Το φαγητό που τρωμε φτάνει στο στομάχι αφού περάσει μέσα από ένα σωλήνα που λέγεται οισοφάγος. Το περιεχόμενο του στομάχου προωθείται σιγά-σιγά προς το έντερο και δεν επιτρέπεται να επιστρέψει προς τον οισοφάγο. Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση σημαίνει επιστροφή μέρους του περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο. Βέβαια, αν κάποιος φαει υπερβολικά, τότε είναι φυσιολογικό αν μικρή ποσότητα από το περιεχόμενο του στομάχου επιστρέψει προς τον οισοφάγο.
Επίσης φυσιολογικό είναι στα βρέφη, στη φάση του ρεψίματος (έξοδος αέρα από το στομάχι), ο αέρας που φεύγει από το στομάχι να συμπαρασύρει και μικρή ποσότητα γάλακτος προς το στόμα. Αυτή η πολύ μικρή έξοδος γάλακτος στη φάση του ρεψίματος, στα βρέφη λέγεται αναγωγή. Στη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση εύκολα περιεχόμενο του στομάχου παλινδρομεί στον οισοφάγο και στη συνέχεια στο στόμα. Αυτή η παλινδρόμηση δημιουργεί πολλά προβλήματα και χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση. Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αφορά κυρίως τα βρέφη. Περίπου 1:500 βρέφη παρουσιάζει την πάθηση αυτή.
Πού οφείλεται η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση οφείλεται σε ανεπάρκεια του μηχανισμού-βαλβίδας που υπάρχει στο σημείο συνένωσης του οισοφάγου με το στομάχι. Λέγοντας μηχανισμό-βαλβίδας, δε σημαίνει ότι υπάρχει στο σημείο εκείνο βαλβίδα, αλλά ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η συνένωση του οισοφάγου στο στομάχι παρεμποδίζει την παλινδρόμηση του περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο.
Ποια τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;
Το κυρίως σύμπτωμα των παιδιών με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι ο εμετός. Ο εμετός χαρακτηριστικά ακολουθεί το γεύμα. Βέβαια ο εμετός στα βρέφη είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο. Για αυτό δε σημαίνει ότι επειδή το παιδί σας κάνει κάποτε εμετό μετά το γεύμα έχει και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Αν το παιδί σας κάνει περιοδικά εμετούς, αλλά κερδίζει το φυσιολογικό βάρος για την ηλικία του, τότε δεν πρέπει να ανησυχείτε. Οι εμετοί στα παιδιά με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση επιμένουν και θα τους έχει το παιδί σχεδόν καθημερινά. Το γεγονός ότι εύκολα κάνουν εμετό μετά το γεύμα έχει σαν αποτέλεσμα τα παιδιά να μην τρέφονται καλά και έτσι δεν παίρνουν ικανοποιητικό βάρος για την ηλικία τους.
Επίσης μπορεί μικρές ποσότητες του περιεχομένου του στομάχου ,στη φάση που παλινδρομεί προς το στόμα, να οδηγούνται προς τους πνεύμονες οπότε δημιουργούνται συμπτώματα από το αναπνευστικό, που καμιά φορά μπορεί να παραπλανήσουν και το γιατρό σας. Μπορεί δηλαδή, το παιδί σας να παρουσιάζει κρίσεις άσθματος ή επανειλημμένες πνευμονίες. Αν η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να προκληθεί οισοφαγίτιδα (μικρά έλκη στον οισοφάγο), επειδή το περιεχόμενο του στομάχου είναι όξινο (συμπεριφέρεται σαν οξύ) και μπορεί να διαβρώσει τα τοιχώματα του οισοφάγου. Στην περίπτωση που το παιδί σας αναπτύξει οισοφαγίτιδα δεν θα αισθάνεται καλά την ώρα του φαγητού και αν είναι μεγάλο παιδί θα παραπονείται για πόνο πίσω από το στήθος.
