Η απώλεια του αισθήματος της ευθύνης στα παιδιά: Αυτό φταίει για τον βιασμό ενός μαθητή

Λένα Γατσή

Μετά τον αποτροπιασμό στην είδηση ότι ένας μαθητής βιάστηκε όλοι αναρωτηθήκαμε “τι φταίει και τα παιδιά βιάζουν άλλα παιδιά;” Να τι φταίει…

Όταν κυκλοφόρησε η είδηση πως ένας 15χρονος μαθητής βιάστηκε από συμμαθητές του, όλοι νιώσαμε αποτροπιασμό. Που θα φτάσουμε σαν κοινωνία όταν μικρά παιδιά είναι σε θέση να κάνουν μία τόσο τερατώδης πράξη; Τί κάναμε λάθος; Τί φταίει;

Η Παιδαγωγός  στο Σχολείο της Φύσης – Big Bang school, αποφάσισε να γράψει ένα αναλυτικό κείμενο με τις δικές της σκέψεις, σχετικά με το τι κάναμε σαν κοινωνία λάθος και οδηγήσαμε τα παιδιά να γίνονται πολλές φορές κι αυτά τέρατα. Σκέψεις που μας βρήκαν σύμφωνους και μας έκαναν να προβληματιστούμε. Διαβάστε παρακάτω: 

Η απώλεια του αισθήματος της ευθύνης στα παιδιά.

“Τε​λικά το ξύλο που βρ​έθηκε πεταμένο στην αυλή φταίει.”
Παρατηρώντας με αγωνία αυτά που συμβαίνουν γύρω μας και αφορούν τα παιδιά, τα παιδιά ως θύματα και τα παιδιά ως θύτες, συζητώντας με άλλους δασκάλους από διάφορα σχολεία και εστιάζοντας στα στοιχεία που βγαίνουν στη δημοσιότητα αυτό που φαίνεται τελικά είναι ότι τα παιδιά μεγαλώνουν σε συνθήκες, όπου απουσιάζει η ευθύνη.

Η πεποίθηση που δημιουργείται σε αυτά από τη στιγμή, που καταλαβαίνουν τον κόσμο, είναι ότι πάντα φταίει κάποιος άλλος.
Στην αρχή φταίει το τραπέζι, η καρέκλα, το ντουλάπι πάνω στα οποία χτυπάει στην πορεία του να εξερευνήσει τον κόσμο γύρω του, γιατί τότε εμείς οι “σοβαροί” ενήλικοι γύρω του, κάνουμε “ντα¨το τραπέζι κλπ.

Μετά στην πορεία της ανάπτυξης του φταίει ο φίλος για ότι συμβαίνει μεταξύ τους, αργότερα φταίει ο δάσκαλος (που έχει και αυτός σαφώς τις ευθύνες του, αλλά να δούμε μέχρι που και από που ξεκινάνε αυτές και πως προσδιορίζεται ο ρόλος του σήμερα), φταίει το σχολείο, η κοινωνία και στο τέλος η τηλεόραση και το διαδίκτυο…. (το ακούμε τελευταία).

Δείτε ακόμα Το TikTok ωθεί τους νέους στην αυτοδιάγνωση και αυτό είναι ανησυχητικό

Πριν λίγο καιρό βρέθηκα να μιλάω σε 17χρονα παιδιά, που θέλουν να γίνουν παιδαγωγοί βρεφικής ηλικίας, για το ρόλο του παιδαγωγού και για την ευθύνη που έχει αναλαμβάνοντας μαζί με την οικογένεια την εκπαίδευση ενός ανθρώπου.

Θέλοντας λοιπόν, να τονίσω τη σημασία που έχει να εκπαιδεύσουμε ένα παιδί στο να έχει επίγνωση του τι κάνει και τι επιλέγει να κάνει αναγνωρίζοντας και τις συνέπειες των επιλογών του, έτσι ώστε να μην απορεί για ότι συμβαίνει γύρω του από δικές του ενέργειες του ανέφερα ένα περιστατικό που συνέβη πριν χρόνια, στην αυλή ενός δημοτικού σχολείου, όπου ένας μαθητής πήρε ένα ξύλο, που έπεσε από ένα δέντρο και με αυτό χτύπησε έναν συμμαθητή του.

Photo via: infokids.gr

Ήρθαν λοιπόν οι γονείς του παιδιού, που χτυπήθηκε να ζητήσουν το λόγο και ήρθε και ο γονιός του παιδιού που πήρε το ξύλο και χτύπησε για να ζητήσει και αυτός το λόγο από τον διευθυντή του σχολείου “Πώς βρέθηκε το ξύλο στην αυλή;”.

Δείτε ακόμα Οι γονείς που τρομοκρατούν τα παιδιά με το στόμα…κλειστό

Έφταιγε λοιπόν το ξύλο που βρέθηκε εκεί .
Και την ώρα που το αναφέρω, ως τραγικό παράδειγμα αποποίησης της ευθύνης και πριν το βάλω προς συζήτηση στους μαθητευόμενους, σηκωνει το χέρι ένα παιδί και λέει-

“Ε, ναι κυρία, πως βρέθηκε το ξύλο στην αυλή;” και μένω έκπληκτη, γιατί ο 17χρονος (έχει σημασία η ηλικία) το έλεγε πολύ σοβαρά και τότε αντιλήφθηκα ότι δεν περνούσε από το μυαλό του η άλλη πλευρά. Γιατί και αυτό το παιδί προφανώς έτσι μεγάλωσε.

