Σκουληκάκια στα κακά του παιδιού (οξύουροι): Συμπτώματα και τρόποi αντιμετώπισης

Έλενα Τριανταφύλλου

Τα σκουληκάκια στα κακά του παιδιού ή αλλιώς οξύουροι είναι μια συχνή λοίμωξη. Πριν τσιρίξετε δείτε τα συμπτώματα, τον τρόπο αντιμετώπισης, αν μπορούν να πάνε σχολείο και τί επιπλοκές έχουν

Η οξυουρίαση είναι συχνή λοίμωξη στα παιδιά και υπολογίζεται ότι 30% των παιδιών παγκοσμίως εμφανίζουν οξυουρίαση σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Όμως λίγοι γονείς γνωρίζουν γι’ αυτό το σοβαρό πρόβλημα υγείας.

Προσβάλλει συχνότερα τα παιδιά ηλικίας 5-10 ετών και είναι ασυνήθης σε παιδιά κάτω των 2 ετών. Εμφανίζεται με την ίδια συχνότητα σε όλα τα κοινωνικοοικονομικά στρώματα και συχνότερα σε θερμά και υγρά κλίματα. Διαβάστε παρακάτω: 

Οξύουροι: Λίγα λόγια

Οι οξύουροι είναι μικρά σκουλήκια που έχουν γκριζόλευκο χρώμα και κυμαίνονται σε μήκος από 0,63 μέχρι 1,27 εκατοστά. Προκαλούνται από τον Enterobius vermicularis και παρασιτούν στο παχύ έντερο των ανθρώπων που έχουν προσβληθεί.

Κατά την διάρκεια της νύχτας όμως, βγαίνουν έξω από το έντερο και πηγαίνουν στους γλουτούς με αποτέλεσμα το παιδί να έχει πολύ έντονο κνησμό κατά την διάρκεια της νύχτας.

Με ποιον τρόπο μεταδίδονται οι οξύουροι;

Η μετάδοσή τους γίνεται με τα μολυσμένα χέρια του παιδιού. Στα μολυσμένα άτομα το θηλυκό σκουλήκι μεταναστεύει στο δέρμα του πρωκτού και αφήνει τα αυγά του. Το παιδί νιώθει έντονη φαγούρα σε αυτήν την περιοχή και με τα χέρια του μεταφέρει τα αυγά στις επιφάνειες που ακουμπά.

Τα αυγά αυτών των παράσιτων μπορούν να ζήσουν μέχρι και δύο εβδομάδες μακριά από το ανθρώπινο σώμα. Τα αυγά εκκολάπτονται στο λεπτό έντερο και γίνονται σκουλήκια τα οποία και μεταναστεύουν στο παχύ έντερο.

Οι οξύουροι ζουν περίπου 5-6 εβδομάδες και πριν το τέλος της ζωής τους τα θηλυκά σκουλήκια βγαίνουν στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό και αφήνουν επιπλέον αυγά για να συνεχιστεί ο κύκλος ζωής τους.

Photo via: onmed.gr

Τα συμπτώματα

Οι οξύουροι (επιστημονικό όνομα Enterobius vermicularis) έχουν μετά από πολλούς αιώνες προσαρμόσει τη συμπεριφορά τους ώστε να συμ­βιώνουν μαζί μας. Ο άνθρωπος είναι ο μόνος ξενιστής τους ενώ συχνά εμφανίζονται στα παιδιά.

Ζουν στο κατώτερο μέ­ρος του λεπτού εντέρου (ειλεός) και στο πρώτο μέρος του παχέος εντέρου (τυφλό) έχοντας μήκος 5 με 10 χιλιοστά. 0 μισός πληθυσμός της Γης έχει δεχτεί κάποια στιγμή την επίσκεψη αυτών των σκουλη­κιών. Ορισμένοι άνθρωποι δεν τα αντιλαμβάνονται καν, παρότι τα έχουν, ενώ άλλοι θεωρούν ότι πρόκειται για μια μεγάλη ταλαιπωρία που προτιμούν να μην την αναφέρουν.

Για να μολυνθεί κάποιος πρέπει να καταπιεί το αυγό ενός οξύουρου, που στη συνέχεια εκκολάπτεται στο λεπτό έντερο, για να καταλήξει στο παχύ έντερο όταν πια είναι ένας ενήλικος σκώληκας. Το θηλυκό για κάποιο λόγο έχει την τάση να επιστρέψει στο ανθρώπινο στόμα. Έτσι έχει προσαρμοστεί σε διάρκεια εκατομμυρίων ετών με τέτοιο τρόπο που να τα καταφέρνει κάνοντας μια μοναδικής ευφυΐας κίνηση: προκαλώντας κνησμό (φαγούρα) στον πρωκτό.

