Η εφηβεία είναι από τα πιο δύσκολα κομμάτια της ζωής ενός παιδιού. Από τον κόσμο των μικρών εντάσσεται σιγά σιγά στον κόσμο των μεγάλων και η προσαρμογή δεν είναι πάντα εύκολη. Ειδικότερα στα κoρίτσια η εφηβεία είναι πολύ πολύπλοκη. Από το πως έχει διαμορφωθεί ο εγκέφαλος τους από την γέννηση τους μέχρι και σήμερα, μέχρι τις ορμόνες που επηρεάζουν την ψυχολογία τους, αυτή η ηλικιακή φάση για τα κoρίτσια είναι τρομακτική.
Το πιο δύσκολο κομμάτι ενός εφήβου κoριτσιού είναι το να κάνει φίλους στο Γυμνάσιο. Βρίσκεται σε ένα καινούριο περιβάλλον και θέλει πολύ να εγκληματιστεί. Κάθε έφηβο κoρίτσι θέλει να ενταχθεί σε μια ομάδα, αφού αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά της εφηβείας ανεξάρτητα από το φύλο του παιδιού.
Οι γονείς πολλές φορές δυσκολευόμαστε να κάνουμε τα κoρίτσια μας να νιώσουν καλύτερα, κάθε φορά που παραπονιούνται ότι δεν είναι τόσο δημοφιλείς όσο θα ήθελαν στο Γυμνάσιο ή ότι μια φίλη τους, δεν τους κάνει παρέα πια. Η ψυχολόγος Σπυριδούλα Κώτση έγραψε ένα κείμενο το οποίο αφιέρωσε στη κόρη της Θεοδώρα η οποία είναι κι αυτή έφηβη στο Γυμνάσιο.
Το κείμενο εξηγεί πως εμείς οι γονείς, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε στα παιδιά μας, σχετικά με το ζήτημα της φιλίας στο Γυμνάσιο. Είναι λόγια, τα οποία κάθε γονιός πρέπει να πει. Το κείμενο, δημοσιεύθηκε στην πολύτιμη σελίδα του Facebook Παιδοψυχιατρική Σήμερα. Διαβάστε παρακάτω:
Έχεις ίσως καταλάβει ότι, όπως αλλάζουν τα ενδιαφέροντα, οι προσωπικότητες και τα περιβάλλοντα κάποιου στη διάρκεια της εφηβείας του, έτσι αλλάζουν και εξελίσσονται και οι σχέσεις του.
Ειδικά σε αυτή την ηλικία των αλλαγών, μία λέξη χαρακτηρίζει ιδιαίτερα τις φιλίες που κάνεις: η λέξη «ρευστές». Ρευστές, με άλλα λόγια, θα πει ότι οι σχέσεις και οι φιλίες που κάνετε οι συνομήλικοί σου, αλλάζουν διαρκώς. Νέες φιλίες προστίθενται, νέες παρέες εξερευνούνται, κάποιες φιλίες εξασθενούν.
Η απομάκρυνση μεταξύ φίλων δε συμβαίνει πάντα σκόπιμα. Συχνά οφείλεται στα διαφορετικά σχολεία, στα διαφορετικά τμήματα, σε διαφορετικές εξωσχολικές δραστηριότητες που έχετε με τις φίλες σου. Κι αυτό είναι μια κατάσταση που πολλές φορές είναι δύσκολο να αντιμετωπίσετε και τα κoρίτσια και οι μητέρες σας.
Μπορεί να είναι περήφανες για τις επιλογές φίλων που έχουν κάνει οι κόρες τους και να νιώθουν ότι κάποιες από αυτές θα διαρκέσουν μια ζωή, αλλά είναι δύσκολο να παρατηρούν μια παλιά φιλία να χάνεται και να αναρωτιούνται τι απέγινε εκείνο το συμπαθητικό κoρίτσι που έβλεπαν συνέχεια. «Γιατί η Κωνσταντίνα δεν έρχεται στο σπίτι; Δεν ακούμε τα νέα της τελευταία -είναι όλα καλά; Η απάντηση σου μπορεί να είναι συχνά: «Α ναι…μια χαρά… Αλλά δεν καταφέρνουμε να βρεθούμε σχεδόν καθόλου».
Τίποτε ιδιαίτερο δεν έχει συμβεί. Απλά, η ζωή είναι πολυάσχολη και δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να τον περάσεις χρόνο με όλους όσους συμπαθείς.
