Βήχας στα παιδιά: Υλακώδης, παροξυσμικός, νυκτερινός, ημερήσιος

Ο βήχας αποτελεί ένα πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα στα παιδιά. Παρά το γεγονός ότι τις περισσότερες φορές είναι ενοχλητικός για το ίδιο το παιδί, αλλά επίσης για το περιβάλλον του, εντούτοις σπάνια υποκρύπτει κάτι πολύ σοβαρό. Είναι λοιπόν σημαντικό, να μπορείτε σα γονείς να ξεχωρίζετε μερικούς τύπους βήχα, αλλά επίσης να ξέρετε πότε θα πρέπει να απευθύνεστε αμέσως στο γιατρό του παιδιού.
Ο βήχας αποτελεί ουσιαστικά ένα φυσιολογικό αντανακλαστικό του οργανισμού μας. Ο βήχας έχει στόχο να καθαρίζει τις αεροφόρους οδούς (φάρυγγα, λάρυγγα, τραχεία, βρόγχοι, πνεύμονες). Το τοίχωμα του “δρόμου” από τη μύτη μέχρι τους πνεύμονες έχει μικρά τριχίδια, των οποίων η δουλειά είναι να παγιδεύουν οτιδήποτε προσπαθήσει να μπει στους πνεύμονες. Το τοίχωμα καλύπτεται με βλέννα.
Όταν λοιπόν ένα παιδί αρρωστήσει, το σύστημα των τριχιδίων δε δουλεύει καλά, παράγεται περισσότερη, πιο παχύρρευστη βλέννα, οπότε ο βήχας αναλαμβάνει να καθαρίσει το δρόμο και τα τοιχώματα από τα ξένα αντικείμενα αλλά και από την παχύρρευστη βλέννα. Ο βήχας λοιπόν, είναι ένα αμυντικό αντανακλαστικό όπλο του οργανισμού.

Υλακώδης βήχας. 

Ο υλακώδης βήχας είναι πολύ χαρακτηριστικός. Ακούγεται όπως το γάβγισμα ενός σκυλιού. Συνήθως τα παιδιά ξαπλώνουν για ύπνο στο κρεβάτι χωρίς κανένα πρόβλημα. Ξαφνικά στα μέσα της νύκτας ξυπνούν με αυτό, το χαρακτηριστικό βήχα. Ο βήχας αυτός, οφείλεται συνήθως σε μια αρρώστια που λέγεται λαρυγγίτιδα. Σπανιότατα οφείλεται στην επιγλωττίτιδα. Η επιγλωττίτιδα είναι μια επείγουσα κατάσταση η οποία χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση από γιατρό. Δείτε εδώ  Και στις δυο περιπτώσεις ο μηχανισμός πρόκλησης του βήχα είναι ο ίδιος. Ο λάρυγγας για κάποιο λόγο φουσκώνει με αποτέλεσμα ο αέρας να μη μπορεί να μπαινοβγαίνει εύκολα και προκαλείται αυτός ο χαρακτηριστικός βήχας. Για την αντιμετώπιση της επιγλωττίτιδας, λαρυγγίτιδας μπορείτε να βρείτε λεπτομέρειες στα αντίστοιχα κεφάλαια.

Βήχας με συριγμό 

Συριγμός είναι ένας θόρυβος που ακούμε στη φάση που εκπνέει ένα παιδί με άσθμα. Ο αέρας δυσκολεύεται να βγει από τα πνευμόνια γι αυτό δημιουργείται ο θόρυβος αυτός. Τα παιδιά που έχουν συριγμό έχουν και βήχα. Ο βήχας με συριγμό εκτός από το άσθμα μπορεί να παρουσιαστεί στα παιδιά με βρογχιολίτιδα ή σε παιδί με πνευμονία. Λεπτομέρειες για το άσθμα, βρογχιολίτιδα,  πνευμονία θα βρείτε στα αντίστοιχα κεφάλαια.

