Ο έρwτας στην εφηβεία μπορεί να γίνει ιδιαίτερα περίπλοκος και να αποθεώσει ή να πληγώσει πολύ την ψυχούλα του παιδιού. Πρόκειται για ένα πολύ λεπτό ζήτημα, που χρειάζεται ιδιαίτερη μεταχείριση και σωστή συμβουλευτική προς τον έφηβο, ο οποίος βρίσκεται σε μία πολύ ευαίσθητη συναισθηματική κατάσταση.
Πώς λοιπόν μπορούμε να διαχειριστούμε την αδερφή μας, τον αδερφό μας, τον ανιψιό μας και να του μιλήσουμε για τις σχέσεις και τον eρωτα χωρίς να τον φέρουμε σε δύσκολη θέση; Ειδικά όταν το παιδί βρίσκεται σε μία σχέση καταστροφική και ακατάλληλη από την οποία πρέπει να φύγει…Πως, χωρίς να θυμώσει, να απομακρυνθεί και να χάσει την εμπιστοσύνη του σε εμάς, μπορούμε να το συμβουλεύσουμε και ουσιαστικά να του “ανοίξουμε” τα μάτια;
Ερώτημα αναγνώστριας
Καλησπέρα σας, έχω μια αδερφή η οποία βρίσκεται στην εφηβεία. Έχουμε πολύ καλή σχέση, με εμπιστεύεται μου λέει όλα τα προσωπικά της και ακόμη κι αν βλέπω πως κάτι την απασχολεί και δεν είναι καλά την προσεγγίζω με όμορφο τρόπο και την κάνω να μου μιλήσει. Γενικά είμαι το μόνο άτομο που έχει αυτήν την σχέση εμπιστοσύνης στην οικογένεια, καθώς οι γονείς μου είναι αυταρχικοί και δεν κατανοούν την έννοια του διαλόγου παρά μόνο των κανόνων. Εγώ λοιπόν κρατάω μια φιλική σχέση με τη μικρή γιατί θέλω να ξέρω ό,τι την απασχολεί και παράλληλα να τη συμβουλεύω και να βάζω τα σωστά όρια. Όπως καταλαβαίνετε για αυτό το λόγο είμαι και το μόνο άτομα που ακούει, που την επηρεάζει και που θα συμμορφωθεί με τους κανόνες μου.
Δειτε ακομα Και η εφηβεία έχει τα Όρια της..
Εδώ και καιρό έχει ερωτευθεί με ένα αγόρι λίγο μεγαλύτερό της. Στην αρχή δεν έβλεπε ανταπόκριση αλλά τώρα τελευταία μιλάνε συνέχεια, βρίσκονται συχνά και είναι κοντά στο να αναπτύξουν σχέση. Η μικρή επηρεάζεται πολύ από αυτόν χωρίς βέβαια πάντα η επιρροή να είναι αρνητική. Π.χ. ενώ εγώ προσπαθούσα πολύ καιρό να την πείσω ότι είναι καλό για την υγεία της να βελτιώσει τη διατροφή της (επειδή έτρωγε μονίμως τηγανιτά) είχε βελτιωθεί πολύ λίγο και μόλις έθεσε αυτό το θέμα στο αγόρι αυτό και της είπε να το κάνει κατευθείαν το έπραξε. Με τέτοιο σκοπό δεν με ενοχλεί η επιρροή του αλλά την επηρεάζει και στην ώρα που θα κοιμηθεί (Π.χ. ενώ έχει σχολείο ξενυχτά για να μιλήσει μαζί του μετά τα μεσάνυχτα) επίσης όταν είναι μαζί έξω αργεί πάντα να γυρίσει και αυτός καθορίζει την ώρα που θα βρεθούν. Ανησυχώ μήπως αυτή η επιρροή εξελιχθεί και σε άλλα πράγματα που δεν θα της κάνουν καλό. Έχω ερευνήσει αυτό το αγόρι, στις φιλίες του είναι καλός αλλά στα ερωτικά του όχι σταθερός και φοβάμαι μην πληγωθεί. Δεν την μαλώνω μέχρι στιγμής, απλά της επισυνάπτω τους κινδύνους μου μπορούν να δημιουργηθούν και πως δεν θα πρέπει να δένεται πολύ μαζί του. Τι άλλο πρέπει να κάνω για να μην επηρεάζεται τόσο χωρίς ωστόσο να χάσω την εμπιστοσύνη που μου έχει;
