Το μελάνωμα αποτελεί τον πιο επικίνδυνο τύπο καρκίνου του δέρματος. Η υπερβολική έκθεση μας στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει διάφορα δερματικά νοσήματα, με πλέον επικίνδυνο το μελάνωμα. Τι είναι όμως το μελάνωμα, ποια είναι τα αίτια, ποιοι οι τύποι του και πως μπορούμε να προφυλαχθούμε.
Το μελάνωμα καταγράφεται σήμερα ως o πιο επιθετικός καρκίνος του δέρματος. Η συχνότητα του στον γενικό πληθυσμό αυξάνεται τα τελευταία χρόνια σε διεθνές επίπεδο και στην Ελλάδα. Ωστόσο το μελάνωμα όταν εντοπίζεται εγκαίρως, θεραπεύεται με υψηλά ποσοστά επιτυχίας.
Καρκίνος και τριχόπτωση: Δεν προκαλούν όλες οι θεραπείες απώλεια μαλλιών Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
Τι είναι το Μελάνωμα;
Το μελάνωμα είναι ένας επικίνδυνος, εξαιρετικά διηθητικός καρκίνος που εξαπλώνεται από το δέρμα σε πολλά σημεία του σώματος. Το μελάνωμα προέρχεται από τα μελανοκύτταρα, τα κύτταρα που βρίσκονται στο ανώτερο στρώμα του δέρματος και παράγουν τη μελανίνη, την ουσία που δίνει το χρώμα στο δέρμα μας.
Συνήθως στη θέση που δημιουργείται ένα μελάνωμα προϋπάρχει ένας δυσπλαστικός σπίλος (ελιά) αν και μπορεί ένα μελάνωμα να δημιουργηθεί και σε νέα θέση.
«Ο αριθμός των μελανινοκυττάρων είναι ίδιος σε μαύρους και λευκούς, αυτό που αλλάζει είναι η παραγωγή μελανίνης από αυτά τα κύτταρα.»
Αίτια
Η ακριβής αιτία στο μελάνωμα δεν είναι γνωστή. Ωστόσο η επιστημονική έρευνα έχει καταλήξει ότι η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει τη δημιουργία μελανώματος ή να μετατρέψει ένα σπίλο σε μελάνωμα.
Φυσιολογικός σπίλος
Μελάνωμα & Παράγοντες Κινδύνου
Όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτως χρώματος και εθνικότητας μπορεί να εμφανίσουν μελάνωμα. Υπάρχουν ωστόσο κάποιοι που κινδυνεύουν περισσότερο.
Miliaria Rubra: Τα εξανθήματα του ιδρώτα- Συμπτώματα και θεραπεία
Οι παράγοντες κινδύνου να εμφανίσει κάποιος μελάνωμα είναι οι παρακάτω:
Υπερβολική έκθεση στον ήλιο ή έκθεση χωρίς προστασία στην ηλιακή ακτινοβολία ή σε τεχνητό μαύρισμα σε εσωτερικούς χώρους.
Έχετε ανοιχτόχρωμο δέρμα και ανοιχτόχρωμα μάτια με φυσικά κόκκινα ή ξανθά μαλλιά. Λιγότερη μελανίνη στο δέρμα ισοδυναμεί με λιγότερη προστασία από τον ήλιο.
Είχατε εγκαύματα με φουσκάλες στο παρελθόν.
Έχετε περισσότερες από 50 σπίλους. Οι περισσότεροι σπίλοι (κρεατοελιές) είναι αβλαβείς. Ωστόσο ο κίνδυνος να παρουσιάσετε μελάνωμα αυξάνεται εάν ο αριθμός των σπίλων σας είναι μεγαλύτερος από 50, εάν έχετε σπίλο που καλύπτει μεγάλη περιοχή του δέρματος, καθώς και αν έχετε έναν ή περισσότερους άτυπους σπίλους.
Έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό. Για οποιαδήποτε αιτία είναι εξασθενημένο το ανοσοποιητικό σας, ο κίνδυνος μελανώματος αυξάνεται.
Είχατε άλλον τύπο καρκίνο του δέρματος ή αντιμετωπίσατε στο παρελθόν μελάνωμα.
Στην περίπτωση αυτή, όπως και σε κάποιες άλλες περιπτώσεις καρκίνου, κινδυνεύετε περισσότερο από μελάνωμα.
Τύποι Μελανώματος
Επιφανειακό Μελάνωμα
(Superficial spreading melanoma)
Το επιφανειακό μελάνωμα εμφανίζεται ως επίπεδη, ελαφρώς ανυψωμένη αλλοίωση με ακανόνιστα όρια, σε αποχρώσεις του καφέ, του μαύρου, του κόκκινου-ροζ, του μπλε και του λευκού.
Πρόκειται για τον πλέον κοινό τύπο μελανώματος, ο οποίος αφορά ποσοστό 60-έως 70% των περιπτώσεων. Μπορεί να εμφανιστεί πάνω σε έναν ήδη υπάρχοντα σπίλο ή να είναι νέα βλάβη.
Θερμικό εξάνθημα: Τι είναι ποια τα συμπτώματα και πως να αντιμετωπίσετε την πιο συχνή δερματική πάθηση του καλοκαιριού
Το μελάνωμα αυτό εντοπίζεται οπουδήποτε στο σώμα, με μεγαλύτερη συχνότητα στον κορμό των ανδρών και στα πόδια των γυναικών, καθώς και στην πλάτη και των δύο φύλων.
Όπως υποδηλώνει και το όνομα του, αυτό το μελάνωμα αναπτύσσεται κατά κύριο λόγο και αρχικά αργά σε πιο επιφανειακά στρώματα, πριν περάσει στην πιο διηθητική του φάση.
Οζώδες Μελάνωμα
(Nodular melanoma)
Το οζώδες μελάνωμα αναγνωρίζεται ως εξόγκωμα στο δέρμα, συνήθως μπλέ ή μαύρου χρώματος, ενώ συχνά μπορεί να έχει και ροζ έως κόκκινο χρώμα.
Το οζωδες μελάνωμα είναι ο δεύτερος σε συχνότητα εμφάνισης και ο πιο «επιθετικός» τύπος μελανώματος. Αναπτύσσεται και εξαπλώνεται γρηγορότερα από άλλους καρκίνους δέρματος. Η ανάπτυξη μπορεί να έχει σχήμα μανιταριού με ή χωρίς μίσχο. Συνήθως εμφανίζεται στο πρόσωπο, στο στήθος ή στην πλάτη, ενώ μπορεί να εντοπιστεί και σε περιοχές που δεν εκτίθενται στον ήλιο.
Κακόηθες Μελάνωμα Εφελήδας
(Lentigo maligna melanoma)
Το μελάνωμα τύπου κακοήθους φακής μοιάζει συνήθως ,με μεγάλη καφεοειδής κηλίδα, ελαφρώς ανυψωμένη με ανοιόμορφο περίγραμμα.
Πρόκειται για λιγότερο συχνή μορφή μελάνωμα, η οποία αφορά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, άνω των 60 ετών. Εμφανίζεται σε δέρμα που έχει υποστεί χρόνια βλάβη από τον ήλιο και κυρίως στο πρόσωπο και στον λαιμό. Είναι ο τρίτος κατά σειρά πιο κοινός τύπος μελανώματος, οποίος εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες.
Αφυδάτωση το καλοκαίρι: Ποια τα αίτια τα συμπτώματα και πως να προστατεύουμε
Φυσιολογικός σπίλος
Μελάνωμα των Άκρων
(Acral – lentiginous melanoma)
Η εμφάνισή του χαρακτηρίζεται από σκούρες αλλοιώσεις (εφηλίδες ή φακίδες).
