“Μην αγχώνεσαι, η προσπάθεια μετράει”: Μήπως δεν φτάνει;

Έλενα Τριανταφύλλου

Πολύ συχνά οι γονείς ή οι εκπαιδευτικοί λένε στα παιδιά “δεν πειράζει, η προσπάθεια μετράει”. Όμως μήπως αυτή η φράση, περνάει περισσότερα λανθασμένα μηνύματα από ότι φανταζόμαστε;

Ένα παιδί χρειάζεται την ενθάρρυνση για να προχωρήσει στην ζωή του. Για να μάθει να έχει αυτοπεποίθηση, να πιστεύει στον εαυτό του και να επιτρέπει στο ίδιο, να κάνει λάθη και να αποτυγχάνει.

Παρόλα αυτά, αν από μικρό δεν γνωρίσει ότι σε αυτήν την ζωή μπορεί και να αποτύχει, τότε μεγαλώνοντας δεν θα έχουμε ένα παιδί με αυτοπεποίθηση αλλά με εγωπάθεια. Πολλές φορές πιστεύουμε πως αν σε μία αποτυχία του παιδιού του πούμε “η προσπάθεια μετράει” θα το παρηγορήσουμε και θα του δώσουμε ερέθισμα να συνεχίσει.

Δείτε ακόμα Πως να προστατέψουμε τα παιδιά από Παιδόφιλους και Παιδεραστές

Όμως δυστυχώς, αποτελεί μία κλίσε έκφραση που περισσότερο κακό παρά καλό του κάνει. Διότι δεν μετράει πάντα η προσπάθεια στην ζωή. Διότι ακόμη κι αν κάποια στιγμή αποτύχεις, αυτό δεν σημαίνει πως δεν μπορείς να ξανά προσπαθήσεις. Και όταν το παιδί ακούει “η προσπάθεια μετράει” θεωρεί πως το χρέος του τελείωσε και δεν θα προσπαθήσει κι άλλο.

Φυσικά δεν μιλάμε για προσβλητικά σχόλια στο παιδί. Υπάρχουν όμως εναλλακτικές μέθοδοι για να ενθαρρύνουμε πραγματικά το παιδί και να δημιουργήσουμε πραγματικά παιδιά με αυτοπεποίθηση. Διαβάστε παρακάτω: 

Μεταξύ των πιο κλισέ φράσεων των γονέων, πρέπει να είναι και το «Η προσπάθεια μετράει». Διότι πολλοί από εμάς πιστεύουμε ακράδαντα ότι αν επαινούμε τα παιδιά για την προσπάθειά τους, τότε εκείνα θα προσπαθήσουν περισσότερο και θα επιδιώξουν πιο δημιουργικές λύσεις.

Δείτε ακόμα Διαδικτυακή εξάρτηση: H πληγή που άφησε η πανδημία στα παιδιά

Θέλουμε να πιστεύουμε ότι, όπως λέει η καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, Carol Dweck, τα παιδιά θα αποκτήσουν «Νοοτροπία Ανάπτυξης», δηλαδή την πεποίθηση ότι μπορούν να αναπτύξουν τις ικανότητές τους, σε αντίθεση με τη «Νοοτροπία Σταθερού Νου», η οποία αφορά στην έμφυτη ικανότητά τους να μάθουν κάτι.

Η Νοοτροπία Ανάπτυξης έχει γίνει το απόλυτο εφόδιο που θέλουμε να δώσουμε στα παιδιά μας. Γιατί πιστεύουμε ότι η Νοοτροπία Σταθερού Νου θα κάνει το παιδί να πέσει στα πατώματα και με αναφιλητά θα λέει «Δεν μπορώ να το κάνω! Ποτέ δεν θα μπορέσω».

Photo via: projectparenting.gr

Και έτσι, ενώ εμείς παίζουμε την κασέτα της προσπάθειας ξανά και ξανά, ακόμα και όταν το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας δεν είναι αυτό που θα θέλαμε, ακόμα και όταν ξέρουμε ότι η προσπάθειά τους αυτή ενισχύθηκε έντονα από μας με διάφορες παρασκηνιακές μεθόδους, με τον τρόπο αυτό σχηματίζουμε μια μεγάλη ιδέα: ότι η ικανότητα να συνεχίζουμε να προσπαθούμε είναι πιο σημαντική από την άμεση επιτυχία.