Άλλες φορές υπάρχει λόγος που οι φίλες απομακρύνονται. Πιθανόν για την απομάκρυνση να φταίει η καχυποψία και η έλλειψη εμπιστοσύνης. Κάποιο κoρίτσι που θεωρούσες φίλη σου (οι «φίλες 50/50», όπως μου αρέσει να τις λέω) έκανε κάτι που σε πλήγωσε ή έδειξε κακία. Ή, ακόμα χειρότερα, μια παρέα κoριτσιών τα έβαλε μαζί σου, επειδή νευρίασες την «αρχηγό τους».
Υπάρχουν αμέτρητα σενάρια και το συμπέρασμα είναι ότι κάποιες φορές οι άνθρωποι μαθαίνουμε με το δύσκολο τρόπο πώς είναι οι πραγματικές φιλίες. Η ουσία είναι μία: όλες οι φιλίες δοκιμάζονται και μόνο ο χρόνος θα δείξει ποιες αντέχουν και ποιες όχι. Ποια είναι λοιπόν η λύση; Δεν έχω την απόλυτη απάντηση σε αυτό. Αλλά έχω κάποιες σκέψεις που θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σου, αν νιώθεις ανασφαλής ή στεναχωριέσαι επειδή οι φιλίες σου αλλάζουν:
Είναι φυσιολογικό οι φιλίες να εξελίσσονται και να αλλάζουν. Δε σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά με σένα. Σημαίνει ότι μεγαλώνεις.
Όλα θα πάνε καλά. Με το χρόνο οι φιλίες σου θα γίνουν σταθερές και θα γνωρίζεις πιο καθαρά με ποιους ανθρώπους ταιριάζεις και ποιοι θα μείνουν στη ζωή σου. Κάνε υπομονή και προσπάθησε να επιλέγεις τους φίλους σου όσο μπορείς καλύτερα. Να θυμάσαι ότι οι πραγματική φιλία αξίζει την αναμονή.
Αντί να εστιάζεις στο να βρεις τους σωστούς φίλους, ασχολήσου με το να είσαι εσύ καλή φίλη. Οι άνθρωποι έρχονται κοντά σε ανθρώπους που τους μοιάζουν. Όταν, λοιπόν, συμπεριφέρεσαι όμορφα, θα φέρεις κοντά σου φίλους που συμπεριφέρονται το ίδιο σε εσένα. Κράτα τα στάνταρ σου ψηλά, προσπάθησε να είσαι η φίλη που θα ευχόσουν να έβρισκες και επέλεξε να ενθαρρύνεις τους φίλους σου, όχι να τους κριτικάρεις. Με τη στάση αυτή βάζεις τη βάση για να αποκτήσεις θετικές και μακροχρόνιες φιλίες.
Ακόμη κι όταν έχεις βρει παρέες, άφηνε πάντα χώρο για να μπορέσεις να προσκαλέσεις κάποια νέα γνωριμία στη ζωή σου. Όταν κάποιος συγκεντρώνεται υπερβολικά στους φίλους που ήδη έχει, μπορεί να προσπεράσει πολλές σπουδαίες ευκαιρίες για να γνωρίσει άλλους ανθρώπους με τους οποίους ταιριάζει. Άρα, μην κλείνεσαι μέσα στον κύκλο σου, αλλά άφηνε μια πόρτα ανοιχτή για νέες, απρόσμενες επαφές.
Να αγαπάς τους φίλους σου, αλλά μην τους “πνίγεις”. Δώσε τους χώρο για να εξερευνούν νέες φιλίες.
Το γεγονός ότι στο γυμνάσιο υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι, με τους οποίους μπορείς να γνωριστείς και να συναντιέσαι, είναι υπέροχο. Είναι πρώτης τάξεως ευκαιρία να κάνεις νέους φίλους και να γνωρίσεις διαφορετικούς ανθρώπους, που μπορούν να αναδείξουν τις διαφορετικές πλευρές σου. Μείνε πιστή στις παλιές σου φίλες, γνώριζε για ποιες μετράς, αλλά κρατήσου ανοιχτή σε καινούριες, ευχάριστες επικοινωνίες και δώσε αυτό το περιθώριο και στους φίλους σου.
Να θυμάσαι ότι όλοι μαθαίνουν και ωριμάζουν σταδιακά. Επειδή δεν κάνεις το «κλικ» με κάποια φίλη σήμερα, δε σημαίνει ότι δε θα ταιριάξετε αργότερα. Δεν είναι όλοι οι έφηβοι έτοιμοι ο ένας για τον άλλο. Όλοι, όμως, μεγαλώνουν. Άρα, κράτα μια καλή σύνδεση με τους ανθρώπους, ακόμη κι όταν πιστεύεις ότι δεν έχετε κάτι κοινό.
Αυτό που σκοτώνει τη φιλία είναι η ζήλια, οι συγκρίσεις, η ανασφάλεια και ο φόβος –ο φόβος της απόρριψης, ο φόβος ότι θα σε αφήσουν απέξω, ο φόβος ότι θα μείνεις μόνη.