Ο κνησμός

Οι θηλυκοί οξύουροι αντιλαμβάνονται πότε είμαστε ακίνητοι, ξαπλωμένοι στο ζεστό κρεβάτι μας και υπερβολικά χαλαροί για να σηκωθούμε από αυτό. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή ξεκινούν και βγαίνουν λίγο έξω από τον πρωκτό. Αφήνουν τα αυγά τους στις πολλές μικρές πτυχές γύρω του και αρχίζουν να στριφο­γυρίζουν εκκρίνοντας μια ουσία που προκαλεί ισχυρή φαγούρα. Τα νεύρα που μας ειδοποίησαν για τη φαγούρα, δίνουν την οδηγία να ξυθούμε. Κάτω από τα σκεπάσματα, το χέρι μας κατευθύνεται στα οπίσθια και αυτό ακριβώς θέλει ο θηλυκός οξύουρος.

Με το ξύσιμο τα αβγά αποκολλώνται και διασπείρονται στο περιβάλλον, στα χέρια κάτω από τα νύχια, στο δέρμα, στα σεντόνια και σε άλλα αντικεί­μενα. Το χέρι κάποια στιγμή, χωρίς να το καταλάβουμε, θα συνδεθεί με το στόμα το οποίο αποτελεί ένα καλύτερο περιβάλλον για τα αυγά. Αφού καταποθούν τα αβγά, εκκολάπτονται ξανά στο λεπτό έντερο και μεταναστεύουν στο παχύ έντερο για να επαναληφθεί η διαδικασία. Ο κύκλος διαρκεί 3 με 4 εβδομάδες.

Οι οξύρουροι προκαλούν και άλλα δυσάρεστα αποτελέσματα. Επειδή ο ύπνος μας δεν είναι ήσυχος μπορεί να έχουμε προβλήματα συγκέντρωσης, νευρικότητας ή οξυθυμίας μέσα στη μέρα. Επίσης, ένα ευαίσθητο έντερο ή ένα έντερο που φιλοξενεί υπερδραστήριους οξύουρους, μπορεί να έχει ενοχλήσεις. Ίσως να έχουμε αραιές επισκέψεις στην τουαλέτα ή υπερβολικά συχνές, κοιλιακές κράμπες, πονοκεφάλους και ναυτίες. Σε μικρό αριθμό ατόμων παρατηρείται ανορεξία και απώλεια βάρους. Σπανιότερα εμφανίζονται αλλεργικές αντιδράσεις (δερματικό εξάνθημα).

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Οι γονείς μπορεί να δουν τους σκώληκες στην περιοχή γύρω από τον πρωκτό (με τη χρήση μεγεθυντικού φακού) ή στα κόπρανα με γυμνό μάτι. Οι σκώληκες φαίνονται καλύτερα 2-3 ώρες μετά που θα κοιμηθεί το παιδί. Φαίνονται σαν μικρές γκριζόλευκες κλωστές που κινούνται.

Για τη διάγνωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης κολλητική διαφανής ταινία. Η ταινία αυτή τοποθετείται το βράδυ ή πριν το πρωινό μπάνιο στο δέρμα του παιδιού γύρω από τον πρωκτό και σε αυτήν προσκολλώνται τα αυγά.

Τα αυγά είναι πολύ μικρά και δε μπορείς να τα δεις με γυμνό μάτι. Στη συνέχεια η ταινία τοποθετείται σε αποστειρωμένο δοχείο και εξετάζεται στο εργαστήριο με το μικροσκόπιο. Απλή εξέταση κοπράνων για σκώληκες ή αυγά δε βοηθά στη διάγνωση.

Δείτε ακόμα Παιδίατρος συμβουλεύει : ΜΗ ψάχνετε μαγικές λύσεις για τις μύξες του παιδιού, ΔΕΝ υπάρχουν

Τις περισσότερες φορές το ιστορικό και τα συμπτώματα του παιδιού ή η διαπίστωση των σκωλήκων στα κόπρανα από τη μητέρα του παιδιού είναι αρκετά για να αρχίσει ο παιδίατρος θεραπεία στο παιδί.

Photo via: paidiatros.gr

Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία;

Στα παιδιά με οξύουρους χορηγείται φαρμακευτική αγωγή (σιρόπι μεβενδαζόλης ή αλβενδαζόλης ή παμοικής πυραντέλης). Τα φάρμακα αυτά σκοτώνουν τους σκώληκες αλλά όχι τα αυγά τους.