Δείτε ακόμα Αν το παιδί κρέμεται από πάνω σου ήρθε η ώρα να γίνει πιο ανεξάρτητο: Δείτε τους τρόπους

Όμως έτσι βάζουμε την τελική επιτυχία σε μικρή κλίμακα. Κι έτσι κινδυνεύουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας να αναμένουν ότι κάθε προσπάθεια, ακόμα και μικρή, θα πρέπει να είναι αρκετή για να κερδίσουν τα αποτελέσματα που επιθυμούν.

Ακριβώς όπως η προσπάθεια από μόνη της δεν μπορεί να αποφέρει αποτελέσματα, ο έπαινος της προσπάθειας δεν είναι αρκετός για να βοηθήσει ένα παιδί να αναπτύξει αγάπη για την πρόκληση της μάθησης. Και οι δύο γονείς και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να αντικαταστήσουν το μήνυμα της «καλής προσπάθειας» με κάτι περισσότερο.

Η Δρ Dweck, σε μια λίστα με σχετικές προτάσεις, συμβουλεύει το εξής: «Όταν ένα παιδί προσπαθεί, αποτυγχάνει και αποθαρρύνεται, αντί να του πείτε “Καλή προσπάθεια αλλά μπορείς και καλύτερα αν προσπαθήσεις πιο σκληρά”, πείτε του “Αυτή η αίσθηση της δυσκολίας όταν λύνεις τα μαθηματικά σου, είναι το μυαλό σου που μεγαλώνει”, ώστε έτσι το παιδί να αναγνωρίσει την πρόκληση».

Δείτε ακόμα Το παιδί μου με χτυπάει όταν δεν του κάνω τα χατίρια. Τί να κάνω;

Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, οι γονείς μπορούν επίσης να μιλήσουν μαζί τους για το ότι κάποιες επιτυχίες δεν εξαρτώνται εντελώς από τις δικές τους προσπάθειες. «Θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι δεν έχει ο καθένας τις ίδιες ευκαιρίες να αναπτύξει τις ικανότητές του με τον ίδιο τρόπο», λέει η Δρ Dweck.

«Διότι και άλλα παιδιά μπορεί να εργάζονται σκληρά, αλλά να μην έχουν ανθρώπους στη διδασκαλία τους που να τους διδάξουν τις σωστές στρατηγικές, ή να τους δώσουν τη βοήθεια που χρειάζονται για να ευδοκιμήσουν». «Ανησυχώ ότι τα παιδιά δεν διδάσκονται να ονειρεύονται μεγάλα όνειρα πια», λέει η Δρ Dweck.

Photo via: alfavita.gr

«Τα όνειρά τους εστιάζουν στους βαθμούς τους, όχι στην ποιότητα. Οι γονείς θα πρέπει να επικεντρωθούν στη συμβολή που θα μπορούν να έχουν τα παιδιά τους στον κόσμο. Ποιος είναι ο σκοπός του να μεγαλώνεις και να έχεις εκπαίδευση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων; Τι καλύτερο θα κάνεις για τον κόσμο;

Δείτε ακόμα Το παιδί βλέπει όλη μέρα τηλεόρασή και δεν διαβάζει. Πώς να την κόψω;

Η “Νοοτροπία Ανάπτυξης” θα πρέπει να βοηθήσει ένα παιδί να νιώθει τυχερό που έχει την ευκαιρία να κάνει τη διαφορά». Εκ κατακλείδι, το θέμα δεν είναι να καταφέρουμε κάτι αμέσως.

Το θέμα είναι να μάθουμε να κατανοούμε το κάθε μας βήμα προς τα εκεί. Και αυτό είναι ένα υπέροχο πράγμα, για να το πούμε τόσο στα παιδιά μας όσο και σ’ εμάς τους ίδιους.

Photo via: dreamstime.com

Επιμέλεια/Μετάφραση: Μαριανίνα Πάτσα 

Διαβάστε όλα τα άρθρα για την διαπαιδαγώγηση στο Daddy-Cool.gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την γραπτή άδεια από τον εκδότη. 

• παιδικη ψυχολογια