"Πανδημική άρνηση": Πως επηρεάζει την ψυχολογία των ανθρώπων

"Πανδημική άρνηση": Τι είναι και πως επηρεάζει την ψυχολογία των ανθρώπων

1 Μαΐου 2020 | 06:36

Η νέα πανδημία του κορονοϊού κατάφερε να αλλάξει τα κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, οι επιχειρήσεις έχουν κλείσει εδώ και τουλάχιστον ένα μήνα, με αποτέλεσμα οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι υπάλληλοι, να βιώνουν για άλλη μια φορά οικονομική ανασφάλεια.

Τα σχολεία, παραμένουν κι αυτά κλειστά με μαθητές και γονείς να αγωνιούν για την φετινή σχολική χρονιά. Υπάρχουν μαθητές που δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τα online μαθήματα διότι δεν έχουν τα μέσα ή τις γνώσεις σχετικά με την τεχνολογία.

Οι άνθρωποι έχουν κλειστεί ως επί το πλείστον στα σπίτια τους, φοβούμενοι μην αρρωστήσουν οι ίδιοι και αυτοί που αγαπούν. Οι σημαντικές ελλείψεις που έχουμε στη δημόσια υγειά άλλωστε, δεν επιτρέπει να κυκλοφορούμε στους δρόμους, διότι η αύξηση των κρουσμάτων θα ήταν καταστροφική.

Γιατροί και νοσηλευτές, βρίσκονται στη πρώτη γραμμή της μάχης, με πολλούς από αυτούς να μην μπορούν να έρθουν σε επαφή με τα αγαπημένα τους πρόσωπα, για να μην μεταδώσουν την ασθένεια. Ο κίνδυνος που υπάρχει και για την δική τους ζωή φυσικά, είναι τεράστιος.

Στον αντίποδα όλων αυτών, υπάρχουν άνθρωποι στην Ελλάδα που αμφισβητούν την ύπαρξη του κορονοϊού αλλά και την επικινδυνότητα του. Διάφορες ιστορίες συνωμοσίας έχουν κυκλοφορήσει από τις πρώτες κιόλας ημέρες της καραντίνας μέσα από τα social media, που κάνουν λόγο για ένα τεράστιο πολίτικο παιχνίδι που παίζεται στις πλάτες μας.

Υπάρχουν όμως και διάφοροι πολίτικοι του εξωτερικού που άργησαν να πάρουν τα απαραίτητα μέτρα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Μπόρις Τζόνσον όπου προέτρεψε τους κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου να συνεχίσουν κανονικά τις ζωές τους, πράττοντας την “θεωρία της αγέλης” . Φαίνεται πως άλλαξε γρήγορα γνώμη, όταν νόσησε και ο ίδιος.

Άλλο ένα παράδειγμα είναι Andrés Manuel López Obrador, πρόεδρος του Μεξικού, που με γνώμονα την οικονομία της χώρας, συμβούλευσε τους πολίτες της να συνεχίσουν κανονικά τις ζωές τους, βγαίνοντας, διασκεδάζοντας και δουλεύοντας. Λίγο καιρό αργότερα, η καραντίνα εφαρμόστηκε κι εκεί.

Και ο γνωστός πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, αρνούνταν την ύπαρξη της πανδημίας στη Ρωσία, όμως κι εκείνος πλέον έχει εφαρμόσει καραντίνα στη χώρα του. Άνθρωποι οι οποίοι έχουν ηγετικές θέσεις και αξιώματα σε χώρες του εξωτερικού εκφέρουν αντι-επιστημονικές απόψεις και φαίνεται πως ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού συμφωνεί μαζί τους.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, προσφάτως συμβούλευσε τους πολίτες της Αμερικής να καταναλώσουν χλωρίνη για να…σκοτώσουν τα μικρόβια. Φυσικά έγινε ντόρος και οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι, προσπάθησαν κάπως να καλύψουν την…”ανοησία” που είπε ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.