Πώς θα ζήσουν αυτά τα παιδιά και τι κοινωνία θα δημιουργήσουν (ήδη ζουν σε κοινωνικά πλαίσια όπου έχουν διαρραγεί οι κοινωνικοί ιστοί), όταν δεν έχουν συνείδηση του τι κάνουν​; Όλα τα βλέπουν παιχνίδια, γιατί από μικρά όταν κάνουν κάτι που αντίκειται στις νόρμες της κοινωνίας εμείς γελάμε.. “παιδιά είναι” λέμε.

Δείτε ακόμα “Αυτό που κάνεις είναι σωστό! Αυτό λάθος!”: Μεγαλώνουμε όντως ένα ελεύθερο παιδί;

“Θα μεγαλώσουν και θα μάθουν” . Μα από που και από ποιον θα μάθουν. Επιλέγουν πάντα τους εύκολους δρόμους, διώχνοντα ςτην ευθύνη από πάνω τους. Και η κοινωνία, οι γονείς τα δικαιολογούν.

Στην ταβέρνα που ξεσηκώνουν τον κόσμο, στην εκκλησία που μαθαίνουν να μη σέβονται(δε σε υποχρεώνει κανείς να πας εάν δε θέλεις), στο θέατρο που το κάνουν φαγάδικο, στα μαγαζιά που κυλιούνται κάτω διεκδικώντας κάτι που μόλις το πιάσουν στα χέρια τους σε ένα λεπτό το έχουν αποδομήσει.

Photo via: brightside.me

Και ότι και να γίνει , έρχεται η “επωδός” : “Έλα μωρέ, δεν πειράζει”.
Σε μια τάξη 10κάχρονων που παρουσίαζαν ένα ποίημα με διάφορους τρόπους, δυο μαθητές την ώρα που βρίσκονταν επί σκηνής, χασκογελούσαν όλη την ώρα και κορόιδευαν.

Δείτε ακόμα Τα νεύρα στην εφηβεία και πως να βοηθήσετε τα παιδιά να τα ελέγξουν

Και τους λέει η δασκάλα καθήστε κάτω κι όταν είστε έτοιμοι το ξανακάνετε. Και λέει ο ένας τον άλλο την ώρα που κάθονταν “δεν πειράζει ρε φίλε”.

Κουνάει το δεντράκι επικίνδυνα για να σπάσει και αν τον ρωτήσεις γιατί το κάνει, θα κουνήσει τους ώμους και θα σου απαντήσει ή δεν ξέρω ή γιατί έτσι ή το χειρότερο δεν έχει καταλάβει ότι αυτό που πάει να σπάσει, είναι δέντρο..

Δεν είναι απλό. Από τα μικρά πας στα μεγάλα. Και για το καλό και για το κακό. ​Παλιότερα ​ είχαμε παιδιά που κάνανε ζημιές ή καταστρέφανε και είχαν επίγνωση του τι ​κάνουν..

Δείτε ακόμα Γιατί είναι σημαντικό για μένα η κόρη μου να επιλέγει μόνη της τα ρούχα της

Είχαν ​συνειδητά ​συναισθήματα θυμού, μίσους κλπ ​και ​θέλανε να ​εκδικηθούν με λάθος τρόπο σίγουρα​,​ όμως​ ​είχαν επίγνωση. ​Ήξεραν​ τι έκαναν και αντιλαμβάνονταν​ πως θα υπάρξει συνέπεια​ είτε από το σπίτι, είτε από το σχολείο, είτε από την ομάδα του, από τη γειτονιά του κλπ. Και όλοι αυτοί ήξεραν με ποιον έχουν να κάνουν.
​

Σήμερα δεν ξέρεις. ​Δεν υπάρχει συνέπεια λόγων και ​πράξεων, ούτε στους μικρούς ούτε στους μεγάλους, γι’ αυτό όταν κάνουν κάτι τα παιδιά, που δεν πρέπει να συμβεί γιατί είναι κακό προς το ίδιο ή προς το περιβάλλον του, πρώτα πρέπει να δημιουργήσεις μια βιωματική εμπειρία και όχι μόνο να του πεις (γιατί αυτά τα ‘ηθικοπλαστικά” τα έχουν ακούσει χιλιάδες φορές , αλλά δεν τα έχουν ζήσει), που θα το βάλει σε μια διαδικασία να συνειδητοποιήσει τι έχει κάνει και μετά θα προχωρήσεις στο πως θα διορθωθεί η ζημιά ή στο πως θα μάθει από αυτό που έγινε και προκάλεσε, αλλιώς θα σε κοιτάει απορημένα.

