Φυτοφωτοδερματίτιδα: Τι είναι και συμπτώματα

nikol peters

Τι είναι φυτοφωτοδερματίτιδα; Μία πάθηση του δέρματος που έχει χαρακτηριστεί από τους επιστήμονες και ως η “δερματική πάθηση του Καλοκαιριού”.

Το Καλοκαίρι αλλά και τις πρώτες εβδομάδες του Σεπτεμβρίου οι άνθρωποι συνηθίζουν να επισκέπτονται παραλίες και πισίνες και να απολαμβάνουν τις βουτιές τους με την οικογένεια και τους φίλους τους. Τίποτα κακό δεν μπορεί να συμβεί με μία βουτιά στην πισίνα ή στην θάλασσα.

Ή τουλάχιστον σχεδόν τίποτα κακό. Εκτός από τον πνιγμό το Καλοκαίρι έχει και αυτό τους κινδύνους του. Μάλιστα στο παρελθόν είχαμε αναφερθεί και στους κινδύνους που υπάρχουν στο γνωστό παιδικό μαγιό με εσωτερικό διχτάκι.

Δείτε ακόμα 10 μύθοι για το σώμα μας που έπρεπε ήδη να έχουμε ξεφορτωθεί

Όμως οι κίνδυνοι δεν αφορούν μόνο τα μικρά παιδιά, αλλά και τους μεγάλους. Ένας από αυτούς τους κινδύνους είναι και μία δερματική πάθηση με την σύνθετη ονομασία φυτοφωτοδερματίτιδα που από πολλούς επιστήμονες έχει χαρακτηριστεί και ως η πάθηση του Καλοκαιριού. Διαβάστε παρακάτω: 

Τι είναι η φυτοφωτοδερματίτιδα;

Αν αποφασίσετε να πιείτε τον παγωμένο σας χυμό δίπλα στην πισίνα ή να κάνετε ένα όμορφο οικογενειακό πικνίκ σε κάποια ακρογιαλιά θα πρέπει να προσέξετε κάτι. Δεν πρέπει να μπείτε στην συνέχεια για πολλές ώρες μέσα στο νερό.

Σε διαφορετική περίπτωση το δέρμα σας μπορεί να εκτεθεί σε συστατικά που θα αυξήσουν την ευαισθησία του στον ήλιο και μπορεί να εκδηλώσετε φυτοφωτοδερματίτιδα. Η φυτοφωτοδερματίτιδα λοιπόν εκδηλώσετε όταν ορισμένες ουσίες φυτικών τροφίμων αλληλοεπιδρούν με την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου.

Έτσι προκαλείται μία δερματική φλεγμονή με πολύ χαρακτηριστικές βλάβες. Ένα κλασικό παράδειγμα φυτοφωτοδερματίτιδας είναι και το εξάνθημα που μπορεί να παρατηρήσουμε σε άτομα που για παράδειγμα ψήνουν διαρκώς κρέας στα κάρβουνα όταν το περιχύνουν με λεμόνι.

Πότε εκδηλώνεται η φυτοφωτοδερματίτιδα;

Για αυτό το σημαντικό δερματικό πρόβλημα ο δρ Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική) επισημαίνει ότι:

«Κάθε δραστηριότητα που εμπεριέχει στύψιμο εσπεριδοειδών και ύστερα έκθεση στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει δερματικές αλλοιώσεις στα άτομα που έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία. Ωστόσο η φυτοφωτοδερματίτιδα δεν εκδηλώνεται μόνο μετά από έκθεση σε λεμόνια, κίτρα, λάιμ ή πορτοκάλια.

Είναι πολλά τα φυτά και τα φυτικής προέλευσης τρόφιμα με ουσίες που προκαλούν ευαισθησία στον ήλιο (φωτοευαισθητοποιητές) όταν το άτομο έχει προδιάθεση».

Δείτε ακόμα Κάψιμο στην πλάτη: Για ποιες αρρώστιες σας προειδοποιεί

Μία από αυτές τις ουσίες είναι το ψωραλένιο το οποίο υπάρχει στα εσπεριδοειδή αλλά και σε πολλά άλλα φυτά και τρόφιμα φυτικής προέλευσης όπως είναι το παστινάκι, ο μαϊντανός, το σέλερι, τα καρότα, ο απήγανος, τα σύκα, το γρασίδι αλλά και διάφορα άλλα χορτάρια στην εξοχή.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ψωραλένιο υ0πάρχει σαν συστατικό και σε πολλά αρώματα αλλά και φυτικά έλαια όπως είναι το έλαιο περγαμόντου.  «Όταν το ψωραλένιο εκτεθεί στην υπεριώδη ακτινοβολία Α (UVA) μπορεί να προκαλέσει φυτοχημικές αντιδράσεις στο δέρμα.