Παροξυσμικός βήχας 

Αν ακούσετε μια φορά τον παροξυσμικό βήχα δεν θα τον ξεχάσετε ποτέ. Το παιδί παίρνει μια εισπνοή και στην προσπάθεια του να βγάλει τον αέρα έξω από τα πνευμόνια αρχίζει να βήχει απανωτά ( 5-10 φορές). Τα μάτια του κοκκινίζουν από την προσπάθεια αυτή. Κάποιες φορές μάλιστα μπορεί να μαυρίσει το πρόσωπο του. Παροξυσμικό βήχα προκαλεί ο κοκκύτης (λεπτομέρειες υπάρχουν στο αντίστοιχο κεφάλαιο) αλλά και άλλοι μικροοργανισμοί. Το παιδί με παροξυσμικό βήχα πρέπει άμεσα να επισκεφθεί το παιδίατρο. Εάν το παιδί σας ξαφνικά άρχισε να έχει παροξυσμικό βήχα τότε πρέπει να σκεφτείτε μήπως στραβοκατάπιε κάτι (δηλαδή ένα αντικείμενο να έχει πάει προς τους πνεύμονες αντί προς το στομάχι). Τα πιο συνηθισμένα αντικείμενα είναι ξηροί καρποί και μικροσκοπικά πλαστικά που υπάρχουν στα διάφορα παιχνίδια. Οι συνηθέστερες ηλικίες για εισρόφηση ξένου σώματος είναι 6-24 μηνών. Περισσότερες λεπτομέρειες θα βρείτε στο αντίστοιχο κεφάλαιο για την εισρόφηση ξένου σώματος. Σε περίπτωση που υποψιάζεστε να έχει γίνει εισρόφηση ξένου σώματος μη βάλετε το χέρι σας στο στόμα του παιδιού για να αφαιρέσετε το αντικείμενο. Το πιο πιθανό είναι να κάνετε μεγαλύτερη ζημιά. Πηγαίνετε αμέσως στο γιατρό ή στο πλησιέστερο νοσοκομείο.

Νυκτερινός βήχας 

Το κοινό κρυολόγημα αποτελεί τη συνηθέστερη αιτία νυκτερινού βήχα. Το παιδί έχει ρινική καταρροή, οι εκκρίσεις κυλούν προς το φάρυγγα, ο οποίος ερεθίζεται οπότε το παιδί αρχίζει να παρουσιάζει βήχα. Επίσης όταν η μύτη είναι κλειστή, το παιδί αναπνέει από το στόμα, ξηραίνεται ο φάρυγγας οπότε πάλι το παιδί παρουσιάζει βήχα. Ο βήχας όμως το βράδυ, μπορεί να σημαίνει άσθμα. Στα παιδιά με άσθμα ο βήχας το βράδυ επιδεινώνεται.

Ημερήσιος βήχας

Ο ημερήσιος βήχας είναι ένα πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα στα παιδιά. Πολλοί παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν τον ημερήσιο βήχα, γι` αυτό αν οτιδήποτε σας ανησυχεί θα πρέπει αμέσως να αποταθείτε στον παιδίατρο του παιδιού.

Επίμονος βήχας

Ο βήχας ενός κοινού κρυολογήματος, μπορεί να διαρκέσει μέχρι 3 βδομάδες. Ο επίμονος βήχας όμως μπορεί να κρύβει άλλες ασθένειες όπως άσθμα, ιγμορίτιδα, αλλεργίες.