Τι​ έγινε τωρα; Γ​ιατί ξαφνικά φταίω; Και​ ε​ά​ν δε φταίει αυτό, ποιος φταίει; Έλα μου ντε. Κανείς​ από ότι φαίνεται Το ξύλο, το δέντρο, το διαδίκτυο. Ποιος αφήνει τα παιδιά όλη μέρα στα κινητά και στα τάμπλετ​; Ποιος παίρνει στα παιδιά κινητά από το Δημοτικό; με την απάντηση “αφού όλοι έχουν. Να μη νιώθει μειονεκτικά.”

Δείτε ακόμα Η πιο σωστή ώρα για να κάνετε μία παρατήρηση στο παιδί είναι κατά τη διάρκεια του μπάνιου: Δείτε γιατί

Ποιος μαθαίνει στο παιδί να ετεροπροσδιορίζεται; Και φταίει η τηλεκπαίδευση. Ωραία και τότε ήταν η συνθήκη και έπρεπε και τώρα άλλαξε και δε χρειάζεται. Πόσος χρόνος νομίζει κανείς, ​ ​ότι χρειάζεται για να πάει το παιδί από τη μία κατάσταση στην άλλη; Λίγος θα πω.

Αρκεί κάποιος να έχει βάλει όρια και πλαίσια, όπου το παιδί να νιώθει ότι ασφαλίζεται, ότι κάποιος παίρνει αποφάσεις, τις οποίες όμως τις ενστερνίζεται και ο ίδιος. Όπου εμπιστεύεται τον εκπαιδευτή του ότι αυτα που λέει τα κάνει πρώτα ο ίδιος.

Photo via: parallaximag.gr

Παρκάραμε τα παιδιά στις οθόνες στην ταβέρνα, στο σπίτι, στο αυτοκίνητο για να έχουμε την ησυχία μας ξεχνώντας, ότι θα το βρούμε μπροστά μας, ότι δηλαδή θα έχουμε πολίτες που θα ζουν στην εικονική πραγματικότητα και δε θα μπορούν να συνδεθούν με την αληθινή ζωή.

Δείτε ακόμα “Μην αγχώνεσαι, η προσπάθεια μετράει”: Μήπως δεν φτάνει;

Και ποιος τολ​μάει να μιλ​ή​​σει, αφού ​οι περισσότεροι​ έχουν επιλέξει το ρόλο του “αρεστού”, που αγαπάει το ​παιδί και το κατανοεί. Που του παίρνει τις ευθύνες από μπροστά του​,​ το παρηγορεί όταν ματαιώνεται​, του λέει​ ότι αυτό τα κάνει όλα​ ​καλά, του λέει ότι είναι το​ ​καλύ​τ​ερο παιδί στον κόσμο​(λες και το έχει ανάγκη αυτό)​, του κουβαλάε​ι​ τη​ν​ τσάντα​ για το σχολείο, τις αθλητικές του δραστηριότητες​, παίρνει τους γονείς του συμμαθητ​ή του ή του φίλου ​του, ​με τ​ον οποίο μά​λωσε ​για ​να βρει αυτός τη λύση και να καθαρίσ​ει​ για πάρτη του​(ποιος θα πληρώσει τώρα για το παιδί που βιάστηκε και υπέφερε;)​.

​Στα ξενοδοχεία που πάμε εκδρομές και δέχονται μαθητές (γιατί
ξέρετε πολύ καλα, ότι δεν δέχονται τα περισσότερα) έχουν άλλα δωμάτια και ορόφους​ για τα παιδια γιατί είναι σίγουροι εκ προιμίου, ότι θα τα καταστρέψουν.

​Και έλα εσύ ​τώρα ο όποιος δάσκαλος γείτονας φίλος ενήλικος γυρω από το παιδί ​να αρθώσεις λόγο και να πεις ότι ​με όλα αυτά καταστρέφουμε το παιδί​,​ τον άν​θ​ρωπο δηλα​δή.

Δείτε ακόμα ​Πως να προστατέψουμε τα παιδιά από Παιδόφιλους και Παιδεραστές

Βγες να πεις ότι η ανάγκη του παιδιού δεν είναι το βόλεμα​,​ αλλά το ξεβόλεμα​,​ η εμπ​ε​ιρί​α ​που θα τον δυναμώσει και θα τον ετοιμάσει για τη ζωή. Η εμπειρία που θα τον κάνει να νιώσει αξιοσέβαστος και όχι​ ένα ον αδύναμο, γρινιάρικο και μίζερο που χάνει τη ζω​ή τ​ου στα παζάρια.

Πόσο τα αδικούμε τα παιδιά. Πόσο τα χαμηλώνουμε γιατί δεν απαιτούμε να σταθεί ψηλά. Που μπορεί. Που το έχει ανάγκη. Να νιώσει ότι αξίζει.
​Επιτέλους ας προστατέψουμε το παιδί. Ας του δώσουμε πίσω την αξιοπρέπειά του.

Βέτα Γεωργιάδου Παιδαγωγός -Σχολειό της Φύσης – Big Bang school

Διαβάστε όλα τα άρθρα για την διαπαιδαγώγηση στο Daddy-Cool.gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την γραπτή άδεια από τον εκδότη. 

• διαπαιδαγωγηση