Αποσχολειοποίηση: Η νέα αμφιλεγόμενη εκπαιδευτική μέθοδος

Έλενα Τριανταφύλλου

Αποσχολειοποίηση: Η νέα αμφιλεγόμενη εκπαιδευτική μέθοδος για την μόρφωση των παιδιών. Η απασχολειοποίηση είναι μία νέα εκπαιδευτική μέθοδος η οποία είναι αρκετά αμφιλεγόμενη και σήμερα θα δούμε τί είναι και κατά πόσο μπορεί να φέρει αποτελέσματα.

Μία νέα εκπαιδευτική μέθοδος έκανε την εμφάνισή της και φυσικά πρόκειται για την αποσχολειοποίηση. Η αποσχολειοποίηση είναι μία εκπαιδευτική μέθοδος που ξεκίνησε από κάποιους γονείς οι οποίοι θεώρησαν πως το σχολείο δεν μορφώνει με σωστό τρόπο τα παιδιά τους.

Αμφισβήτησαν την ύλη των μαθημάτων αλλά και τον τρόπο που ένας μαθητής διδάσκεται αυτά τα μαθήματα. Η αποσχολειοποίηση δεν είναι η κ κατ’ οίκον εκπαίδευση του παιδιού. Διότι στην κατ’ οίκον εκπαίδευση το παιδί ακολουθεί την προκαθορισμένη ύλη του σχολείου αλλά με τον γονέα να έχει αναλάβει χρέη δασκάλου.

Δείτε ακόμα Δάσκαλος συγκινεί με τα πιο όμορφα μπράβο στις εργασίες των μαθητών του

Τι είναι λοιπόν συγκεκριμένα η αποσχολειοποίηση και κατά πόσο μπορεί να προσφέρει ουσιαστικά αποτελέσματα στην μόρφωση του παιδιού; Στο σημερινό άρθρο θα μάθουμε τι είναι ακριβώς η αποσχολειοποίηση κι αν πραγματικά έχει αποτελέσματα. Διαβάστε παρακάτω:

Τι είναι η αποσχολειοποίηση;

Όπως αναφέραμε και στον πρόλογο ενώ με μία πρώτη ματιά κάποιος μπορεί να μπερδέψει την αποσχολειοποίηση με την κατ’ οίκον εκπαίδευση όμως αυτά τα δύο δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Στην δεύτερη περίπτωση το παιδί διδάσκεται ακόμη και στο σπίτι τα ίδια πράγματα που θα διδάσκονταν και στο σχολείο με ακριβώς τα ίδια βιβλία.

Από την άλλη η αποσχολειοποίηση είναι μία εκπαιδευτική μέθοδος με πιο ελεύθερη προσέγγιση κατά την οποία το παιδί είναι εκείνο που αποφασίζει τι θα διαβάσει και ο γονιός αναλαμβάνει τον ρόλο του εκπαιδευτικού αλλά και τον ρόλο του υποστηρικτή.

Με λίγα λόγια η αποσχολειοποίηση ξεφεύγει τελείως από την κλασική σχολική εμπειρία. Στην αποσχολειοποίηση το επίκεντρο είναι τα πραγματικά ενδιαφέρονται, επιθυμίες και κλίσεις του κάθε παιδιού ξεχωριστά. Τα μαθήματα επίσης δεν γίνονται με συγκεκριμένο τρόπο.

Δείτε ακόμα Τα παιδιά έχουν περισσότερο από ποτέ ανάγκη το χαμόγελο των δασκάλων τους.

Συγκεκριμένα τα μαθήματα έχουν πάντα βιωματικό χαρακτήρα όμως ο τρόπος που κάθε παιδί θα τα διδάσκεται διαφέρει. Για να διδαχτεί ένα μάθημα μέσα από την αποσχολειοποίηση θα χρησιμοποιηθούν δραστηριότητες, κατασκευές, ταξίδια, διάβασμα, αγγαρείες, κοινωνική αλληλεπίδραση και άλλα.

Πως εφαρμόζουμε στην πράξη την αποσχολειοποίηση;

Μπορεί για την αποσχολειοποίηση να μάθαμε πρόσφατα όμως ο όρος υπάρχει από το 1970 και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον παιδαγωγό Τζον Χόλτ. Ο Τζον Χόλτ μετά από χρόνια εργασίας σε συμβατικά σχολεία παρατήρησε ότι το βασικό κίνητρο για τα παιδιά έτσι ώστε να διαβάσουν δεν ήταν η μάθηση.

Αντίθετα τα παιδιά διάβαζαν από φόβο μην αποτύχουν, μείνουν πίσω στην ύλη και κριθούν αρνητικά από τους υπόλοιπους. Έτσι ο Χόλτ πρότεινε ένα νέο μοντέλο εκπαίδευσης στο οποίο το παιδί αντί να λαμβάνει προκαθορισμένες γνώσεις, να μαθαίνει να αναζητά μόνο του αυτά που πραγματικά το ενδιαφέρουν σύμφωνα με τις ανάγκες του.

Η θεωρία σίγουρα είναι πολύ ενδιαφέρουσα όμως στην πράξη η αποσχολειοποίηση δεν είναι μία εκπαιδευτική μέθοδος με συγκεκριμένες τακτικές και πεπατημένες που μπορεί να ακολουθήσει ένας γονιός. Είναι μία αλλιώτικη φιλοσοφία όσων αφορά την εκπαίδευση των παιδιών.