Τι είναι αυτό που οδηγεί όμως ανθρώπους με αξιώματα αλλά και απλούς καθημερινούς ανθρώπους σε τέτοια λανθασμένα συμπεράσματα; Σε πρώτο επίπεδο, μπορεί κάποιος να υποστηρίξει ότι όλο αυτό γίνεται εξαιτίας της έλλειψης γνώσεων. Παρόλα αυτά, οι γνώσεις γύρω από την ιατρική δεν παίζουν πάντα ρόλο, όταν προσπαθείς να επιβιώσεις και μόνο.

Η ψυχολογία, φαίνεται πως έχει βρει την απάντηση στο ερώτημα που βασανίζει πολλούς ανθρώπους του σήμερα και το οποίο είναι “γιατί δεν υπακούν όλοι στην καραντίνα;” . Φαίνεται πως η απάντηση ονομάζεται “πανδημική άρνηση” και δεν σημειώνεται για πρώτη φορά το 2020.

Συγκεκριμένα, συνέβαινε κι άλλες φορές στο παρελθόν, όταν οι άνθρωποι ερχόντουσαν σε επαφή με μεγάλες κρίσεις που ενδόμυχα τους τρόμαζαν. Παρόλα αυτά, υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις στο σήμερα, αφού το 2020 περιλαμβάνει τα social media που δεν μπορούν να μην παίξουν σημαντικό ρόλο στην ανθρωπινή ψυχολογία. Διαβάστε παρακάτω:

Τι είναι αυτό που δημιουργεί την πανδημική άρνηση;

Σαν πρώτη αιτιολόγηση στην πανδημική άρνηση, οι επιστήμονες θέτουν την θεωρία του μυαλού. Οι άνθρωποι έχουν την τάση να προσπαθούν να αναγνωρίσουν ανθρώπινες συμπεριφορές και να αντιληφθούν τον τρόπο που οι άλλοι άνθρωποι σκέφτονται. Με αυτόν τον τρόπο, βγάζουν και τα συμπεράσματά τους.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες όμως, πολλές φόρες οι άνθρωποι δυσκολεύονται να αντιληφθούν την πραγματική υπόσταση των πραγμάτων διότι το ένστικτο της επιβίωσης δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν. Με λίγα λόγια, κρίνουν επιφανειακά ένα συμβάν και δεν παίρνουν σοβαρά όλες τις παραμέτρους του.

Παραδείγματος χάρη, αν δείτε στον δρόμο να τρέχουν μανιασμένοι 100 άνθρωποι είναι λογικό να σκεφτείτε, ότι οι αντιδράσεις τους είναι παράλογες και ίσως να τους περάσετε για τρελούς.

Δεν ξέρετε όμως, ότι πριν μίση ώρα ξέσπασε μια τεράστια πυρκαγιά στο εμπορικό. Οπότε, βγάλατε ένα βιαστικό συμπέρασμα για μια ομάδα ανθρώπων, χωρίς να γνωρίζετε όλες τις παραμέτρους.

Δυσκολευόμαστε να λάβουμε υπόψιν μας…το ένστικτο της επιβίωσης.

Το ένστικτο της επιβίωσης, υπάρχει σε κάθε ζωντανό οργανισμό. Η φύση μας έχει προικίσει με αυτό, έτσι ώστε να καταφέρουμε να επιβιώσουμε σε αυτόν τον πλανήτη όσο περισσότερο μπορούμε.

Γι’ αυτό πολλά ζώα – συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων – γεννιούνται με μερικούς έμφυτους φόβους που έχουν να κάνουν με τον δυνατό θόρυβο ή την απότομη πρόσκρουση στο έδαφος.

Μερικές φορές λοιπόν ο ανθρωπινός εγκέφαλος, αδυνατεί να θέσει σε προτεραιότητα το ένστικτο της επιβίωσης. Αυτό μπορεί να γίνει πολλές φορές στη καθημερινότητα μας κι εμείς να μην το αντιληφθούμε καν. Όταν περνάμε έναν κεντρικό δρόμο χωρίς να κοιτάξουμε δεξιά κι αριστερά, είναι ένα τέτοιο παράδειγμα.

Στο σήμερα λοιπόν, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πιστεύουν ότι ο κορονοϊός είναι μια απλή γρίπη που δεν θα τους επηρεάσει ιδιαίτερα. Το ανθρωπινό γένος, έχει καταφέρει όλα αυτά τα χρόνια μέσα από τα εμβόλια και την ανάπτυξη της ιατρικής να φτάσει το όριο ζωής στα 80 και στα 90 χρόνια.