Το φάρμακο συνήθως χορηγείται σε μία δόση και επαναλαμβάνεται σε 15 ημέρες (άλλη μία δόση του φαρμάκου). Η δεύτερη δόση σε 15 μέρες δίνεται για να σκοτώσει τους νέους σκώληκες που θα αναπτυχθούν από τα αυγά.

Θεραπεία χορηγείται σε όλα τα μέλη της οικογένειας του πάσχοντος παιδιού. Στα παιδιά κάτω των 2 ετών η εμπειρία από τη χορήγηση του φαρμάκου για τους οξύουρους είναι περιορισμένη έτσι λαμβάνονται υπόψιν τα οφέλη και οι κίνδυνοι από τη θεραπεία.

Δείτε ακόμα Αυτές είναι οι πιο συχνές ιώσεις που κολλάνε τα παιδιά στους παιδικούς σταθμούς

Την ημέρα που το παιδί λαμβάνει το φάρμακο καλό θα ήταν να κάνει μπάνιο το βράδυ και το επόμενο πρωί για να απομακρυνθούν τα αυγά που έχουν απομείνει.

Να θυμάστε ότι μπορεί τα παιδιά να πάρουν τη θεραπεία τους αλλά να ξαναεμφανίσουν οξύουρους για αυτό παράλληλα με τη φαρμακευτική θεραπεία πρέπει να ληφθούν οι κατάλληλες προφυλάξεις.

Τα απαραίτητα μέτρα που πρέπει να πάρεις για να μην μεταδοθεί η ασθένεια

Να λάβουν θεραπεία όλα τα μέλη της οικογένειας έστω και εάν δεν έχουν συμπτώματα. Να κόβετε συχνά τα νύχια του παιδιού, να τα διατηρείτε κοντά και καθαρά. Αποτρέπεται το παιδί να δαγκώνει τα νύχια του ή να πιπιλίζει το δάκτυλο.

Να πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό ειδικά μετά τη χρήση της τουαλέτας και μετά την επαφή με γάτους ή σκύλους (μπορεί να μεταφέρουν στα φτερά τους τα αυγά των οξύουρων). Να κάνετε καθημερινά μπάνιο το παιδί (προτιμότερο το πρωί) για να φεύγουν τα αυγά που βρίσκονται γύρω από τον πρωκτό.

Να πλένετε συχνά τα σεντόνια, τις πετσέτες, τα εσώρουχα και τα ρούχα. Προσοχή! μην τα τινάζετε στον αέρα για να αποφύγετε τη διασπορά των αυγών. Σχολαστικός καθαρισμός στο δωμάτιο του παιδιού, των παιγνιδιών, στην τουαλέτα, για να απομακρυνθούν τα αυγά των σκωλήκων.

Δείτε ακόμα Αφθώδης στοματίτιδα στα παιδιά: Τί συμπτώματα έχει και πώς θεραπεύεται;

Εξηγήστε στο παιδί σας ότι δεν πρέπει να ξύνεται γιατί με αυτό τον τρόπο μεταφέρει τα αυγά σε διάφορα αντικείμενα και μπορεί να μεταδώσει σε άλλα άτομα. Όλα αυτά τα μέτρα είναι σημαντικό να εφαρμοστούν για να μην υπάρξουν υποτροπές και μετάδοση των οξύουρων σε άλλα μέλη της οικογένειας.

Photo via: boro.gr

Τα παιδιά μπορούν να πάνε σχολείο;

Οι ασθενείς δεν χρειάζονται απομόνωση. Το παιδί όμως πρέπει να λάβει θεραπεία και να τηρήσει με ευλάβεια όλους τους κανόνες υγιεινής έτσι ώστε να μην κολλήσει κι άλλα παιδιά.

Οι οξύουροι προκαλούν επιπλοκές;

Οι οξύουροι δεν αποτελούν σοβαρή λοίμωξη και εκτός από τον κνησμό δεν προκαλεί σοβαρές επιπλοκές. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει θεραπεία, εντούτοις μπορεί να προκληθούν υποτροπές στο παιδί αλλά και σε άλλα μέλη της οικογένειας για αυτό είναι σημαντικό να ληφθούν οι κατάλληλες προφυλάξεις.

Διαβάστε όλα τα άρθρα για την παιδική υγεία στο Daddy-Cool.gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την γραπτή άδεια από τον εκδότη. 

• παιδικες ασθενειες