Βλάστη Κοζάνης, ο ορεινός παράδεισος της Δυτικής Μακεδονίας με την πλούσια ιστορία, που η ομορφιά των τοπίων του μοιάζει με σκηνικό βγαλμένο από ταινία. Είναι ένας μοναδικός φθινοπωρινός αλλά και χειμωνιάτικος προορισμός για να περάσεις υπέροχα τόσο με την οικογένεια όσο και με την παρέα σου.
Βρίσκεται σε υψόμετρο 1245 μέτρα ανάμεσα από το όρος Άσκιον και το όρος Μουρίκι, και η βουνίσια ομορφιά του προσφέρει ένα σκηνικό βγαλμένο από ταινία… Είναι ένας μοναδικός προορισμός για να επισκεφθείς το φθινόπωρο.
Η Βλάστη του νομού Κοζάνης υπήρξε ένα από τα σημαντικά προπύργια του Ελληνισμού κι ένα από τα μεγαλύτερα κεφαλοχώρια της Δυτικής Μακεδονίας.
Βίτσα: Το παραδοσιακό στολίδι του Ζαγορίου ιδανικό για οικογενειακές φθινοπωρινές αποδράσεις
Η ιστορία του χωριού
Η ανάπτυξη της ξεκινά τον 15ο αιώνα, όταν μετά την εγκατάσταση Τούρκων Κονιάρων στην κοιλάδα των Καϊλαρίων (Πτολεμαΐδας) οι χριστιανικοί πληθυσμοί που ζούσαν εκεί αναγκάστηκαν να μετοικήσουν στα ορεινά τμήματα της περιοχής, καθώς αυτά ήταν περισσότερο απρόσιτα στους κατακτητές. Σπουδαία ήταν η συμμετοχή των Βλαστιωτών στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571 εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Από την περίοδο της Οθωμανοκρατίας διασώζεται η παράδοση του μαρτυρίου του νεομάρτυρα Μάρκου. Για τη τιμή του νεομάρτυρα και τη διάσωση στην τοπική μνήμη του ονόματός του χωρίς να εγερθούν αντιδράσεις από τους Οθωμανούς, οι κάτοικοι αφιέρωσαν τον κεντρικό ναό της Βλάστης στον Ευαγγελιστή Μάρκο.
Σημείο-σταθμό στην ανάπτυξη της Βλάστης αποτελούν τα τέλη του 18ου αιώνα. Μετά τα Ορλωφικά (1770) και τη λεηλασία της Μοσχόπολης η οποία μέχρι τότε αποτελούσε ανθηρό κέντρο της περιοχής, ένας μεγάλος αριθμός Βορειοηπειρωτών Βλάχων προσφύγων συγκεντρώνεται στο χωριό της Βλάστης. Η ενδυνάμωση του ντόπιου πληθυσμού είχε ως αποτέλεσμα μία σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη και την πρόοδο του οικισμού. Στοιχείο ιστορικής συνέχειας αποτελεί η μεταφορά ξυλόγλυπτου τέμπλου από τους πρόσφυγες της Μοσχόπολης στην νέα τους πατρίδα – τη Βλάστη- και η τοποθέτησή του στον Ναό Αγίου Νικολάου.
Λίμνη Κερκίνη: Φθινοπωρινή απόδραση στον παραμυθένιο υδροβιότοπο των Σερρών
Μέχρι το 19ο αιώνα ο κάποτε οικισμός της Βλάστης έχει μετατραπεί σε μία σημαντική κωμόπολη: ο πληθυσμός της εκείνη την περίοδο έχει ξεπεράσει τους έξι χιλιάδες κατοίκους. Κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821, σπουδαίο ρόλο έπαιξαν οι Βλαστιώτες οπλαρχηγοί Ιωάννης Φαρμάκης, και Δημήτριος Καραμήτσος. Η ακμή της Βλάστης διαρκεί μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα.
Οι σημαντικές εξελίξεις της εποχής (Μακεδονικός Αγώνας, Βαλκανικοί Πόλεμοι και Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος) είχαν σαφείς αρνητικές επιπτώσεις στην πορεία του χωριού. Η σταδιακή μείωση του πληθυσμού ολοκληρώνεται στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς το χωριό καίγεται από τους Γερμανούς κατακτητές. Στα χρόνια του αιματηρού εμφυλίου πολέμου, η Βλάστη εγκαταλείπεται πλήρως από τους κατοίκους της. Με το τέλος του εμφυλίου πολέμου, περίπου οκτακόσιοι κάτοικοι επέστρεψαν στο χωριό.
