Ένα από τα συχνότερα (και τα χειρότερα) ατυχήματα της παιδικής ηλικίας είναι το παιδί «να στραβοκαταπιεί» και να βρεθεί ένα ξένο σώμα στον πνεύμονα. Τι μπορεί να είναι αυτό το «ξένο σώμα»; α) Ξηροί καρποί (η χορήγησή τους απαγορεύεται σε ηλικίες μικρότερες των 5 ετών), β) Κομμάτια άλλης ξηράς συνήθως τροφής – μπισκότο, γαριδάκι, κράκερ, κομμάτι από ποπ-κορν, σταφίδες, σπόρια από φρούτα κτλ, γ)Άλλα αντικείμενα όπως μικρά κέρματα, τμήματα από μικρά παιχνιδάκια, μας λέει ο Γεώργιος Χαρίτος, Ειδικός Παιδίατρος. Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο αντικείμενο της Παιδιατρικής Πνευμονολογίας, με εμπειρία στα χρόνια αναπνευστικά προβλήματα και διαταραχές ύπνου παιδιών.
Δείτε ακόμα: Η σωματική δραστηριότητα είναι απαραίτητη για τους πνεύμονες των παιδιών
Πώς θα υποψιαστούμε όμως ότι το παιδί μας πιθανόν κατάπιε κάτι και πήγε στον πνεύμονα;
Η έναρξη του επεισοδίου είναι συνήθως αιφνίδια. Το παιδί μπορεί να παρουσιάσει μια εικόνα πνιγμονής που συνοδεύεται από επίμονο παροξυσμικό βήχα και ενίοτε δύσπνοια. Σε αυτήν την φάση, οι γονείς συνήθως κάνουν διάφορους χειρισμούς (γυρνούν το παιδί ανάποδα, το χτυπούν δυνατά στην πλάτη, του δίνουν νερό κτλ).
Το παιδί μετά από λίγο μπορεί να «ηρεμήσει». Αυτή είναι η φάση-παγίδα που μπορεί να οδηγήσει πολλούς στο ανακουφιστικό συμπέρασμα ότι «πάει,πέρασε». Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις, ο βήχας θα υποτροπιάσει. Τότε θα πρέπει να αναζητήσουμε οπωσδήποτε βοήθεια, αν δεν το κάναμε ευθύς εξαρχής.
Ο βήχας που οφείλεται σε ξένο σώμα :
Α) Αρχικά είναι συνήθως ξηρός και παροξυσμικός. Όσο ο καιρός περνάει ( άνω της εβδομάδας) αρχίζει η σταδιακή μετατροπή του σε παραγωγικό. Πολλοί θεωρούν ότι οι εκκρίσεις που εμφανίζονται οφείλονται στην θεραπεία με εισπνεόμενα που μπορεί να έχει προηγηθεί. Αυτό για άλλη μια φορά θα παρέχει φρούδα ανακούφιση («το παιδί αρχίζει και καθαρίζει»).
Β) Ο βήχας αυτός δεν απαντά στην χορηγούμενη θεραπεία! Πολλοί συνάδελφοι τυφλά ξεκινούν αγωγή με εισπνεόμενα και κορτιζόνη. Κάποια παιδιά πρόσκαιρα βελτιώνονται, αλλά σύντομα θα υποτροπιάσουν.
Γ) Όσο το ξένο σώμα παραμένει στον πνεύμονα μπορεί να οδηγήσει σε υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του κατωτέρου αναπνευστικού. Αυτές με την σειρά τους θα δώσουν βήχα και παθολογικές ακτινογραφίες που θα περιπλέξουν τα πράγματα ακόμη περισσότερο.