1. Το παιδί σας είναι μικρότερο των 3 μηνών και μαζί με το βήχα έχει πυρετό.
2. Εάν ο βήχας συνοδεύεται με ένα από τα ακόλουθα:
i. Το δέρμα μεταξύ των πλευρών του θώρακα πηγαίνει προς τα μέσα.
ii. Παρουσιάζει κυανωτικά επεισόδια (“Μαυρίζει” το πρόσωπο).
iii. Σταματά η αναπνοή του για περίοδο μεγαλύτερη των 15 δευτερολέπτων.
iv. Παρουσιάζει έντονο θόρυβο την ώρα που εισπνέει.
v. Δε “βγαίνει” η φωνή του όταν κλαίει.
vi. Κάνει εμετό κάθε φορά που βήχει.
vii. Παρουσιάζει σημάδια αφυδάτωσης.
viii. Πόνο στο στήθος.
ix. Ψηλό πυρετό.
3. Ο βήχας δεν το αφήνει να θηλάσει ή να πιεί γάλα από το μπιμπερό.
4. Με το βήχα αποβάλλει αίμα.
5. Το παιδί με βήχα έχει αγωνιώδες βλέμμα.
6. Το παιδί μπορεί να έχει στραβοκαταπιεί κάποιο αντικείμενο.
7. Το παιδί βήχει ασταμάτητα.
8. Το παιδί με βήχα αναπνέει πολύ γρήγορα.
i. Μικρότερο των 2 μηνών + περισσότερες από 60 αναπνοές/λεπτό.
ii. Ηλικίας 2-12 μηνών + περισσότερες από 50 αναπνοές/λεπτό.
iii. Ηλικίας  1-5 χρονών + περισσότερες από 40 αναπνοές/λεπτό.
iv. Ηλικίας  5-14 χρονών + περισσότερες από 30 αναπνοές/λεπτό.

Όπως θα έχετε πολύ καλά καταλάβει, είναι πολλές οι πιθανές αιτίες οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν βήχα. Έτσι λοιπόν ΠΟΤΕ, μην παίρνετε την πρωτοβουλία και να δίνετε οποιοδήποτε φάρμακο στο παιδί σας χωρίς να συμβουλευτείτε πρώτα το παιδίατρο. Ο γιατρός πολλές φορές μπορεί να βάλει τη διάγνωση ακούγοντας μόνο το βήχα. Μπορεί ο βήχας στην πλειοψηφία των περιπτώσεων να είναι αποτέλεσμα ενός κοινού κρυολογήματος, αλλά ακόμα και τότε μπορεί να δημιουργήσετε πρόβλημα αν χορηγήσετε κάποιο φάρμακο. Ο γιατρός λοιπόν αφού εξετάσει το παιδί και θέσει την ορθή διάγνωση, μπορεί να αποφασίσει να χορηγήσει κάποιο φάρμακο για το βήχα. Στην περίπτωση όμως που αποφασίσει ότι δε χρειάζεται τίποτα το παιδί, μην τον κοιτάτε με δυσπιστία. Ο βήχας του κοινού κρυολογήματος, ο οποίος είναι ο πιο συχνός βήχας στα παιδιά, δεν ανταποκρίνεται σε κανένα φάρμακο. Η καλύτερη θεραπεία του βήχα είναι ο χρόνος. Τα φάρμακα που δίνονται χωρίς ιατρική συνταγή, μπορεί να καταστείλουν για λίγο το βήχα αλλά σίγουρα δε θεραπεύουν την αιτία που τον προκαλεί. Γι` αυτό ποτέ μην τα χορηγείτε από μόνοι σας. Η καταστολή του βήχα με τα φάρμακα αυτά, πιθανό να δημιουργήσει πρόβλημα αφού δεν αφήνει τον οργανισμό να αφαιρέσει με το βήχα τα φλέγματα που υπάρχουν στους πνεύμονες. Μια χρήσιμη όμως συμβουλή, που θα ήταν καλά να ακολουθείτε πάντα για την αντιμετώπιση του βήχα, ανεξάρτητα με την αιτία που τον προκαλεί είναι η εξής:

ΜΗΝ ΚΑΠΝΙΖΕΤΕ ΠΟΤΕ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ. ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟ ΜΗΝ ΚΑΠΝΙΖΕΤΕ ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΕΞΩ ΑΠΟ ΑΥΤΟ.

Επίσης μερικές πρακτικές συμβουλές για την αντιμετώπιση του βήχα είναι οι εξής:
1. Δίνετε στο παιδί σας αρκετά υγρά. Τα υγρά βοηθούν έτσι ώστε η βλέννα (φλέματα) να γίνεται πιο λεπτόρρευστη ώστε να μπορεί να την αποβάλλει πιο εύκολα ο οργανισμός.
2. Διατηρείτε υγρή την ατμόσφαιρα. Υπάρχουν ειδικοί υγραντήρες που παράγουν κρύους υδρατμούς. Μην υπερβάλετε όμως και να δημιουργείτε έντονη υγρασία στην ατμόσφαιρα.

πηγη