Οι δυσλειτουργικές οικογένειες στις μέρες μας είναι πολλές. Γονείς που αδιαφορούν για τα παιδιά τους, παιδιά που έχουν μπλέξει με κακές παρέες ή έχουν ψυχολογικά προβλήματα που οι γονείς δεν γνωρίζουν. Ζευγάρια που αντιμετωπίζουν κρίσεις και αυτές οι κρίσεις έχουν αντίκτυπο και στα παιδιά.
Οι δυσλειτουργικές οικογένειες ποικίλουν. Δυσλειτουργική οικογένεια μπορεί να χαρακτηριστεί και αυτή η οικογένεια όπου υπάρχει σωματική η λεκτική κακoποίηση. Δυσλειτουργική οικογένεια μπορεί να χαρακτηριστεί και εκείνη οι οικογένεια, όπου είναι αποξενωμένη.
Γονείς που λείπουν όλη μέρα στη δουλειά και παιδιά που δεν νιώθουν ασφάλεια μέσα στα σπίτια τους, εξαιτίας αυτής της απουσίας. Τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα όταν είμαστε μέλος μιας δυσλειτουργικής οικογενείας; Σίγουρα δεν είναι εύκολο, όμως υπάρχει λύση.
Παρακάτω θα αναλύσουμε τους ρόλους που έχει μια δυσλειτουργική οικογένεια. Αναγνώρισε το πρόσωπο σου σε κάποιον από τους τρεις ρόλους που θα αναλυθούν και λάβε τα απαραίτητα μέτρα για να βοηθήσεις πρώτα από όλα εσένα και στη συνεχεία όλη την υπόλοιπη οικογένεια. Διαβάστε παρακάτω:
Τι είναι η δραματική τριγωνοποίηση;
Τη θεωρία της δραματικής τριγωνοποιήσης την δημιούργησε ο Stephen Karpman. Στην ουσία είναι ένα μοντέλο που αποτυπώνει μια από τις πιο κοινές τριγωνικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ανθρώπων. Στη θεωρία υπάρχει το θύμα, ο διασώστης και ο διώκτης και όλοι έχουν μια εγωιστική ανταμοιβή.
Αυτοί οι τρεις ρόλοι υπάρχουν και στις δυσλειτουργικές οικογένειες. Παρακάτω θα αναλύσουμε την θεωρία του Karpman κι εσύ προσπάθησε να αναγνωρίσεις τον εαυτό σου, σε κάποιον από τους παρακάτω ρόλους. Διαβάστε παρακάτω:
Θύμα: Το θύμα είναι αυτό το μέλος της οικογένειας που διαρκώς υποστηρίζει ότι δεν έχει φταίξει πουθενά. Ότι ουσιαστικά είναι θύμα των συνθηκών και νιώθει ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι για να το αλλάξει. Αυτοί οι άνθρωποι, παίρνουν την εγωιστική ανταμοιβή, να τους υποστηρίζουν και να δείχνουν συμπόνια προς το πρόσωπο τους όλοι.
Διασώστης: Ο διασώστης είναι αυτό το μέλος της οικογένειας που προσπαθεί να σώσει το θύμα. Επεμβαίνει διαρκώς, προσπαθεί να λύσει τα προβλήματα του θύματος και δεν φοβάται να έρθει αντιμέτωπος με τις καταστάσεις. Το πρόβλημα είναι ότι τις περισσότερες φορές, ξεχνά τα δικά του προβλήματα.
Ο διασώστης, παίρνει την εγωιστική ανταμοιβή, να τον θαυμάζουν όλοι και να νιώθει ο ίδιος καλά με τον εαυτό του, που προσπαθεί να βοηθήσει τον αδύναμο.
Διώκτης: Ο διώκτης είναι αυτό το μέλος της οικογενείας, που δε παραδέχεται ποτέ τα λάθη του. Χρεώνει συνεχώς λάθη στο θύμα της οικογένειας ενώ αν τον ρωτήσεις, “έχει κάνει ότι μπορούσε σε αυτή τη ζωή και απλά κανείς δεν εκτιμάει αυτά που έχει προσφέρει” .
Όπως και ο διασώστης έτσι και ο διώκτης ενεργεί με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να μην έρθει αντιμέτωπος με τα δικά του, ουσιαστικά προβλήματα. Παίρνει την εγωιστική ικανοποίηση να αισθάνεται ισχυρός και ανώτερος ενώ πολλές φόρες εκφοβίζει το θύμα.
Πως λειτουργεί η δραματική τριγωνοποίηση;
Το κάθε μέλος στην οικογένεια έχει έναν από τους ρόλους που αναφέρθηκαν παραπάνω. Παρόλα αυτά, αυτοί οι ρόλοι μπορεί να αλλάζουν πρόσωπα διαρκώς. Για παράδειγμα ένα θύμα, μπορεί να γίνει διώκτης πάνω σε ένα ξέσπασμά του.