Οι εξετάσεις που ΔΕΝ βοηθούν στη σωστή διάγνωση:
Δείτε ακόμα: Επιστήμονες δημιουργούν νανούρισμα που βάζει όλα τα παιδιά για ύπνο και οι γονείς γουρλώνουν τα μάτια
- Απλή ακτινογραφία θώρακος. Η παγίδα είναι μεγάλη. Τα ξένα σώματα είναι ακτινοσκιερά (και επομένως φαίνονται σε ακτινογραφία θώρακος) σε ποσοστό κάτω του 10%. Ιδίως σε πρόσφατο «ατύχημα», η απλή ακτινογραφία μπορεί να είναι απολύτως «καλή».
- Η Διπλή ακτινογραφία θώρακος σε μικρά παιδιά: Η ακτινογραφία θώρακος μπορεί να βοηθήσει μόνο σε περίπτωση που κάνουμε 2 ακτινογραφίες, η μια να γίνει σε βαθιά εισπνοή και η άλλη σε πλήρη εκπνοή. Σε αυτήν την περίπτωση λόγω του βαλβιδικού μηχανισμού που δημιουργείται στον πάσχοντα πνεύμονα θα δούμε υπερδιάταση και παγίδευση αέρα περιφερικότερα του «κολλήματος». Αντιλαμβανόμαστε όμως ότι όσο πιο μικρό είναι το παιδί τόσο πιο δύσκολο είναι να εφαρμοστεί αυτή η τεχνική.
- Η Αξονική/Μαγνητική τομογραφία με την ελπίδα ότι εκεί θα δούμε κάτι. Αυτό απέχει από την συνηθισμένη πρακτική και απλά οδηγεί σε χάσιμο χρόνου, χρήματος και πρόσληψης μεγάλου ποσού ακτινοβολίας από το παιδί στην περίπτωση της αξονικής. Σε ισχυρή υπόνοια ξένου σώματος, το παιδί πρέπει να παραπέμπεται σε ειδικό τμήμα.
- Η βαρύτητα της κατάστασης δεν συμβαδίζει πάντα με τα ευρήματα από την κλινική εξέταση. Τα ακροαστικά αρχικά μπορεί να απουσιάζουν ή να μην γίνονται ευκρινώς αντιληπτά. Η γενικότερη κατάσταση του παιδιού είναι συνήθως καλή μετά το πρώτο στάδιο «της πνιγμονής». Όλα αυτά είναι γνωστά και δεν πρέπει να μας εφησυχάζουν.
Η ΣΩΣΤΗ διάγνωση και η αντιμετώπιση
Η οριστική διάγνωση μπορεί να τεθεί μόνον με την βρογχοσκόπηση. Το εύκαμπτο βρογχοσκόπιο είναι ο τρόπος για να μπούμε και να δούμε μπροστά μας το ξένο σώμα. Το μειονέκτημα είναι ότι είναι μια πολύ ειδική εξέταση η οποία στα παιδιά γίνεται σε συγκεκριμένα μόνο τμήματα.
Συμβουλές προς γονείς
Ένα «αθώο» ατύχημα μπορεί να υποβάλλει σε μεγάλη δοκιμασία το παιδί μας και όλη την οικογένεια. Ο γενικός παιδίατρος είναι απόλυτα επιφορτισμένος με την ευθύνη της σωστής ενημέρωσης των γονέων και της απομάκρυνσης των αντικειμένων εκείνων από την διατροφή και του άμεσου περιβάλλοντος του παιδιού που μπορούν να οδηγήσουν σε περιπέτειες. Τα περισσότερα περιστατικά συμβαίνουν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Τέτοιου είδους ατυχήματα μπορούν να συμβούν και στους πιο ευσυνείδητους και προσεκτικούς γονείς. Προσπαθούμε, όσο είναι δυνατό, να μην αφήνουμε το παιδί από τα μάτια μας ούτε στιγμή, αλλά το βασικότερο είναι να έχουμε δημιουργήσει, εκ των προτέρων, ένα απολύτως όμορφο, αλλά ασφαλές περιβάλλον για το παιδί.
