Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζει ένας ερωτευμένος έφηβος: Πως να σταθείτε δίπλα του

Μαρία Αποστόλου

Η εφηβεία είναι μια περίοδος στη ζωή του παιδιού κατά την οποία έρχονται πολλές αλλαγές, αφού περνά από την παιδική στην ενήλικη φάση. Τι ακριβώς συμβαίνει όταν οι έφηβοι ερωτεύονται; Ποιες οι προκλήσεις και τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν; Δείτε πως να σταθείτε δίπλα του ως γονείς.

Δεν θέλω να γυρίσω πρώτος στο σπίτι: Μέχρι τι ώρα να αφήνουμε τα έφηβα παιδιά έξω το καλοκαίρι

Οι σχέσεις είναι πιο έντονες για τους εφήβους επειδή είναι πολύ απασχολημένοι με το τι μπορεί να σκέφτονται οι άλλοι για αυτούς. Την ίδια στιγμή στερούνται την ευρύτερη προοπτική που προέρχεται από την εμπειρία.

Για παράδειγμα, εάν ο σύντροφος δεν τηλεφωνεί όταν λέει ότι θα το κάνει, οι έφηβοι είναι πιο πιθανό από τους ενήλικες να υποθέσουν την προσωπική απόρριψη. Έτσι, δημιουργείται ένταση μεταξύ γονιών και παιδιών καθώς προσπαθούν να κατανοήσουν από που προέρχεται η παρορμητικότητα των εφήβων.

Δεδομένων των δικών τους εμπειριών ζωής με τη ρομαντική αγάπη, οι γονείς μπορεί να απορρίψουν τα συναισθήματα του εφήβου τους ή να συγκρίνουν τη ρομαντική αγάπη εφήβων και ενηλίκων. Αντίθετα, μπορούν να χρησιμοποιήσουν την εμπειρία ως διδακτική στιγμή.

Τι συμβαίνει όταν οι έφηβοι ερωτεύονται;

Το να ερωτεύεσαι είναι μια συναισθηματική αναταραχή για κάθε ηλικία, αλλά για τους εφήβους τα συναισθήματα είναι ακόμη πιο δύσκολο να τα διαχειριστούν. Τα εφηβικά σώματα και οι προσωπικότητες ωριμάζουν με ρυθμό που δεν βιώνεται από τη βρεφική ηλικία. Υπάρχει μια έκρηξη ανάπτυξης, ανάπτυξη δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου και συγχρόνως αλλάζει και η εμφάνιση από παιδί σε ενήλικα.

Όλα όσα θέλεις να πεις στο έφηβο παιδί σου: Γκρεμίστε τους τοίχους με κλειδί την επικοινωνία

Οι νέοι μπορεί να αισθάνονται αμήχανα για τη σεξουαλικότητα του σώματός τους ή τις αντιληπτές ανεπάρκειές τους όσον αφορά τα συχνά μη ρεαλιστικά ιδανικά του σώματος. Φυσικά για αυτά οφείλονται τα στερεοτυπικά πρότυπα που συνεχώς προβάλλονται από τα Μέσα ενημέρωσης και τα κοινωνικά δίκτυα.

Επίσης, ο εγκέφαλος των εφήβων έχει περιγράφει ως «έργο σε εξέλιξη», με ορισμένες περιοχές να ωριμάζουν πιο γρήγορα από άλλες, οδηγώντας σε πιθανές αναντιστοιχίες μεταξύ σωματικής, συναισθηματικής και γνωστικής ανάπτυξης. Για παράδειγμα, μπορεί να υπάρχουν ασυμφωνίες μεταξύ της εμφάνισης του ενήλικα, της αυξανόμενης σεξουαλικής ορμής και της ανάπτυξης του εγκεφάλου που απαιτείται για την ώριμη λήψη αποφάσεων και την αυτορρύθμιση της συμπεριφοράς και των συναισθημάτων.