Λίμνη Κερκίνη: Φθινοπωρινή απόδραση στον παραμυθένιο υδροβιότοπο των Σερρών
Τι να δείτε/ να κάνετε
Σουηδικό εργοστάσιο
Πρόδρομο μοντέλο κοινωνικής οικονομίας αποτέλεσε για τη μετεμφυλιακή Βλάστη Κοζάνης κέντρο υφαντουργίας που ιδρύθηκε το 1963 από μία σουηδική οργάνωση, εξ’ ου και το σουηδικό, εγκαταλείφθηκε 25 χρόνια αργότερα και παραμένει μέχρι τώρα “αλώβητο”, με τους αργαλειούς εν λειτουργία και γεμάτο νήματα, ζητώντας μια δεύτερη ευκαιρία!
Το “σουηδικό”, όπως είναι γνωστό στους κατοίκους της περιοχής, είναι ένα κτίριο που βρίσκεται στις παρυφές του χωριού και χτίστηκε το 1965 από τη σουηδική ανθρωπιστική οργάνωση ΙΜ (Individuell Människohjälp) προκειμένου να φιλοξενήσει το Κέντρο υφαντουργίας που είχαν ιδρύσει το 1963 στη Βλάστη, θέλοντας να αξιοποιήσουν την πλούσια υφαντική της παράδοση αλλά και να προσφέρουν δουλειά στις γυναίκες.
Τα στάδια της παραγωγής του νήματος γίνονταν με τους παλιούς παραδοσιακούς τρόπους. Η παραγωγή περιλάμβανε ταπετσαρίες, τσάντες, τραπεζομάντιλα, παντόφλες, υφάσματα για κουρτίνες και έπιπλα, δαντέλες και πλεκτές κάλτσες.
Μαίναλο: Το καταπράσινο βουνό με τα γραφικά χωριά είναι ο ιδανικός προορισμός για Φθινοπωρινά Weekends
O νερόμυλος Γιαννιώτη
O νερόμυλος Γιαννιώτη…ένα παραδοσιακό κτίσμα λίγο έξω από την Βλάστη, με αχυρώνα, ποτάμι με πεντακάθαρα νερά… Ο νερόμυλος φτιάχτηκε το 1850 από τον Γιαννιώτη Ιωάννη και το 2007 ο γιος του, Γιαννιώτης Μελάς τον ανακατασκεύασε πλήρως και έτσι είναι ο μοναδικός νερόμυλος από τους 6 που υπήρχαν στην Βλάστη.
Το Θωμαΐδειο Διδακτήριο
Το Θωμαΐδειο Διδακτήριο είναι το παλαιότερο από τα τρία σχολεία που υπάρχουν στις μέρες μας στον οικισμό της Βλάστης. Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού δίπλα από το ναό του Αγίου Μάρκου. Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1860 με τις δαπάνες να επωμίζεται πλήρως ο Βλατσιώτης Κωνσταντίνος Θωμαΐδης (το όνομα του οποίου έλαβε το σχολείο). Πρόκειται για ένα διώροφο πέτρινο κτίριο σε σχήμα σταυρού. Η κεντρική του είσοδος βρίσκεται από την ανατολή. Μέχρι το 1926 το κτίριο λειτούργησε ως ελληνικό σχολείο. Σε αυτό μεταφέρθηκαν όλα τα αρχεία της αλληλοδιδακτικής σχολής του Δούμπα η οποία είχε στο μεταξύ καταστραφεί.