Όπως επίσης ένα θύμα μπορεί να γίνει διασώστης κι ένας διασώστης να βρεθεί στον ρόλο του θύματος. Η ανταλλαγή ρόλων σε μια δυσλειτουργική οικογένεια είναι φαύλος κύκλος. Αυτό που μπορουμε να κάνουμε για να βγούμε από αυτόν τον φαύλο κύκλο, είναι να αποστασιοποιηθούμε από τους ρόλους.
Η δυσκολία του να απαρνηθείς τον ρόλο σου
Αυτό όμως δεν είναι εύκολο. Ένας άνθρωπος που έχει μάθει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του να είναι θύμα, διασώστης ή διώκτης, δεν μπορεί ξαφνικά να το αλλάξει αυτό. Χρειάζεται πολύ μεγάλη ψυχική δύναμη, προσπάθεια από μεριάς του και σε μερικές περιπτώσεις την βοήθεια ειδικού ψυχολόγου.
Ένας άνθρωπος θεωρεί ότι ο ρόλος που έχει πάρει μέσα στην οικογένεια, είναι αυτό που τον χαρακτηρίζει τις περισσότερες φορές. Μπορεί οι ρόλοι να αλλάζουν χέρια ανά τακτά χρονικά διαστήματα, όμως τις περισσότερες φορές ο διασώστης, θα είναι τις περισσότερες μέρες του χρόνου διασώστης.
Θεωρεί λοιπόν, ότι αυτό είναι στοιχείο του χαρακτήρα του. Για να καταφέρει να το απαρνηθεί, θα πρέπει να κάνει σκληρή προσπάθεια. Είναι σαν να άλλαξε από τη μια μέρα στην άλλη χώρα και πρέπει να μάθει από την αρχή την νέα γλωσσά και τα νέα ήθη και έθιμα του τόπου.
Μην προσπαθείς σκληρά να αλλάξεις κάτι, προσπάθησε κάτι διαφορετικό
Σύμφωνα με τους ειδικούς όμως, οι ρόλοι μπορούν να αλλάξουν, αν εσύ πάρεις απόφαση να δοκιμάσεις κάτι διαφορετικό. Σύμφωνα με τον Salvador Minuchin, ο οποίος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους επιστήμονες πάνω στην οικογενειακή θεραπεία, ” Μην προσπαθείς σκληρά να αλλάξεις κάτι, προσπάθησε κάτι διαφορετικό ” .
Για παράδειγμα, αν νιώθεις ότι τα παιδιά σου είναι απομακρυσμένα από εσένα και τόσο καιρό ήσουν αυστηρός και απότομος μαζί τους, προσπάθησε να μπεις στα παπούτσια τους, να χαλαρώσεις και να βρεθείς στην ηλικία τους.
Πολλά παιδιά που είχαν αυστηρούς γονείς, όταν εκείνοι οι γονείς τους πλησίασαν σαν φίλοι, ανοίχτηκαν σχεδόν αμέσως και οι σχέσεις τους άλλαξαν προς το καλύτερο.
Το σημαντικότερο από όλα, είναι να καταλάβεις ότι αν πραγματικά θες να βοηθήσεις την οικογένειά σου, πρέπει να απαρνηθείς τον ρόλο που σου δόθηκε ή τον ρόλο που πήρες και να κοιτάξεις τον εαυτό σου. Προσπάθησε να βρεις εσύ τι είναι αυτό που φταίει και συμπεριφέρεσαι σαν θύμα, διασώστης ή διώκτης.
Διαβάστε ακόμα Ο θυμός δεν λύνει προβλήματα, δημιουργεί θυμωμένες οικογένειες
Βοήθησε τον εαυτό σου και στη συνέχεια την οικογένειά σου!
Προσπάθησε να επικεντρωθείς στους δικούς σου στόχους και στα δικά σου όνειρα. Σταμάτα να προσπαθείς να διαβάζεις το μυαλό των άλλων και γίνε υπεύθυνος για τις δικές σου πράξεις. Ξεκίνα να βάζεις όρια στα μέλη της οικογένεια σου και σεβάσου και τα δικά τους όρια.
Αν βρεις εσύ την γαλήνη μέσα σου και προσπαθήσεις εσύ να βελτιώσεις τον εαυτό σου, θα δεις ότι θα είσαι σε θέση να βοηθήσεις την οικογένειά σου ή μέλη αυτής να επανέλθουν. Ακόμη κι αν δεν τα καταφέρεις όμως, θα ξέρεις ότι εσύ σαν άνθρωπος είσαι απαλλαγμένος από τα κατάλοιπα που σου άφησε μια τοξική οικογένεια.
Μη φοβηθείς να επισκεφθείς έναν ειδικό.
Photo cover via: saatchiart.com