Αυτό σημαίνει, ότι πολλοί άνθρωποι του σήμερα έχουν μια αλαζονεία σχετικά με το πόσο εύκολο είναι για το ανθρωπινό είδος να επιβιώσει. Γνωρίζουν ότι οι τεχνολογικές και επιστημονικές εξελίξεις είναι πολλές και πιστεύουν ότι ο νέος κορονοϊός δε θα τους επηρεάσει, διότι θα δοθεί γρήγορα λύση στο πρόβλημά τους.

Έτσι, η ευκολία που έχουν οι άνθρωποι του σήμερα, να νικήσουν τον “θανατo” τους έχει οδηγήσει στο να νιώθουν συνεχώς ασφάλεια με το οτιδήποτε. Μπορεί να μην υπάρχει εμβόλιο και θεραπεία στη προκείμενη, όμως το ένστικτο της επιβίωσης δεν τους χρειάζεται, αφού οι επιστήμονες σύντομα θα βρουν την λύση. Σωστά;

Οικονομικά συμφέροντα και λάθος προτεραιότητες

Επίσης πολλοί άνθρωποι θέτουν λάθος προτεραιότητες στη ζωή τους. Υπάρχουν ακόμη και πολίτικοι οι οποίοι βάζουν την οικονομία πιο πάνω από την ανθρωπινή ζωή. Άλλωστε, αν το κάλο σκεφτείτε, το οικονομικό σύστημα της Δύσης βασίζεται ως επί το πλείστον σε μια τέτοια λογική: το χρήμα πάνω από τον άνθρωπο.

Έτσι, με φόβο μην καταρρεύσει η οικονομία, επιλεγούν να συνεχίζουν να εργάζονται κανονικά, να έρχονται σε επαφή με πελάτες ή να…συμβουλεύσουν τα κράτη τους, να συνεχίσουν τις δουλειές τους, μέχρι να αρρωστήσουν οι ίδιοι κυβερνώντες, που εξέδιδαν τέτοιες θεωρίες.

Η αποπραγματοποίηση παίζει ρόλο.

Όταν σηκώνεσαι το πρωί από το κρεβάτι, ο ήλιος λάμπει και η διάθεση σου είναι καλή, δυσκολεύεσαι να κατανοήσεις τη σοβαρότητα των πραγμάτων έξω από το “κλουβί ασφαλείας σου” . Το ότι οι άνθρωποι, παίρνουν τις αποστάσεις τους από τα σοβαρά ζητήματα αυτής της ζωής, είναι μια αντίδραση του οργανισμού να μη τρελαθούν.

Είναι μια άμυνα η οποία πολλοί άνθρωποι εκδηλώνουν, τόσο στο ζήτημα του κορονοϊού όσο και στα ζητήματα που αφορούν τις κοινωνικό οικονομικές ανισότητες, τους πολέμους και τις διακρίσεις. Αν σκεφτόμασταν κάθε μέρα ότι ένα παιδάκι στην Αφρική χάνει τη ζωή του με βάναυσο τρόπο ή όλο και περισσότεροι άνθρωποι τρώνε από τα σκουπίδια, σίγουρα θα χάναμε το μυαλό μας.

Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν, οι άνθρωποι που αρνούνται την ύπαρξη του κορονοϊού, προσπαθούν με τον έσχατο τρόπο να κρατήσουν την ψυχολογία τους σε καλά επίπεδα. Τα social media επίσης, βοηθούν πολύ σε αυτό.

Η αναπαραγωγή ψεύτικων ειδήσεων και τα αυθαίρετα συμπεράσματα πολλών άλλων ανθρώπων, έρχονται να ανακουφίσουν ακόμη περισσότερο τους ανθρώπους που αποφασίζουν να απέχουν κατά πολύ από τα πράγματα. Επίσης, η τα social media, σε κάνουν να πιστεύεις, ότι αυτά που βιώνεις είναι μια ταινία και τίποτα παραπάνω.

Photo via: cyprustimes.com