Οι αντιδράσεις αυτές βλάπτουν τα δερματικά κύτταρα και τα οδηγούν στην καταστροφή, με συνέπεια την εμφάνιση χαρακτηριστικών συμπτωμάτων», εξηγεί ο κ. Μιχελάκης.

Ποια είναι τα συμπτώματα της φυτοφωτοδερματίτιδα;

Τα συμπτώματα της φυτοφωτοδερματίτιδας εκδηλώνεται συνήθως μέσα σε 24 ώρες ύστερα από την έκθεση και κορυφώνονται σε 48 με 72 ώρες. Μπορεί να είναι πιο ήπια ή και πιο σοβαρά. Ο ασθενής μπορεί να εκδηλώσει φλύκταινες, δηλαδή φουσκάλες στο δέρμα.

Επίσης μπορεί να παραπονιέται για έντονο κνησμό και αίσθημα καψίματος και να παρουσιάζει δερματική φλεγμονή, κοκκίνισμα, πόνο και ευαισθησία στο άγγιγμα. Μετά την ρήξη τους, οι φλύκταινες μπορεί να δημιουργήσουν κρούστα.

«Οι φλύκταινες συνήθως έχουν ακανόνιστο σχήμα, αναλόγως με την ποσότητα του φωτοευαισθητοποιητή στην οποία εκτέθηκε το δέρμα. Αν λ.χ. έσταξε λάιμ σε μερικά σημεία στο χέρι, μπορεί να παρατηρηθούν φλύκταινες σαν σταγόνες.

Δείτε ακόμα Οι καλύτερες γυμναστικές ασκήσεις για ανθρώπους που πάσχουν από υπέρταση

Αν όμως έπεσε όλος ο χυμός ενός λεμονιού, μπορεί να εμφανιστεί μια μεγάλη φλύκταινα. Κι αν το δέρμα τρίφτηκε σε ένα φυτό, μπορεί να εμφανιστούν φλύκταινες σε μορφή ραβδώσεων», εξηγεί ο δρ. Μιχελάκης. Αφού λοιπόν τα αρχικά συμπτώματα υποχωρήσουν το δέρμα μοιάζει πιο σκούρο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αρχικά συμπτώματα υποχωρούν σε περίπου 7 με 14 ημέρες. Η σκούρη απόχρωση του δέρματος οφείλεται στην υπερμελάγχρωση που παρατηρείται μετά την φυτοφωτοδερματίτιδα και η οποία μπορεί να κρατήσει για εβδομάδες ή ακόμη και μήνες.

Υπάρχουν βέβαια και οι άνθρωποι που εμφανίζουν μία πιο ήπια φλεγμονή χωρίς φλύκταινες ή προφανή δερματική βλάβη. Σε αυτές τις περιπτώσεις η υπερμελάγχρωση μπορεί και να μην αποτελέσει πρώτη ένδειξη και ο ασθενής να μην καταλάβει ότι πάσχει από την συγκεκριμένη πάθηση.

Γιατί ο ήλιος και η ζέστη βλάπτουν

Όλοι λίγο ή πολύ γνωρίζουμε τις αρνητικές συνέπειες του ήλιου στο δέρμα μας, όχι μόνο το Καλοκαίρι αλλά ακόμη και μέσα στον Χειμώνα. Σε αυτήν την περίπτωση ο ιδρώτας, η ζέστη και η παραμονή νερού πάνω στο δέρμα επιδεινώνουν τα αρχικά συμπτώματα.

Το να παραμένουμε και μετά από αυτά τα συμπτώματα στον ήλιο μπορεί να χειροτερέψει την υπερμελάγχρωση και να κάνει το δέρμα μας να δείχνει ακόμη πιο σκούρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η φυτοφωτοδερματίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί σε άτομα κάθε ηλικίας, φύλου και φυσικά φυλής.

Υπάρχουν και ορισμένοι παράγοντες όμως που αυξάνουν τις πιθανότητες ένας ασθενής να εμφανίσει την συγκεκριμένη πάθηση. Εκτός από την εγγενή ευαισθησία του ατόμου,  η έκθεση στον έντονο ήλιο και η ενασχόληση με ορισμένες δραστηριότητες, αυξάνουν τις πιθανότητες.