Απαντά η Δρ. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας-Ψυχοθεραπεύτρια Ευφροσύνη Αλεβίζου
Είναι ιδιαίτερα κρίσιμης σημασίας για τα παιδιά και τους εφήβους που για κάποιο λόγο δεν συνδέονται με τους γονείς, να αναπτύσσουν συναισθηματικό δεσμό τουλάχιστο με ένα ενήλικο πρόσωπο που να μπορεί να λειτουργήσει ως μέντορας. Εσείς έχετε αναλάβει αυτό το ρόλο και όπως πολύ σωστά επισημαίνετε, η διατήρηση της εμπιστοσύνης της αδελφής σας θα πρέπει να αποτελεί την προτεραιότητά σας. Είναι αυτονόητο ότι πρέπει να διατηρήσετε τη σύνδεση με την αδελφή σας ιδιαίτερα εφόσον, όπως περιγράφετε, είναι η μόνη τέτοιου είδους σχέση της με ενήλικο πρόσωπο. Φαντάζεστε βέβαια και εσείς πως η αδελφή σας θα έμενε χωρίς καθοδήγηση σε βασικά ζητήματα αν διακοπτόταν η σχέση εμπιστοσύνης προς εσάς και, όπως όλοι γνωρίζουμε, ο έφηβος που δεν συνδέεται και δεν πλαισιώνεται από σχέσεις αγάπης και φροντίδας είναι ευάλωτος σε κάθε είδους κίνδυνο.
Όπως όλοι γνωρίζουμε, οι πρώτοι έρωτες έχουν μεγάλη συναισθηματική δύναμη γιατί ανακινούν πρωτόγνωρα συναισθήματα στους εφήβους. Το ζητούμενο είναι πώς να κατευθύνουμε τους εφήβους στη διατήρηση των ισορροπιών στην ψυχική τους ζωή και στην καθημερινότητά τους. Όπως λοιπόν οριοθετείτε άλλες πλευρές στη ζωή της αδελφής σας, έτσι θα οριοθετήσετε και το άνοιγμά της στην ερωτική ζωή.
Με άλλα λόγια, δεν διαφοροποιείται σε κάτι το μήνυμα που πρέπει να περάσουμε στους εφήβους όσο αφορά την ερωτική τους ζωή. Τι κάνουμε σε κάθε αναπτυξιακή φάση της ζωής για να προστατεύσουμε τα παιδιά και τους εφήβους; Τους μαθαίνουμε πώς να προστατεύουν τον εαυτό τους. Τους μαθαίνουμε μέσα από τη συζήτηση και – κυρίως – μέσα από τη δική μας συμπεριφορά και στάση πώς να εκφράζουν τα συναισθήματά τους και να διεκδικούν ισότιμες σχέσεις με το περιβάλλον τους. Συχνά οι έφηβοι που εμπλέκονται σε ρομαντική σχέση για πρώτη φορά, συμπεριφέρονται με τρόπους που δεν αντιστοιχούν στις εσωτερικές τους ανάγκες, προκειμένου να ευχαριστήσουν το πρόσωπο με το οποίο εμπλέκονται και να διατηρήσουν τη σχέση. Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί ακόμα και να χάνουν την επαφή με τον κόσμο των εσωτερικών τους αναγκών και προτεραιοτήτων και να υποχωρούν στις προτεραιότητες του άλλου.