Πρόκειται για σπανιότερη μορφή μελανώματος στην οποία οι βλάβες εντοπίζονται σε δυσδιάκριτα σημεία στα πόδια και χέρια, στις παλάμες και τις πατούσες καθώς και κάτω από τα νύχια.
Αμελανωτικό Μελάνωμα
(Amelanotic melanoma)
Το αμελανωματικό μελάνωμα είναι αχρωματικό ή ρόδινου χρώματος σκληρό ογκίδιο, με πιθανό καστανό ανοιχτό περίγραμμα, που μπορεί να μοιάζει με ουλή ή να δημιουργεί πληγή.
Είναι σπάνιος τύπος μελανώματος, ενώ η απουσία χρώματος καθιστά δύσκολη τη κλινική του διάγνωση με αποτέλεσμα να γίνεται αντιληπτό σε προχωρημένο στάδιο.
Μελάνωμα στο Νύχι
Το μελάνωμα στο νύχι αποτελεί σπάνια μορφή μελανώματος και εμφανίζεται κυρίως σε άτομα ασιατικής καταγωγής έγχρωμους ή με σκούρα απόχρωση δέρματος.
Μυρμηγκιές: Τι είναι ποια τα συμπτώματα και ποια η θεραπεία ενός από τους πιο συχνούς ιούς του καλοκαιριού
Χαρακτηριστική στην υπονύχια εντόπιση ενός μελανώματος είναι η κάθετη μαύρη γραμμή που μπορεί να δημιουργηθεί λόγω της εναπόθεσης μελανίνης και θα πρέπει να μας οδηγήσει στον δερματολόγο.
Μελάνωμα στο Μάτι & Βλεννογόνους
Εκτός από το μελάνωμα του δέρματος, υπάρχουν και μελανώματα σε άλλες περιοχές του σώματος, όπως το μάτι (οφθαλμικό μελάνωμα), η μύτη, το στόμα και τα γεννητικά όργανα.
Μεταστατικό Μελάνωμα
Όταν το μελάνωμα εξαπλωθεί και κάνει μεταστάσεις τότε ονομάζεται μεταστατικό μελάνωμα. Κοινές θέσεις μεταστάσεων είναι οι λεμφαδένες, τα οστά, το ήπαρ και ο εγκέφαλος.
Μελάνωμα: Συμπτώματα & Αυτοεξέταση
Το μελάνωμα παρουσιάζεται με διαφορετικά μεγέθη και σχήματα. Ένα πρώιμο σημάδι στο μελάνωμα είναι ένα σημείο που φαίνεται διαφορετικό στο σώμα σας, όπως για παράδειγμα η αλλαγή σε κάποια ελιά ή η εμφάνιση μιας νέας.
Ο παρακάτω διεθνής οδηγός με τα 5 πρώτα γράμματα της αλφαβήτου, μπορεί να σας βοηθήσει στην αυτοεξέταση των σπίλων και στην έγκαιρη επικοινωνία με τον δερματολόγο σας.
Α – Asymmetry (Ασυμμετρία)
Ο παρακάτω διεθνής οδηγός με τα 5 πρώτα γράμματα της αλφαβήτου, μπορεί να σας βοηθήσει στην αυτοεξέταση των σπίλων και στην έγκαιρη επικοινωνία με τον δερματολόγο σας.
Αιφνίδια καρδιακή ανακοπή: Τι μπορεί να την προκαλέσει ποια τα συμπτώματα και πως να την αντιμετωπίσουμε
Β – Border (Περίγραμμα)
Το περίγραμμα του σπίλου δεν είναι σαφώς καθορισμένο όταν πρόκειται για μελάνωμα.
C – Colour (Χρώμα)
Διαφοροποίηση στο χρώμα με κατά τόπους σκουρόχρωμες και ανοιχτόχρωμες έως και άχρωμες περιοχές είναι ένδειξη πως πρέπει να αξιολογηθούν από ειδικό.