Η περιοχή «εκτελεστικής λειτουργίας» του εγκεφάλου -ο προμετωπιαίος φλοιός- είναι από τις τελευταίες περιοχές του εγκεφάλου που ωριμάζουν πλήρως, συνήθως μέσα στην δεκαετία των ’20. Ως εκ τούτου, η εφηβεία γίνεται μια ηλικία μειωμένου ελέγχου, με αυξημένη πιθανότητα ανάληψης κινδύνου και κακών αποφάσεων κρίσης.

Μαμά είμαι άσχημη: Ο σωστός τρόπος να αντιμετωπίσουμε τις ανασφάλειες μιας έφηβης

Ο ρόλος των ορμονών στην ερωτική έλξη

Οι ορμονικές αλλαγές, που προκαλούνται από τις εξελίξεις του εγκεφάλου και του σώματος, εμπλέκονται έντονα στα έντονα συναισθήματα της σεξουαλικής έλξης και του ερωτευμένου. Η τεστοστερόνη και τα οιστρογόνα – ανδρικές και γυναικείες ορμόνες του φύλου – σχετίζονται με αυξημένες σεξουαλικές ορμές, ενώ οι ορμόνες ωκυτοκίνη και βαζοπρεσίνη ευθύνονται για την προσκόλληση και τη σύνδεση.

Κατά την εφηβεία, ο όγκος αυτών των κυκλοφορούντων ορμονών του φύλου στο σώμα αυξάνεται δραματικά. Στα κορίτσια, οι ωοθήκες πολλαπλασιάζουν την παραγωγή οιστρογόνων και στα αγόρια, οι όρχεις παράγουν 20 φορές την ποσότητα τεστοστερόνης.

Ποιές είναι οι προκλήσεις και ποιά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν;
Στα αρνητικά, οι ρομαντικές σχέσεις μπορεί μερικές φορές να οδηγήσουν σε ανθυγιεινά αποτελέσματα. Οι νέοι συνηθίζουν να περιορίζουν τις συναναστροφές τους μόνο με τον/ την σύντροφο, αποκόπτοντας τους εαυτούς τους από τα δίκτυα φιλίας και υποστήριξης με τρόπους που εμποδίζουν την κοινωνικοποίηση και την ανάπτυξη των κοινωνικών τους δεξιοτήτων.

Συμβουλές στους γονείς για τις άβολες συζητήσεις που θα γίνουν στη προεφηβεία και την εφηβεία

Η διαμόρφωση της ταυτότητας μπορεί να διακυβευτεί εάν ένας έφηβος κλείσει τις αναπτυξιακές επιλογές εξαιτίας μίας ερωτικής σχέσης στην οποία γίνονται ανθυγιεινές επιλογές διαβίωσης ή μέσω της πρόωρης, απρογραμμάτιστης γονεϊκότητας.

Η συναισθηματική ευαλωτότητα των εφήβων μπορεί να τα εκτέθεσει σε καταχρηστικές και βίαιες αλληλεπιδράσεις ή σε ανεπιθύμητη και εξαναγκαστική σεξουαλική δραστηριότητα μέσα στις ρομαντικές τους σχέσεις. Η επιθετικότητα μεταξύ των ρομαντικών συντρόφων είναι συχνή, ειδικά στα αγόρια που εντοπίζεται συμπεριφορά κακοποίησης, ενώ στα κορίτσια παρουσιάζεται άλλου είδους κακοποιητική ή χειριστική συμπεριφορά.

Αυτές τις μέρες, η επιθετικότητα και ο εκφοβισμός μετατοπίζονται στο Διαδίκτυο, για παράδειγμα, οι εκδικητικοί πρώην σύντροφοι είναι γνωστό ότι μοιράζονται προσωπικές φωτογραφίες ή πληροφορίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκαλώντας αμηχανία, ταπείνωση ή αίσθημα απομόνωσης στο θύμα. Το ανησυχητικό είναι πως μερικοί έφηβοι φαίνεται να αποδέχονται αυτές τις καταστάσεις, ερμηνεύοντας τη ζήλια και τις υπερβολικά κτητικές συμπεριφορές ως αντανακλάσεις αγάπης.

