνεται με σύνεση γιατί υπάρχουν περιπτώσεις δηλητηρίασης από υπερβολική χρήση που οφείλεται κυρίως στην ουσία θουγιόνη που υπάρχει στο φυτό

Πριν χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε συνταγή ή πριν αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, ζητήστε τη γνώμη του κατάλληλου επαγγελματία υγείας ή διατροφολόγου. Εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν αλληλεπιδράσεις.

• αφέψημα
• βότανο
• θεραπευτικές ιδιότητες
• φασκόμηλο

* Τα άρθρα, έχουν καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα και δεν αναπληρώνουν την γνώμη του θεράποντα ιατρού. Το περιεχόμενο των άρθρων είναι για ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να αντικαθιστά οποιαδήποτε συμβουλή, διάγνωση ή και θεραπεία που χορηγείται από τον θεραπευτή, εξειδικευμένο επιστήμονα υγείας. Κάθε οργανισμός είναι μοναδικός και έχει διαφορετικές ελλείψεις, ανάγκες, παθολογικά ευρήματα και ψυχολογικά χαρακτηριστικά. Ζητήστε την βοήθεια ειδικών αποκλειστικά για την δική σας περίπτωση. Το daddy-cool.gr και οι συντάκτες του δεν φέρουν καμία ευθύνη για την οποιαδήποτε χρήση.