Δείτε ακόμα Ενίσχυση λεπτής κινητικότητας: παιχνίδια και ασκήσεις

Οι γονείς προσπαθούν να κάνουν τα παιδιά να καταλάβουν τα ταλέντα τους, τα ενδιαφέροντά τους και με βάση αυτά να “χτίσουν” τα μαθήματα που χρειάζονται. Οι γονείς καθημερινά αφήνουν τα παιδιά να αλληλοεπιδρούν με ερεθίσματα και να εξερευνούν ό,τι τους τραβάει την προσοχή.

Ταυτόχρονα παρατηρούν πως κινούνται τα παιδιά και αναζητούν τρόπους να στηρίξουν ακόμη περισσότερο την εκπαίδευση των παιδιών τους. Οι γονείς λοιπόν χρησιμοποιούν διαφορετικά μέσα κάθε φορά. Αυτά τα μέσα μπορεί να είναι βιβλία, εκπαιδευτικά παιχνίδια, εκδρομές, βίντεο και άλλα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παιδιά έρχονται πάντα σε επαφή με θεμελιώδη μαθήματα όπως είναι τα μαθηματικά και η γραμματική και θεωρείται ότι μέσα από τα μαθηματικά για παράδειγμα το παιδί μπορεί να ανακαλύψει ένα ενδιαφέρον του που δεν έχει σχέση αναγκαστικά με τα μαθηματικά.

Είναι εφικτό η αποσχολειοποίηση να αντικαταστήσει το παραδοσιακό σχολείο;

Η αποσχολειοποίηση είναι ένα αμφιλεγόμενο μοντέλο εκπαίδευσης που σίγουρα έχει μία γοητεία και φαίνεται ιδανικό. Όμως σίγουρα σε όλους γεννάται η απορία κατά πόσο η αποσχολειοποίηση είναι σε θέση να αντικαταστήσει το παραδοσιακό συμβατικό σχολείο.

Επίσης οι γονείς αναρωτιούνται κατά πόσο η αποσχολειοποίηση είναι αποτελεσματική, έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και κατά πόσο θα βοηθήσει τα παιδιά στις σπουδές τους μεγαλώνοντας. Επίσης οι γονείς αναρωτιούνται κατά πόσο το μπορεί να αποκτήσει μέσα από αυτό το μοντέλο μία σφαιρική μόρφωση.

Πως γίνεται το παιδί να έρθει σε επαφή και με άλλα πράγματα όταν ασχολείται αποκλειστικά με πράγματα που το ενδιαφέρουν; Τέλος δεν πρέπει να υποτιμούμε το πόσο πολύ το σχολείο βοηθάει στην κοινωνικοποίηση του παιδιού που στο σπίτι δε θα την μάθει τόσο εύκολα.

Δείτε ακόμα Ένα ισπανικό σχολείο διδάσκει δουλειές του σπιτιού στα αγoρια – Πρωτοβουλία για την ισότητα των φύλων

Όμως πολλοί είναι οι γονείς που έχουν εφαρμόσει την αποσχολειοποίηση αφού υπάρχουν χώρες που την επιτρέπουν και την αναγνωρίζουν. Οι γονείς που την δοκίμασαν λοιπόν επιβεβαιώνουν ότι πρόκειται για μία ελευθεριακή προσέγγιση της μάθησης και δεν δυσκολεύει το παιδί να ενταχθεί στο σχολείο μεγαλώνοντας αν το θελήσει ή σε κάποια σχολή.

Όσων αφορά την κοινωνικοποίηση του παιδιού οι γονείς υποστηρίζουν ότι φροντίζουν οι ίδιοι το παιδί να κοινωνικοποιείται και να συμμετέχει σε δραστηριότητες με άλλα παιδιά. Μάλιστα οι δραστηριότητες θεωρούνται σαν βασική ανάγκη και αφορμή για εμπειρική γνώση που συγκαταλέγεται στην αποσχολειοποίηση έτσι και αλλιώς.

Επίσης οι γονείς λένε ότι το παιδί έχει επαφή με όλα τα μαθήματα του σχολείου όμως σε αντίθεση με το σχολείο, το παιδί δεν μαθαίνει παπαγαλία δέκα κανόνες και δέκα ιστορικά γεγονότα. Τα κάνει δικά του, ενδιαφέρεται γι’ αυτά και μαθαίνει γι’ αυτά μετά από προσωπική έρευνα και θέληση.

Δείτε ακόμα Οι κακοί βαθμοί δεν βοηθούν το παιδί να βελτιωθεί

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην αποσχολειοποίηση το παιδί δεν είναι αναγκασμένο να διαβάζει την ίδια μέρα με την ίδια προσήλωση ιστορία, μαθηματικά και γραμματική για παράδειγμα όπως γίνεται στην παραδοσιακή εκπαίδευση, έτσι ώστε να μην επικρατήσει ένα χάος στο μυαλό του.

Εμβαθύνει κάθε φορά σε ένα μάθημα. Η αλήθεια είναι ότι η αποσχολειοποίηση προς το παρόν τουλάχιστον δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην δική μας χώρα αφού η παρουσία του παιδιού είναι υποχρεωτική στο σχολείο τουλάχιστον μέχρι το Λύκειο.

Όμως ένας γονιός μπορεί να εφαρμόσει μερικές από τις αρχές της αποσχολειοποίησης και στην χώρα μας δίνοντας την ευκαιρία στο παιδί να έρθει σε επαφή με τα πραγματικά του ενδιαφέροντα και τις πραγματικές του ανάγκες.

All photos via: theguardian.com

Διαβάστε όλα τα άρθρα για το σχολείο στο Daddy-Cool.gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την γραπτή άδεια από τον εκδότη. 

• εκπαιδευση
• εκπαιδευτικά προγράμματα