Επιτάφιος του Άγιου Σπυρίδωνα: Γιατί η περιφορά του γίνεται το Μεγάλο Σάββατο

Λένα Γατσή

Επιτάφιος του Άγιου Σπυρίδωνα: Γιατί η περιφορά του γίνεται το Μεγάλο Σάββατο. Ο λόγος που η περιφορά του επιταφίου του Άγιου Σπυρίδωνα γίνεται το Μεγάλο Σάββατο και γιατί έχουν το έθιμο να πετούν κανάτια από τα παράθυρα.

Το Πάσχα βρίσκεται μία ανάσα μακριά και όλοι ανυπομονούμε να πάρουμε το Άγιος Φως την νύχτα της Ανάστασης, να τσουγκρίσουμε τα κόκκινα αυγά και να σουβλίσουμε το αρνί. Η Ελλάδα πέρα από αυτά τα γνωστά και πατροπαράδοτα Πασχαλινά έθιμα έχει κι άλλα.

Κάθε πόλη και κάθε χωριό της Ελλάδας γιορτάζει το Πάσχα με τον δικό του διαφορετικό τρόπο. Όπως για παράδειγμα στην Κέρκυρα, που η περιφορά του επιτάφιου γίνεται αντί για την Μεγάλη Παρασκευή, το Μεγάλο Σάββατο.

Δείτε ακόμα Τα 13 μέρη στην Ελλάδα που έχουν τα πιο ωραία έθιμα για το Πάσχα

Επίσης στην Κέρκυρα έχουν το έθιμο να πετούν κανάτια από τα παράθυρά τους. Στο σημερινό άρθρο θα γνωρίσουμε καλύτερα τα κερκυραίικα έθιμα και θα μάθουμε την ιστορία που κρύβεται πίσω από αυτά. Διαβάστε παρακάτω:  

Το Πάσχα στην Κέρκυρα

Η Κέρκυρα είναι ένα κοσμοπολίτικο νησί με ζωντανούς ανθρώπους που όλη την Μεγάλη Εβδομάδα τιμούν την γιορτή του Πάσχα με πολλά έθιμα. Όμως τα σημαντικότερα έθιμα της Κέρκυρας διαδραματίζονται το Μεγάλο Σάββατο.

Νωρίς το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, τελείται το έθιμο του σεισμού στο ναό της Παναγιάς των Ξένων ως αναπαράσταση της Ανάστασης του Κυρίου. Στις 9 το πρωί, το Μεγάλο Σάββατο έχει σειρά η περιφορά του Επιταφίου.

Η περιφορά του επιταφίου του Άγιου Σπυρίδωνα μαζί με την λιτάνευση του σεπτού σκηνώματος γίνεται σε ανάμνηση του θαύματος που έσωσε το νησί από την σιτοδεία το 1553. Πρόκειται για την αρχαιότερη λιτανεία του Αγίου.

Το θαύμα του 1553 στην Κέρκυρα

Εκείνη την χρονιά η Κέρκυρα έχει φοβερή έλλειψη σιταριού. Οι καιρικές συνθήκες έκαναν ακόμη πιο δύσκολη την κατάσταση με τους κατοίκους  να παλεύουν με την φτώχεια και την πείνα. Την ίδια στιγμή ένας καπετάνιος που το πλοίο του ήταν γεμάτο σιτάρι ισχυρίστηκε πως ονειρεύτηκε τον Άγιο Σπυρίδωνα.

Σύμφωνα με τον καπετάνιο ο Άγιος Σπυρίδωνας τον διέταξε να αλλάξει δρομολόγιο και να κατευθυνθεί επειγόντως στην Κέρκυρα. Έτσι και έγινε. Ο καπετάνιος έφτασε στο νησί το Μεγάλο Σάββατο με ένα πλοίο γεμάτο από σιτάρι.

Οι ενετικοί άρχοντες εκείνης της εποχής θεώρησαν το συμβάν θαύμα. Έτσι από τότε, κάθε Μεγάλο Σάββατο μαζί με τον Επιτάφιο γίνεται και η λιτάνευση του σώματος του Άγιου Σπυρίδωνα.

Γιατί ο Επιτάφιος περιφέρεται το πρωί και όχι το βράδυ;

Στην Κέρκυρα η περιφορά του επιταφίου γίνεται το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου και όχι το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής. Αυτό ήταν ένα έθιμο που έμεινε από τους ενετούς, οι οποίοι απαγόρευαν την περιφορά του επιταφίου στο νησί τις βραδινές ώρες.

