Διαταραχές λόγου σε ενήλικες: Συμπτώματα και παρέμβαση μέσω λογοθεραπείας
Η λογοθεραπεία είναι ο επιστημονικός κλάδος, ο οποίος ασχολείται με τις διαταραχές του προφορικού και του γραπτού λόγου καθώς και με τις διαταραχές των καταποτικών κινήσεων του στοματοφάρυγγα σε παιδιά και ενήλικες.
Οι ενήλικες που χρειάζονται λογοθεραπεία, είτε αποκτούν μια ή περισσότερες διαταραχές στη διάρκεια της ζωής τους, είτε πρόκειται για παιδιά που ενηλικιώνονται με χρόνιες διαταραχές.
Αίτια για Διαταραχές λόγου σε ενήλικες
• Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια (Ισχαιμικά/ Αιμορραγικά)
• Κρανιοεγκεφαλικές Κακώσεις (τραυματισμοί π.χ. τροχαία)
• Εκφυλιστικές νόσοι όπως:
• Άνοιες (Αλτσχάιμερ κ.α.)
• Νόσος του Πάρκινσον ή Χάντιγκτον
• Σκλήρυνση κατά πλάκας ή Αμυοτροφική Πλευρική Σκλήρυνση κ.α.
• Καρκίνος κεφαλής και τραχήλου ή λάρυγγα
Διαταραχές λόγου, ομιλίας, φωνής και κατάποσης στους ενήλικες
1. Διαταραχές λόγου σε ενήλικες : (γραπτού και προφορικού)
Αφασία
Πρόκειται για μια επίκτητη διαταραχή του λόγου, την οποία χαρακτηρίζει η απώλεια συγκεκριμένων γλωσσικών λειτουργιών.
Συμπτωματολογία που έχουν οι διαταραχές λόγου σε ενήλικες
Διαταραχές στην κατανόηση του προφορικού λόγου:
• Αδυναμία να προσλαμβάνει ή/και να καταλαβαίνει λέξεις, σειρές λέξεων και τα νοήματα που σηματοδοτούν αυτές οι σειρές και να ανταποκρίνεται ανάλογα.
Διαταραχές στην παραγωγή του προφορικού λόγου:
• Δυσκολίες να βρίσκει τις κατάλληλες λέξεις
• Δυσκολίες να βάζει μαζί λέξεις για να συντάσσει λεκτικά μηνύματα
• Δυσκολίες να χρησιμοποιεί τις κατάλληλες καταλήξεις
• Δυσκολίες να χρησιμοποιεί τον κατάλληλο επιτονισμό και άλλα
Επίκτητη δυσλεξία ή/και δυσγραφία
Συμπτωματολογία σε διαταραχές γραπτού λόγου σε ενήλικες
• Αλλοίωση του γραφικού χαρακτήρα
• Αδυναμία «δυνατής» ανάγνωσης
• Αδυναμία κατανόησης κειμένου
Συντακτικά, γραμματικά και μορφολογικά λάθη όπως:
• Λάθος χρόνοι
• Λάθος καταλήξεις
• Λάθος θέση υποκειμένου/αντικειμένου
• Λάθη στην ορθογραφία
• Αδυναμία παραγωγής γραπτού κειμένου
• Αδυναμία αντιγραφής λέξεων
2. Διαταραχές λόγου σε ενήλικες άλλες περιπτώσεις
Δυσαρθρία – Απραξία ή δυσπραξία
Η Δυσαρθρία είναι το σύμπτωμα της βλάβης στους μύες ή τα νεύρα των οργάνων της άρθρωσης (χείλη, δόντια, γλώσσα, υπερώα).
Η Δυσπραξία δηλώνει τις δυσκολίες στον προγραμματισμό, στην συντονισμένη και με ακρίβεια εκτέλεση των αρθρωτικών κινήσεων. Η πλήρης απώλεια της ικανότητας προγραμματισμού των κινήσεων για την ομιλία ονομάζεται λεκτική απραξία.
Και στις δύο περιπτώσεις παρατηρείται:
• Αλλοίωση της άρθρωσης της ομιλίας
• Ο λόγος μπορεί να είναι συντακτικά ή γραμματικά σωστός αλλά δυσνόητος.
Τραυλισμός
Χρόνιος τραυλισμός: Αναφέρεται στις περιπτώσεις ενηλίκων που τραυλίζουν από την προσχολική ηλικία.
Νευρογενής τραυλισμός : Οφείλεται σε νευρολογική ασθένεια ή βλάβη
Ψυγογενής τραυλισμός : Έναρξη σε μεγαλύτερη ηλικία (εφηβεία ή αργότερα). Μετά από παρατεταμένη περίοδο άγχους ή κάποιο τραυματικό επεισόδιο.
Cluttering : Γρήγορος ρυθμός ομιλίας που είναι δυσνόητη και συχνά συνοδευόμενη από ιδιόρρυθμες δυσρυθμίες. Συχνά συνοδεύεται από τραυλισμό.
Βασικές συμπεριφορές:
• Επαναλήψεις ήχων, συλλαβών ή και λέξεων (ει…ει… είμαι καλά).
• Μπλοκαρίσματα (π…αγωτό)
• Επιμηκύνσεις (σσσυγγνώμη).