D – Diameter (Διάμετρος)
Βλάβες μεγαλύτερες από 6 χιλιοστά θα πρέπει να ελέγχονται από ειδικό, γιατί αυξάνεται η πιθανότητα να εμφανίσουν κάποιου βαθμού δυσπλασία.
E – Evolution (Εξέλιξη)
Η αλλαγή στο μέγεθος, το χρώμα ή στο μέγεθος του σπίλου αποτελεί πάντα αιτία για επίσκεψη τον δερματολόγο.
To ABCDE είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για την έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος. Πολλές φορές όμως τα χαρακτηριστικά του μελανώματος δεν είναι απόλυτα.
Για αυτό κάθε αλλαγή, κάθε νέο σημάδι στο δέρμα. Πρέπει να εξετάζεται από τον δερματολόγο. Αν για παράδειγμα όλες οι κρεατοελιές που έχετε στο δέρμα σας είναι μεγάλες καφέ ή μαύρες και είδατε πρόσφατα μία μικρή κόκκινη ελιά, θα πρέπει να την ελέγξετε.
Πρησμένα πόδια το Καλοκαίρι: Γιατί συμβαίνει και πως το αντιμετωπίζουμε
Οποιαδήποτε ελιά έχεις και παρατηρήσεις να αλλάζει σε σχήμα, μέγεθος, χρώμα ή παρουσιάσει συμπτώματα όπως φαγούρα ή αιμορραγία θα πρέπει να εξετάζεται από ειδικό για να αποκλειστεί η πιθανότητα μελανώματος.
«Οποιαδήποτε ελιά έχεις και παρατηρήσεις να αλλάζει σε σχήμα, μέγεθος, χρώμα ή παρουσιάσει συμπτώματα όπως φαγούρα ή αιμορραγία θα πρέπει να εξετάζεται από ειδικό για να αποκλειστεί η πιθανότητα μελανώματος.»
Διάγνωση
Η κλινική εξέταση και η δερματοσκόπηση από τον δερματολόγο αποτελούν σημαντικές διαδικασίες στο ιατρείο για τη διάγνωση του μελανώματος. Εξίσου σημαντική είναι και η χαρτογράφηση σπίλων ιδιαίτερα σε άτομα με ιατρικό ιστορικό καρκίνου ή με πολλούς σπίλους στο σώμα τους.
Ποικιλόχρους πιτυρίαση η ασθένεια του καλοκαιριού: Αίτια συμπτώματα και θεραπεία
Η βιοψία ωστόσο, σύμφωνα με το facemed.gr είναι η καθοριστική εξέταση η οποία θα επιβεβαιώσει τυχόν υποψία για μελάνωμα. Στην περίπτωση που το αποτέλεσμα είναι θετικό, το επόμενο βήμα είναι να διερευνηθεί αν έχει εξαπλωθεί το μελάνωμα και να γίνει η σταδιοποιηση του για την οποία ο γιατρός θα συστήσει επιπλέον εξετάσεις.
Διαβάστε όλα τα άρθρα για την υγεία στο Daddy-Cool.gr
* Τα άρθρα, έχουν καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα και δεν αναπληρώνουν την γνώμη του θεράποντα ιατρού. Το περιεχόμενο των άρθρων είναι για ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να αντικαθιστά οποιαδήποτε συμβουλή, διάγνωση ή και θεραπεία που χορηγείται από τον θεραπευτή, εξειδικευμένο επιστήμονα υγείας. Κάθε οργανισμός είναι μοναδικός και έχει διαφορετικές ελλείψεις, ανάγκες, παθολογικά ευρήματα και ψυχολογικά χαρακτηριστικά. Ζητήστε την βοήθεια ειδικών αποκλειστικά για την δική σας περίπτωση. Το daddy-cool.gr και οι συντάκτες του δεν φέρουν καμία ευθύνη για την οποιαδήποτε χρήση.