Photo via: mixanitouxronou.gr

Βέβαια μετά την κατάρρευση των ενετών, σε όλο το νησί οι επιτάφιοι ξεκίνησαν να περιφέρονται κανονικά, το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής. Εκτός από την ενορία του Αγίου Σπυρίδωνα που διατήρησε το έθιμο για να τιμήσει και το θαύμα του 1553.

Photo via: orthodoxianewsagency.gr

Το έθιμο με τα κανάτια στην Κέρκυρα

Η Κέρκυρα είναι ένα νησί κοσμοπολίτικο με ζωντανούς ανθρώπους όπως αναφέραμε και πιο πάνω. Η Κέρκυρα λοιπόν δεν μπορεί να μείνει χωρίς μουσική, ακόμη κι αν αυτή η μουσική είναι πένθιμη. Έτσι το Μεγάλο Σάββατο φιλαρμονικές ορχήστρες γεμίζουν το νησί με πένθιμα εμβατήρια.

Μετά την λιτανεία το λείψανο του Αγίου εκτίθεται “στην θύρα” για τριήμερο προσκύνημα. Στις 11 το πρωί όμως το κλίμα στο νησί αλλάζει ολοκληρωτικά. Στα παράθυρα των σπιτιών οι άνθρωποι κρεμούν τα παραδοσιακά νταμάσκα.

Photo via: corfu-airport-carhire.com

Τα νταμάσκα είναι δαμασκηνιά, βελούδινα υφάσματα με χρυσοκέντητες λεπτομέρειες ενώ ο κόσμος κρατά τις περίφημες πήλινες κανάτες, τους Μπότηδες ή αλλιώς κανάτια για την υπόλοιπη Ελλάδα. Οι καμπάνες του Αγίου ακούγονται εκκωφαντικά και οι άνθρωποι πετούν τους Μπότηδες γεμισμένους με νερό από τα παράθυρα στο έδαφος.

Δείτε ακόμα Quiz: Βρες σε ποια ελληνική πόλη ανήκει το κάθε πασχαλινό έθιμο!

Με αυτόν τον τρόπο οι κάτοικοι εκφράζουν την επιθυμία να ξορκίσουν το κακό. Είναι ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στα ειδωλολατρικά χρόνια αφού την περίοδο της Άνοιξης, οι νέοι καρποί φύτρωναν και με αυτήν την πρακτική οι άνθρωποι πετούσαν τα παλιά δοχεία για να γεμίσουν νέα δοχεία με νέους καρπούς.

Photo via: ethnos.gr

Το συγκεκριμένο έθιμο παρέμεινε και μετά την εδραίωση του Χριστιανισμού στο νησί. Τέλος την Μεγάλη Εβδομάδα τοποθετείται στην περιοχή της Πίνιας ένα μισοβάρελο στολισμένο με κλαδιά φοινικιάς, δάφνης και μυρτιάς. Οι περαστικοί πετούν στο γεμισμένο μισοβάρελο με νερό κέρματα και κάνουν ευχές.

Photo via: alfavita.gr

Άλλα έθιμα του Πάσχα στην Κέρκυρα

Το έθιμο αυτό έχεις τις ρίζες του από την εποχή των Πινιατόρων. Οι Πινιατόροι είναι αχθοφόροι από την περιοχή της Πινίας. Νίβονταν με το νερό της μαστέλας για να είναι καθαροί την πρώτη Ανάσταση και στην συνέχεια βουτούσαν μέσα εκεί ανυποψίαστους περαστικούς.

Επίσης τα πιο παλιά χρόνια οι μακελάρηδες έσφαζαν τα αρνιά με το χτύπημα της καμπάνας και με το αίμα τους, σχημάτιζαν σταυρό στην πόρτα των σπιτιών. Αυτό το έθιμο είναι βγαλμένο μέσα από την Παλαιά Διαθήκη όταν ο Μωυσής έδωσε εντολή στους Ισραηλινούς να βάψουν τις πόρτες τους με ένα κόκκινο σημάδι.

Το κόκκινο σημάδι θα εμπόδιζε τον Άγγελο που έστειλε ο Θεός για να σφάξει τα παιδιά των άπιστων και των αμαρτωλών, να μπει στο δικό τους σπίτι. Τέλος το βράδυ της Ανάστασης οι Κερκυρέοι δεν τρώνε την κλασική μαγειρίτσα. Τρώνε εντόσθια τσιγαρισμένα με μπόλικο πιπέρι που ονομάζονται τσιλίχουρδα.

Δείτε όλα τα άρθρα για τις διακοπές στο Daddy-Cool.gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την γραπτή άδεια από τον εκδότη. 

• ελληνικά έθιμα
• Πάσχα