Αυτό που χρειάζεται λοιπόν να υπενθυμίζετε στην αδελφή σας, χωρίς βέβαια επικριτική διάθεση, είναι ότι οφείλει να διατηρεί ακέραιο τον σεβασμό για τον εαυτό της μέσα σε κάθε είδους σχέση. Οφείλει να αναρωτιέται «μου αξίζει αυτό;» και μέσα από την απάντηση σε αυτό το ερώτημα να διαμορφώνει τις επιλογές της και στον ρομαντικό τομέα. Διατηρήστε μια διακριτική επιτήρηση ώστε να έχετε εικόνα του πώς προχωρά η σχέση μεταξύ της αδελφής σας και του αγοριού. Διατηρήστε ανοιχτή τη δίοδο επικοινωνίας ώστε η αδελφή σας να αισθάνεται ότι έχει τη δυνατότητα να σας εμπιστεύεται ό,τι της συμβαίνει χωρίς να φοβάται ότι θα την κρίνετε αρνητικά ή θα θυμώσετε μαζί της. Ακόμα και αν δεν εγκρίνετε κάποιες επιλογές της, μην της επισημαίνετε τα λάθη της με ελεγκτικό και αρνητικό τρόπο. Βοηθήστε την να αναγνωρίζει μόνη της τις λανθασμένες επιλογές της γιατί μόνο έτσι θα αποκτήσει την υπευθυνοποίηση που χρειάζεται για τη διαχείριση των προσωπικών της σχέσεων. Σας υπενθυμίζω άλλωστε ότι οι λανθασμένες επιλογές μπορούν να αποτελέσουν μαθησιακές εμπειρίες αφού όλοι μαθαίνουμε μέσα από τα λάθη μας, αν ταυτόχρονα έχουμε εξασκηθεί στην ενδοσκόπηση και στην αναζήτηση επίγνωσης του εσωτερικού μας κόσμου. Αποφύγετε το «κήρυγμα» γιατί οι έφηβοι αντιδρούν σε αυτό με απομάκρυνση. Αποφύγετε τις απαγορεύσεις και την απόπειρα επιβολής που – όπως έχετε διαπιστώσει μέσα από το παράδειγμα των γονιών σας – το μόνο αποτέλεσμα στο οποίο οδηγούν είναι επίσης η απομάκρυνση και πιθανό η αντίδραση του εφήβου, μέσω της υιοθέτησης επικίνδυνων και αυτοκαταστροφικών μοτίβων συμπεριφοράς και έκφρασης. Χωρίς λοιπόν να κατακρίνετε, να ελέγχετε και να απαγορεύετε κατευθύνετε την έφηβη στο να οριοθετεί η ίδια τόσο τη σχέση της, όσο και την καθημερινότητά της. Υπενθυμίστε της ότι σε όλες τις σχέσεις μας ελέγχουμε – ή τουλάχιστο οφείλουμε να ελέγχουμε – το 50% της συνδιαλλαγής. Παρακινήστε την να αναρωτηθεί αν στις διάφορες εκφάνσεις της σχέσης της έχει πράγματι τον έλεγχο αυτού του ποσοστού που της αναλογεί. Αυτός είναι ένας απλός και σχηματικός τρόπος που χρησιμοποιούμε για να ωθήσουμε τους εφήβους στο να συνειδητοποιήσουν την δική τους συμμετοχή στις σχέσεις τους και να αποκτήσουν αίσθημα ελέγχου. Χωρίς το αίσθημα του ελέγχου δεν είναι δυνατό να κάνουν επιλογές που να προάγουν την συναισθηματική τους ευημερία. Αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τις επιλογές στη σχέση της, ταυτόχρονα αναλαμβάνει και την ευθύνη για την οριοθέτηση της καθημερινότητάς της. Ο ρόλος σας είναι να της υπενθυμίζετε τη σπουδαιότητα της διατήρησης της ισορροπίας μεταξύ των ρομαντικών ενδιαφερόντων και της έκφρασής τους και της κοινωνικής ζωής και των φιλικών της σχέσεων, της ακαδημαϊκής ζωής, των σχολικών υποχρεώσεων και των εξωσχολικών δραστηριοτήτων και ενδιαφερόντων. Όπως την καθοδηγείτε στην οριοθέτηση σε σχέση με άλλα ζητήματα, το ίδιο θα κάνετε για να διαμορφώσετε μαζί της τα όρια καθημερινής διαχείρισης του ερωτικού της δεσμού. Διαμορφώστε από κοινού όρια μέσα στην καθημερινότητα που να επιτρέπουν στην αδελφή σας να διατηρεί τις ισορροπίες σε σχέση με το σχολείο, τα ωράρια της μελέτης, των εξωσχολικών ενδιαφερόντων, της ξεκούρασης και του ύπνου, και τον ρομαντικό της δεσμό.