Πώς γίνεται η διάγνωση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;
Αν εξετάζοντας το παιδί σας, ο γιατρός κρίνει ότι πιθανό να έχει γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση τότε θα ζητήσει να γίνουν κάποιες εξετάσεις. Η συνηθέστερη εξέταση που ζητούν οι γιατροί είναι η διάβαση οισοφάγου-στομάχου. Στην εξέταση αυτή το παιδί παίρνει από το στόμα κάποιο φάρμακο που φαίνεται στις ακτινογραφίες. Στη συνέχεια υποβάλλεται σε ακτινολογικό έλεγχο. Στην περίπτωση που το παιδί έχει παλινδρόμηση, τότε στις ακτινογραφίες θα φαίνεται το φάρμακο που θα παλινδρομεί από το στομάχι στον οισοφάγο. Μια πιο εξειδικευμένη εξέταση είναι η πεχαμετρία. Στην εξέταση αυτή τοποθετείται στον οισοφάγο του παιδιού ένα καλώδιο που καταγράφει επί 24h βάσεως το PH στον οισοφάγο. Όταν οξύ από το στομάχι περάσει στον οισοφάγο καταγράφεται αμέσως και έτσι μπορούμε να κρίνουμε με ακρίβεια πότε έχουμε πραγματικά γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (καταγράφεται οξύ στον οισοφάγο για μεγάλο διάστημα) και πότε υπάρχει μια «φυσιολογική παλινδρόμηση». Σπανιότερα ο γιατρός μπορεί να ζητήσει να γίνει οισοφαγοσκόπηση και βιοψία του οισοφάγου.
Ποια η θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια κατάσταση που με την πάροδο του χρόνου βελτιώνεται από μόνη της. H συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών αυτοθεραπεύεται μέχρι την ηλικία των 2 χρονών. Η αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης έχει άμεση σχέση με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι ακόλουθες πρακτικές συμβουλές θα έχουν σημαντικό αποτέλεσμα.
1. Να δίνετε στο παιδί μικρότερα γεύματα και να τρωει πιο συχνά.
2. Αν είναι βρέφος, είναι χρήσιμο μετά το γεύμα να το τοποθετείτε για λίγο χρόνο στο relax. Μπορείτε επίσης να το κρατάτε όρθιο στην αγκαλιά σας για περίπου 20-30 λεπτά.
3. Μην το βάζετε στο κρεβατάκι του αμέσως μετά το γεύμα.
4. Είναι χρήσιμο το κρεβατάκι του παιδιού να έχει κλίση 30-45 μοίρες και το κεφάλι του μωρού να τοποθετείται στο ανυψωμένο μέρος.
5. Υπάρχουν ειδικά γάλατα που μόλις φτάσουν στο στομάχι πήζουν και έτσι πιο δύσκολα παλινδρομεί το περιεχόμενο του στομάχου προς τον οισοφάγο. Πάρτε τη συμβουλή του παιδιάτρου σας, ο οποίος θα κρίνει αν χρειάζεται το παιδί σας το ειδικό γάλα. Αν το παιδί βάζει ικανοποιητικό βάρος τότε αντενδείκνυται η χορήγηση οποιουδήποτε ειδικού γάλακτος.
6. Επίσης τα παιδιά με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση προτιμότερο είναι να σιτίζονται με παχύρρευστες κρέμες.
Εάν τα πιο πάνω μέτρα δεν αποδώσουν, ο γιατρός πιθανό να σας συνταγογραφήσει κάποιο φάρμακο.
• Αντιόξινα. Τα φάρμακα αυτά αλλάζουν το PH του στομάχου και έτσι όταν περιεχόμενου του στομάχου παλινδρομεί στον οισοφάγο δε δημιουργεί σοβαρά προβλήματα.
• Γαστροκινητικά φάρμακα. Τα φάρμακα αυτά αυξάνουν την κινητικότητα του γαστρεντερικού και έτσι το περιεχόμενο του στομάχου σπρώχνεται προς το έντερο και πιο δύσκολα παλινδρομεί στον οισοφάγο. ΠΡΟΣΟΧΗ, δεν χρησιμοποιούνται πια.
Σε πάρα πολύ σοβαρές και σπάνιες καταστάσεις, που δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση. Στις περιπτώσεις αυτές περιλαμβάνονται τα παιδιά:
• Με επεισόδια άπνοιας (Σταματά η αναπνοή)
• Επανειλημμένα επεισόδια πνευμονίας
• Έντονη οισοφαγίτιδα
Υπάρχουν αρκετά είδη εγχειρήσεων για την αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, αλλά όλες έχουν κοινό στόχο, την ενίσχυση του βαλβιδικού μηχανισμού. Η επιτυχία των εγχειρήσεων αυτών φτάνει το 90%.
Αδάμος Χατζηπαναγής, Παιδίατρος
Πηγή: paidiatros.com