Ζαρούχλα: Φθινοπωρινή απόδραση στο ελατοσκέπαστο χωριό της ορεινής Αχαΐας
Το Θωμαΐδειο Διδακτήριο λειτούργησε ως Αρρεναγωγείο δηλαδή ως σχολείο στο οποίο φοιτούσαν μόνο αγόρια γι’ αυτό και στη βιβλιογραφία συναντάται και ως “Θωμαΐδειο Αρρεναγωγείο”. Ο Ζήκος Τσίρος στο έργο του αναφέρει πως το 1885 φοιτούσαν στο σχολειό 350 μαθητές. Με την πάροδο του χρόνου, τους πολέμους και την πληθυσμιακή αφαίμαξη της Βλάστης λόγω της μετανάστευσης το σχολείο διέκοψε τη λειτουργία του. Η Κοινότητα της Βλάστης στο γύρισμα του αιώνα ανακαίνισε το κτίριο (2002) το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως έδρα της Κοινότητας, ως κέντρο εξυπηρέτησης πολιτών και ως κοινοτική βιβλιοθήκη.
Πρότυπο κέντρο κτηνοτροφίας και εκπαίδευσης
Πρότυπο κέντρο κτηνοτροφίας και Εκπαίδευσης υπάρχει από το 1990 στη Βλάστη, χάρη στο κληροδότημα του Βλατσιώτη ευεργέτη Χριστόδουλου Γαλανού. Το Κέντρο διαθέτει 3 ποιμνιοστάσια συνολικής δυναμικότητας 600 προβατίνων, αίθουσα μηχανικής άμελξης, παρασκευαστήριο ζωοτροφών, εργαστηριακούς και βοηθητικούς χώρους και μετεωρολογικό σταθμό.
Για τη φιλοξενία ερευνητών ή εκπαιδευόμενων κάθε επιπέδου ανεγέρθη πλήρως εξοπλισμένος ξενώνας. Το Κέντρο Βλάστης έχει διττό σκοπό: την έρευνα υψηλού επιπέδου σε θέματα ορεινής κτηνοτροφίας και την εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα, σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα παρακολουθούν ένα video με τη διαδικασία παραγωγής τυριού.
Πηγές Κρύας: O ιδανικός προορισμός για τα Φθινοπωρινά Weekends
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ναοί της Βλάστης. Ξεχωρίζουν για την αρχιτεκτονική και την ιστορία τους ο ναός του Αγίου Νικολάου με το ξυλόγλυπτο τέμπλο, ο ναός του Αγίου Δημητρίου με τις εξαιρετικές τοιχογραφίες αλλά και ο ναός του Αγίου Μάρκου.
Extra Tips: Αν είστε λάτρεις της άσκησης, η Βλάστη φημίζεται για τις υπέροχες ορειβατικές διαδρομές που διαθέτει ένα δίκτυο μονοπατιών. Παράλληλα, υπάρχουν και ανάλογες διαδρομές και για πεζοπορία.
Τι να δοκιμάσετε
Στο κέντρο της Βλάστης Κοζάνης μπορείτε να πιείτε τον καφέ σας και στις παραδοσιακές ταβέρνες και εστιατόρια να δοκιμάσετε ψητό γουρουνόπουλο, χοιρινή τηγανιά, λουκάνικα και φυσικά τις τοπικές τσιγαρίδες, που θα σας ενθουσιάσουν.
Στεμνίτσα- Δημητσάνα- Βυτίνα: Οι πιο γραφικοί προορισμοί για Φθινοπωρινά weekends
Μη φύγετε, αν δεν δοκιμάσετε τα παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής, σύμφωνα με το passenger.gr και ιδιαίτερα το ονομαστό “μανούρι” το οποίο παρασκευάζεται από κατσικίσιο γάλα και είναι ένα από τα πιο σπάνια τυριά στην Ελλάδα, καθώς υπάρχουν για κάποιο διάστημα του έτους και σε μικρές ποσότητες.
Δείτε όλα τα άρθρα για τις διακοπές στο Daddy-Cool.gr
Ειδήσεις σήμερα
- Πέθανε ηθοποιός που έπαιζε στην σειρά του Antenna Παγιδευμένοι
- Grand Hotel : Γιατί η Κυβέλη ήθελε να σκοτώσει τη Βασιλική- Το γράμμα που έχει στα χέρια της
- Ζώδια: Εβδομαδιαίες προβλέψεις ως 15/10/2024 για όλα τα ζώδια
- Ποιες τροφές περιέχουν έντομα: Καταναλώνουμε έως 1 κιλό χωρίς να το γνωρίζουμε
- Grand Hotel: Η Πελαγία είναι έγκυος και πάει να κλειστεί σε μοναστήρι
