Σχετικά με την έννοια της συγχώρεσης πολλές φορές υπάρχει σύγχυση, διαστρέβλωση αλλά και διασάλευση της πραγματικής έννοιας, περιεχομένου & χρησιμότητάς της και γι’ αυτό η εφαρμογή της ίσως είναι δύσκολη…
Η συγχώρεση για πολλούς έχει συνδεθεί με «άφεση αμαρτιών» ή με την άποψη ότι για να επιτευχθεί θα πρέπει να υπάρχει το στοιχείο της αυταπάρνησης & αφοσίωσης σε έναν ιερό, ηθικό & αγαθοεργό σκοπό ή ότι προϋποθέτει την παραίτηση από κάθε προσωπική επιθυμία… προσέγγιση που κατατείνει σε μια πιο θεολογική & φιλοσοφική ανάγνωση της συγχώρεσης.
Για παράδειγμα…όταν κάποιος πληγώνεται από τη συμπεριφορά κάποιου αγαπημένου του προσώπου θεωρεί ότι προκειμένου να τον συγχωρέσει πρέπει να συντελεστούν κοσμογονικές εξελίξεις όπως: να παρέλθει εύλογο χρονικό διάστημα ώστε να ξεχαστεί το συμβάν, να υπάρξουν σημεία σύγκλισης και συμφωνίας σχετικά με το ποιος είναι περισσότερο ή λιγότερο υπαίτιος, να αναζητηθούν τα ακριβή γενεσιουργά αίτια της διένεξης που οδήγησαν στην παρεξήγηση και ρήξη και αφού διευθετηθούν οι απαραίτητες διαβουλεύσεις, αποσαφηνίσεις και αποδοθούν οι ευθύνες, κατευναστεί η οργή ένθεν κακείθεν… ενδεχομένως & υπό ιδανικές συνθήκες να αποκατασταθεί η ηρεμία & όλα να γίνουν όλα όπως πριν…
Είναι, όμως, πράγματι αυτή η έννοια της συγχώρεσης, ή μήπως είναι απαραίτητος ο επαναπροσδιορισμός της;
Στην πραγματικότητα ο ορισμός της συγχώρεσης προκύπτει από την ίδια την ετυμολογία της λέξης. Συν + χωρώ σημαίνει «δίνω χώρω». Δίνω χώρο και χρόνο στον εαυτό μου έτσι ώστε να μπορέσω να δεχθώ και άλλες απόψεις πέρα από τη δική μου δηλαδή ενδεχόμενες ερμηνείες που αφορούν στο ίδιο γεγονός προκειμένου να αποκτήσω μια σε βάθος και σφαιρική άποψη.
Αυτό δεν προϋποθέτει ότι οφείλω να ενστερνιστώ την αντίθετη άποψη ή να απεμπολήσω την δική μου «θέση» αλλά να προσπαθήσω να κατανοήσω την «αντίθετη άποψη» και να συνθέσω την πλήρη εικόνα της κατάστασης για να έχω πλήρη άποψη και να αποφασίσω ορθότερα & με μεγαλύτερη σιγουριά για το ποια θα είναι τα επόμενα βήματα μου…
Η κατανόηση και η ενσυναίσθηση των σκέψεων & των συναισθημάτων του άλλου δεν σχετίζεται με το αποτέλεσμα, που μπορεί να είναι η απόρριψη της δικής μας ερμηνείας για τα πράγματα ή ακόμη και διακοπή των σχέσεων με κάποιον που διαφωνίσαμε ή οι σχέση μας μαζί του ήρθαν σε οριακά σημεία…
Το ερώτημα που μπορεί να θέσει κανείς είναι για ποιό λόγο να μπω στη διαδικασία της συγχώρεσης, τι έχω να κερδίσω από αυτό;
Εξετάζοντας την «ψυχολογική διάσταση» της συγχώρεσης γίνεται φανερό ότι η κατανόηση του άλλου αποφέρει οφέλη για τον ίδιο τον εαυτό μας.
Η ανάμνηση & επίκληση του κακού που συνέβη και η διαρκής προσκόλληση μας σε αυτό, η μνησικακία, η διαιώνιση της βίωσης των αρνητικών ή και κακόβουλων συναισθημάτων & σκέψεων εκδίκησης (ρεβανσισμού), θυμού, οργής, αδικίας και η τοποθέτηση του εαυτού μας στο ρόλο του θύματος διαταράσσει την ψυχική μας ισορροπία και εσωτερική μας γαλήνη & προκαλεί δυσοίωνες, νοσηρές, ατελέσφορες αλλά και μάταιες σκέψεις εκδικητικότητας, φόβου, υπερέντασης, θλίψης, άγχους και συμπτώματα κατάθλιψης.
Αντίθετα η διαδικασία της συγχώρεσης και απώθησης της τάσης μας για εμμονή αποκατάστασης ηθικής μας βλάβης, απόδοση δικαίου, ικανοποίηση του περί δικαίου αισθήματος & αγανάκτησης για την προσβολή της αξιοπρέπειας, σωματικής ακεραιότητας & ψυχικής μας υγείας… μας αποφορτίζει ψυχικό πόνο, κλονισμό & οδύνη που βιώνουμε λόγω της άσχημης συμπεριφοράς που δεχτήκαμε & μας απαλλάσσει από το επικίνδυνο σπιράλ της συναισθηματικού μαρασμού & απονέκρωσης .
Επιπροσθέτως, η συγχώρεση προσφέρει απελευθέρωση & απαλλαγή από τα δυσάρεστα & τοξικά συναισθήματα (μίσους, εμπάθειας, αδιαλλαξίας κλπ) γεγονός που οδηγεί στην ευόδωση της ψυχικής μας ανατάσης, ηρεμίας & μεταρσίωσης αλλά και ηθική μας ικανοποίηση που καταφέραμε αυτό που θεωρούσαμε ακατόρθωτο να ξεχάσουμε, να αντιπαρέλθουμε…να συγχωρέσουμε!
Εν τέλει…
Ο άνθρωπος αποδεσμεύεται από το παρελθόν, βιώνει τη λύτρωση και σε καμία περίπτωση δεν διακινδυνεύει να απολέσει την αξιοπρέπεια & υπόληψή του, αλλά στόχος είναι η αποφυγή της απολυτότητας, ματαιοπονίας, αδιαλλαξίας και η αποφυγή εγκλωβισμού της σκέψης του σε εμμονές & ψυχο – νοητικές αγκυλώσεις που μπορούν να αποτελέσουν τροχοπέδη στη δημιουργία ενός καλύτερου και πολλά υποσχόμενου μέλλοντος.
του Λάσκαρη Κωνσταντίνου