Δευτερεύουσες συμπεριφορές:
• Κλείσιμο ματιών ή άλλες εκφράσεις προσώπου
• Βγάλσιμο της γλώσσας
• Πίεση των χειλιών μεταξύ τους
• Κινήσεις του κορμού ή των άκρων (χτύπημα χεριού)
Ο ρόλος του λογοθεραπευτή στις διαταραχές λόγου σε ενήλικες:
• Αξιολογεί τις δυσκολίες
• Συμβουλεύει το άτομο
• Δημιουργεί πρόγραμμα θεραπείας βασισμένο στις ανάγκες του ενήλικα
• Παραπέμπει και συνεργάζεται με άλλους επαγγελματίες όπως ψυχολόγοι ή ψυχίατροι.
Να σημειωθεί ότι ο τραυλισμός δε θεραπεύεται, αλλά το άτομο μαθαίνει να ελέγχει την ομιλία του και να τραυλίζει λιγότερο έως καθόλου.
3. Διαταραχές λόγου σε ενήλικες :Διαταραχές Φώνησης
Αφορά σε αλλαγή στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της φωνής που μπορεί να οφείλεται σε λειτουργικούς, παθολογικούς, νευρολογικούς ή ψυχολογικούς λόγους.
Πλήττονται περισσότερο άτομα που κάνουν εκτεταμένη χρήση φωνής σε ακροατήριο όπως δικηγόροι, δάσκαλοι ή ιερείς, τραγουδιστές ή ηθοποιοί, άτομα που εργάζονται σε τοξικά για τη φωνή περιβάλλοντα, όπως κομμώτριες, μανικιουρίστ ή εργάτες εργοστασίων.
Ο ρόλος του λογοθεραπευτή:
• Συνεργάζεται με ειδικούς γιατρούς ΩΡΛ για να αξιολογήσουν το πρόβλημα
• Δημιουργεί ειδικό πρόγραμμα θεραπείας που μπορεί να περιλαμβάνει:
- Περιόδους αφωνίας
- Τεχνικές αναπνοής
- Τεχνικές διόρθωσης της έναρξης της φώνησης
- Τεχνικές ενίσχυσης της αντήχησης της φωνής
- Τεχνικές ελέγχου του ύψους ή της έντασης της φωνής
- Αλλαγές στο περιβάλλον εργασίας ή αλλού
• Παρακολουθεί την πορεία της αποκατάστασης και αν χρειαστεί παραπέμπει σε άλλες ειδικότητες όπως ΩΡΛ, ψυχολόγους ή ψυχιάτρους
4. Διαταραχές σίτισης και κατάποσης
Χαρακτηριστικά:
- Αδυναμία αυτόνομης σίτισης λόγω νοητικής αναπηρίας
- Αδυναμία σε βασικές δομές όπως χείλη, γλώσσα, δόντια ή φάρυγγα
- Αδυναμία συγκράτησης φαγητού στο στόμα
- Αδύναμη ή καθυστερημένη μάσηση
- Μεγάλη διάρκεια σίτισης
- Εκροή υγρών από τη μύτη
- Πνιγμός κατά την κατάποση
- Εμετοί κατά την σίτιση
Ένα άτομο με διαταραχή στη σίτιση και στην κατάποση, κινδυνεύει από υποσιτισμό ή αφυδάτωση, εισρόφηση υγρών ή στερεών στους πνεύμονες, πνευμονία και άλλες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού.
Ο ρόλος του λογοθεραπευτή στις διαταραχές σιτισης:
• Εντοπίζει τις δυσκολίες με ειδικές δοκιμασίες (τεστ) και αξιολογεί τη σοβαρότητα τους
• Δημιουργεί ένα πρόγραμμα αποκατάστασης που μπορεί να περιλαμβάνει αλλαγές στο είδος, στην υφή, στη θερμοκρασία ή στην παρουσίαση της τροφής, αλλαγές στη στάση του σώματος ή στη χρήση άλλων αντισταθμιστικών τεχνικών κατά τη σίτιση, χρήση ειδικών βοηθημάτων για τη σίτιση
• Παρακολουθεί την εξέλιξη της αποκατάστασης και ενημερώνει τον σιτιστή ή το νοσηλευτικό προσωπικό
• Παραπέμπει σε άλλους ειδικούς πχ. ιατρούς, ψυχολόγους ή ψυχιάτρους.
Δείτε με ένα κλικ εδώ στο daddy-cool.gr όλα τα άρθρα μας σχετικά με την υγεία
* Τα άρθρα, έχουν καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα και δεν αναπληρώνουν την γνώμη του θεράποντα ιατρού. Το περιεχόμενο των άρθρων είναι για ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να αντικαθιστά οποιαδήποτε συμβουλή, διάγνωση ή και θεραπεία που χορηγείται από τον θεραπευτή, εξειδικευμένο επιστήμονα υγείας. Κάθε οργανισμός είναι μοναδικός και έχει διαφορετικές ελλείψεις, ανάγκες, παθολογικά ευρήματα και ψυχολογικά χαρακτηριστικά. Ζητήστε την βοήθεια ειδικών αποκλειστικά για την δική σας περίπτωση. Το daddy-cool.gr και οι συντάκτες του δεν φέρουν καμία ευθύνη για την οποιαδήποτε χρήση.