Εσύ με γέννησες δε στο ζήτησα: Πώς πρέπει να απαντούν οι γονείς στις στερεοτυπικές εκφράσεις των εφήβων

Ο σεξουαλικός εξαναγκασμός στις ρομαντικές σχέσεις είναι σχετικά συχνός. Μια αμερικανική μελέτη με περισσότερες από 750 φοιτήτριες διαπίστωσε ότι σχεδόν το 50 τοις εκατό είχαν τουλάχιστον μία εμπειρία ανεπιθύμητου σεξ, το 70 τοις εκατό ως μέρος μιας περιστασιακής «σύνδεσης» και το 57 τοις εκατό σε μια αφοσιωμένη ρομαντική σχέση.

Άλλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νέοι που αναζητούν ή συμμετέχουν σε ρομαντικές σχέσεις περιλαμβάνουν τον ανεκπλήρωτο έρωτα και τον χωρισμό. Στην περίπτωση του έρωτας που δεν λαμβάνει ανταπόκριση, οι φαντασιώσεις για τον άλλον μπορεί να είναι έντονες και εμμονικές, οδηγώντας μερικές φορές σε παρερμηνείες ότι τα συναισθήματα είναι ανταποδοτικά.

Σε ακραίες περιπτώσεις, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απροσάρμοστες συμπεριφορές, όπως η επιθετικότητα και η καταδίωξη αλλά πιο συχνά η αγωνία στρέφεται προς τα μέσα, συμβάλλοντας στην κατάθλιψη και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Είσαι μπαμπάς με κόρη στην εφηβεία; Ολά τα μυστικά που θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις τι σκέφτεται

Οι γονείς πρέπει να ακούν και να συμβουλεύουν

Οι γονείς πρέπει να ακούν περισσότερο από ό,τι μιλούν και με τις ερωτήσεις θα καταλάβουν τα συναισθήματά τους. Μία καλή ιδέα είναι να ρωτούν το έφηβο παιδί τους τι είναι εκείνο που αρέσει στον σύντροφό του, να μιλούν για τους στόχους της σχέσης και να τον συμβουλεύουν να διεκδικεί να του φέρονται όπως του αξίζει. Οι διαλέξεις και η υποτίμηση δεν βοηθούν καθόλου.

Το πιο σημαντικό μέρος για να γίνει μία αρχή είναι με την επιβεβαίωση. Σίγουρα είναι δελεαστικό να προειδοποιήσετε τον έφηβό σας για το τέλος της πρώτης αγάπης, αλλά η αλήθεια είναι πως τα παιδιά θα μάθουν τα διάφορα είδη αγάπης καθώς συνεχίζουν να βγαίνουν ραντεβού. Υπάρχει κάτι πολύ αγνό και ιδιαίτερο στην πρώτη αγάπη κάποιου.

Ενδέχεται να μην κρατήσει, αλλά οι αναμνήσεις μπορεί να είναι μαγικές. Κανένας έφηβος δεν θέλει να ακούσει ότι αυτός ο νεανικός έρωτας δεν θα διαρκέσει ή ότι δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με την αγάπη των ενηλίκων.

Έκανε σχέση το έφηβο παιδί μου και έπεσαν οι βαθμοί του Πώς να το αντιμετωπίσω

Είναι σημαντικό, σύμφωνα με το boro.gr όμως, να βοηθηθούν οι έφηβοι και να μάθουν να μην αναζητούν εξωτερική επικύρωση μέσω των σχέσεων τους. Αντιθέτως, πρέπει να καταλάβουν ότι η έγκριση και τα κομπλιμέντα που ζητούν από τους άλλους κάποιες φορές θα είναι άδικα και απογοητευτικά, άρα δεν τα χρειάζονται εάν οι ίδιοι περνούν καλά.

Διαβάστε όλα τα άρθρα για την εφηβεία στο Daddy-Cool.gr

• γονεις
• έρωτας
• εφηβοι
• παιδαγωγικές συμβουλές