Όταν αφήνεις αυτά τα συναισθήματα να σε κυριέψουν, γίνεσαι ένας άλλος άνθρωπος. Να αναγνωρίζεις τα αρνητικά σου συναισθήματα (“ζηλεύω τη φίλη μου είναι τόσο όμορφη”, “έχω φρικάρει γιατί δεν με κάλεσαν στο πάρτι”), αλλά μάθε να έχεις τον έλεγχο και να μην επιτρέπεις να σε ελέγχουν αυτά. Αν το καταφέρεις, θα ανήκεις σε εκείνη τη σπάνια κατηγορία των ανθρώπων που έχουν τόση εμπιστοσύνη και σιγουριά για τον εαυτό τους, ώστε δεν αφήνουν την φιλίες τους να γίνουν δραματικές ή δύσκολες.
Να σχηματίζεις τη δική σου γνώμη για τους ανθρώπους και να μην πιστεύεις όλα όσα ακούς. Επειδή κάποια φίλη σου δεν συμπαθεί κάποιον, δε σημαίνει ότι πρέπει να νιώθεις κι εσύ το ίδιο Οι φήμες που κυκλοφορούν δεν είναι απαραίτητα και αληθινές. Συμπεριφέρσου φιλικά σε όλους, μέχρι να υπάρχει πραγματικά βάσιμος λόγος για να μην το κάνεις και, όποτε είναι δυνατό, δίνε στους ανθρώπους το πλεονέκτημα της αμφιβολίας.
Μάθε να ξεχωρίζεις τους “αφοσιωμένους” φίλους από τους “περιστασιακούς” φίλους. Οι αφοσιωμένοι φίλοι είναι εκείνοι που ακολουθείτε ο ένας τον άλλο για μια ζωή. Στέκονται στο πλάι σου και είναι με το μέρος σου, ακόμη κι αν είναι οι τελευταίοι που θα μείνουν. Οι περιστασιακοί φίλοι είναι εκείνοι που έχεις για κάποια εποχή της ζωής σου, ίσως και για περισσότερο καιρό. Περνάτε καλά μαζί, διασκεδάζετε, οι προσωπικότητές σας ταιριάζουν, αλλά δεν υπάρχει μεγάλη αφοσίωση και εμπιστοσύνη.
Οι αφοσιωμένοι φίλοι είναι ένα μικρό ποσοστό των κοινωνικών σου σχέσεων. Οι περιστασιακοί φίλοι είναι ένα το μεγάλο κομμάτι των επαφών σου. Να είσαι ευγενική και πάντα να θυμάσαι ότι η ευγένεια είναι πολύ σημαντικότερη από τη δημοφιλία. Μπορούν τα ευγενικά κoρίτσια να είναι δημοφιλή; Και βέβαια! Το να κάνεις κύριο στόχο σου τη δημοφιλία είναι κακή ιδέα, γιατί σημαίνει ότι θα κάνεις οτιδήποτε για να εντυπωσιάσεις τα «σωστά» άτομα, ακόμη κι αν χρειαστεί να προδώσεις τις αρχές σου. Αυτό το είδος ανθρώπου θέλεις να γίνεις;
Η καλύτερη επιλογή είναι να κάνεις την ευγένεια στόχο σου και να συμπεριφέρεσαι σε όλους με τον ίδιο σεβασμό –από τα κoρίτσια που συναντιέστε τυχαία στο κυλικείο, μέχρι τις κολλητές σου που ξέρουν τα πάντα για σε΄να. Μια κουβέντα για το τέλος: η αλλαγή είναι δύσκολη, αλλά είναι και καλή. Οι αλλαγές μας κάνουν να βγαίνουμε από τη ζώνη της άνεσής μας και να επεκτεινόμαστε σε νέες κατευθύνσεις.
Η ρευστότητα του γυμνασίου και η προσπάθεια να κρατήσει κανείς τις παλιές του φιλίες, ενώ εξερευνά καινούριες, σε καλούν να προσαρμοστείς σε μια αλλαγή. Είναι σημαντικό να δεχόμαστε τις αλλαγές, αντί να τις φοβόμαστε και να έχουμε εμπιστοσύνη ότι όλα θα πάνε καλά. Έτσι, θα μπορέσουμε να κρατήσουμε τη σωστή στάση και να περιμένουμε με ανυπομονησία και χαρά ό,τι μας επιφυλάσσει το μέλλον, καθώς οι σχέσεις μας επεκτείνονται και ωριμάζουν.
Αφιερωμένο στην κόρη μου Θεοδώρα.
Photo via: www.auburng-h.nsw.edu.au