Δείτε ακόμα Φλέβες : 7 καθημερινές συνήθειες που τις καταστρέφουν

Επίσης άλλοι παράγοντες είναι η χρήση αρωμάτων ή ελαίων που περιέχουν ορισμένα φυτικά συστατικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν μιλάμε για ενασχόληση με συγκεκριμένες δραστηριότητες συνήθως αυτές οι δραστηριότητες είναι το κάμπινγκ, τα παιχνίδια σε υπαίθριους χώρους, το ψάρεμα, η πεζοπορία, η κηπουρική και άλλα.

Φυσικά υπάρχουν και μερικοί επαγγελματίες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν από φυτοφωτοδερματίτιδα. Αυτοί είναι οι αγρότες, οι κηπουροί, οι γεωπόνοι, οι δασοφύλακες, οι υπάλληλοι σε κουζίνες και σε μαγαζιά εστίασης, αυτοί που δουλεύουν σε υπαίθριους χώρους, οι μπάρμαν και άλλοι.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της φυτοφωτοδερματίτιδας βασίζεται στην λήψη ενός λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού και φυσικά στις χαρακτηριστικές της βλάβες. Συχνά όμως έχει παρόμοια κλινική εικόνα με άλλες παθήσεις του δέρματος όπως είναι η ατοπική δερματίτιδα, η κυτταρίτιδα (φλεγμονή των κύτταρων), η μυκητίαση και άλλες.

Δεν είναι λοιπόν απίθανο ο γιατρός να σας ζητήσει μερικές συμπληρωματικές εξετάσεις έτσι ώστε να μπορεί να καταλήξει σε ένα ασφαλές συμπέρασμα. Αυτές οι εξετάσεις μπορεί να είναι δερματικά τεστ ή ακόμη και βιοψία δέρματος.

Η αντιμετώπιση

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δερματικές βλάβες της φυτοφωτοδερματίτιδας χρειάζονται προσοχή και φροντίδα για να θεραπευτούν. Φυσικά η προστασία από τον ήλιο αλλά και από κάθε ουσία που μπορεί να εντείνει την ευαισθησία στο δέρμα είναι απαραίτητη.

Επίσης μπορεί να χρειαστούν επιπλέον πρόσθετα μέτρα όπως είναι τα ψυχρά επιθέματα που μπορεί να ηρεμήσουν λίγο τα συμπτώματα. Ο δερματολόγος μπορεί να συστήσει και καταπραϋντικές αλοιφές, λοσιόν, κρέμες ή ακόμη και φαρμακευτική αγωγή.

Δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι η συγκεκριμένη δερματική πάθηση είναι ήπιας έως και μέτριας βαρύτητας όμως μπορεί να υπάρξουν και μερικά σοβαρά περιστατικά. Μπορεί επίσης να προσβάλλει ένα μεγάλο τμήμα του δέρματος.

Δείτε ακόμα 4 σημάδια ότι βουρτσίζετε τα δόντια σας λάθος και οι σωστοί τρόποι να το διορθώσετε

Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις και σε εκτεταμένες δερματικές βλάβες ενδέχεται ο ασθενής να χρειαστεί μέχρι και νοσηλεία στο νοσοκομείο. Οπότε προλάβετε τα συμπτώματα. Σύμφωνα με τον δρ Μιχελάκη: «Η σωστή αντιμετώπιση είναι σημαντική διότι υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών, όπως μολύνσεις στο δέρμα όταν διαρραγούν οι φλύκταινες.

Επειδή, όμως, πάντοτε η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, ας φροντίσουν όλοι να σαπουνίζουν καλά τα χέρια τους όταν χειρίζονται οποιοδήποτε φυτικής προέλευσης τρόφιμο ή φυτό, ή ακόμα καλύτερα ας κάνουν τις δουλειές τους με γάντια, αν στη συνέχεια έχουν πρόγραμμα να εκτεθούν στον ήλιο».

Διαβάστε όλα τα άρθρα για την υγεία στο Daddy-Cool.gr 

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την γραπτή άδεια από τον εκδότη. 

• ασθένειες του δέρματος

* Τα άρθρα, έχουν καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα και δεν αναπληρώνουν την γνώμη του θεράποντα ιατρού. Το περιεχόμενο των άρθρων είναι για ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να αντικαθιστά οποιαδήποτε συμβουλή, διάγνωση ή και θεραπεία που χορηγείται από τον θεραπευτή, εξειδικευμένο επιστήμονα υγείας. Κάθε οργανισμός είναι μοναδικός και έχει διαφορετικές ελλείψεις, ανάγκες, παθολογικά ευρήματα και ψυχολογικά χαρακτηριστικά. Ζητήστε την βοήθεια ειδικών αποκλειστικά για την δική σας περίπτωση. Το daddy-cool.gr και οι συντάκτες του δεν φέρουν καμία ευθύνη για την οποιαδήποτε χρήση.