Ταυτόχρονα χρειάζεται να δείξετε υπομονή μέχρι να περάσει το αρχικό στάδιο του «ξεμυαλίσματος» που είναι λίγο ως πολύ αναπόφευκτο στις πρώτες ρομαντικές εμπειρίες των εφήβων. Αφήστε την αδελφή σας να βιώσει τα έντονα συναισθήματα που ξυπνά ο πρώτος έρωτας και να δει και να εκφράσει τον εαυτό της στον νέο ρομαντικό ρόλο χωρίς να ανησυχείτε. Αυτές οι διεργασίες είναι μέρος της ζωής και είναι φυσικά διεργασίες που τα άτομα βιώνουν και ολοκληρώνουν μόνα τους. Αυτό το γεγονός δεν μπορείτε να το αλλάξετε, ούτε άλλωστε θα είχε νόημα – ακόμα και αν μπορούσατε να το κάνετε – να προστατεύατε την αδελφή σας από το να ζήσει τα έντονα συναισθήματα που συνοδεύουν το ερωτικό άνοιγμα. Να συνεχίσετε να είστε δίπλα της και μέρος του κόσμου της ώστε να μπορέσει να μοιραστεί μαζί σας και τα θετικά και τα αρνητικά και να απευθυνθεί σε σας για υποστήριξη στη λήψη σημαντικών αποφάσεων. Είναι σημαντικό να γνωρίζει ότι μπορεί να μοιραστεί μαζί σας τον ενθουσιασμό, αλλά και την απογοήτευσή της. Είναι επίσης σημαντικό να ξέρει η ίδια πότε να σας ζητήσει βοήθεια, παρά να σπεύσετε εσείς να την βοηθήσετε γιατί η άκαιρη παρέμβασή σας θα αποδυναμώσει την εμπιστοσύνη στον εαυτό της, στη δυνατότητά της για επιλογές, αποφάσεις και διαχείριση των σχέσεών της. Με τη σειρά του αυτό το έμμεσο μήνυμα της αποδυνάμωσης θα αποδυναμώσει και τη δική σας σχέση και θα σας απομακρύνει.
Πότε να ανησυχήσετε; Μόνο αν δείτε ότι οι επιλογές της αδελφής σας στον ερωτικό τομέα επηρεάζουν αρνητικά τις υπόλοιπες πλευρές της ζωής της σε βαθμό που να την οδηγούν συστηματικά σε λανθασμένες και αυτοκαταστροφικές επιλογές και να την αποδιοργανώνουν. Αν δείτε δηλαδή ότι παραμελεί σοβαρά το σχολείο και τα άλλα ενδιαφέροντά της. Αν δείτε ότι αποσύρεται και κλείνεται στον εαυτό της επειδή δεν μπορεί να διαχειριστεί τα συναισθήματά της. Αν παρατηρήσετε σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητα που να συνοδεύονται από έκπτωση στη λειτουργικότητά της.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, σας προτείνω διατήρηση ανοιχτής επικοινωνίας και εμπιστοσύνης, διακριτική επιτήρηση, κατεύθυνση στην οριοθέτηση, παρακίνηση στην επίγνωση του συναισθηματικού κόσμου και των επιλογών της. Αυτού του είδους η σχέση με την αδελφή σας θα σας βοηθήσει να χαρείτε και εσείς μαζί της το πρώτο της άνοιγμα προς την έκφραση ρομαντικών ενδιαφερόντων που αποτελεί ένα φυσιολογικό και όμορφο μέρος της ζωής και της νεότητας.
Με πληροφορίες από efiveia.gr
Δειτε ακομα Αξίζει να το διαβάστε!Το γράμμα μιας μητέρας στην έφηβη kόρης της για να την κάνει πιο δυνατή και ανεξάρτητη
