Σύνδρομο Άσπεργκερ σε παιδιά: Χαρακτηριστικά και συμπτώματα

daddy cool team

Το σύνδρομο Άσπεργκερ είναι μία νευρολογική διαταραχή της οικογένειας διαταραχών του αυτιστικού φάσματος. Τα παιδιά με το σύνδρομο αυτό έχουν συνήθως νοημοσύνη άνω του μέσου όρου, μιλούν άριστα και… δεν αποκλείεται να διαπρέψουν στην ζωή τους (Άσπεργκερ έχουν, άλλωστε, ο Bill Gates και ο Steven Spielbeg!).
Έχουν, όμως, και πολλές κοινωνικές δυσκολίες. Και καθώς κάθε παιδί βιώνει το Άσπεργκερ με διαφορετικά συμπτώματα, δεν υπάρχει ακριβής λίστα με συμπεριφορές που θα πρέπει να εμφανίσει ένα παιδί για να γίνει εύκολα η διάγνωση. Αντίθετα, υπάρχουν πολλές συμπεριφορές που μπορεί να αποτελούν σημάδια για το σύνδρομο αυτό.
Μαμάδες παιδιών με σύνδρομο Άσπεργκερ περιγράφουν, παρακάτω, τις συχνότερες και πιο χαρακτηριστικές συμπεριφορές που θα πρέπει να παρατηρήσετε για να καταλάβετε αν το παιδί σας μπορεί να έχει Άσπεργκερ.

Προσκόλληση σε μία δραστηριότητα

Πολλά παιδιά με σύνδρομο Άσπεργκερ απασχολούνται μόνο με ένα ή με ελάχιστα ενδιαφέροντα και απορροφώνται σε αυτά για ώρες. Μπορεί, για παράδειγμα, το παιδί να «κολλήσει» με ένα μόνο παιχνίδι ή σετ παιχνιδιών ή πραγμάτων (π.χ. τα αυτοκινητάκια του, τα μπλε παιχνίδια του, τα βιβλία του) και να παίζει με αυτά για αφύσικα μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ομιλία «μικρομέγαλου»
Τυπικά, ένα παιδί με σύνδρομο Άσπεργκερ μιλά σαν μικρομέγαλο, σαν ένας μικρός καθηγητής. Τείνει να έχει ιδιαίτερα εξελιγμένο λεξιλόγιο και αξιοπρόσεκτη ικανότητα λόγου, αλλά εξαιτίας της αυτιστικής φύσης του συνδρόμου, μπορεί να προσκολλάται σε ένα θέμα και να θέλει να μιλά γι’αυτό συνέχεια. Τα παιδιά αυτά, επίσης, μπορεί να μιλούν πιο «επίσημα» από όσο συνηθίζεται στην ηλικία τους ή να προτιμούν να συνομιλούν με ενήλικες.

Δυσκολία κατανόησης κοινωνικών «νύξεων»
Η δυσκολία στην κοινωνικοποίηση είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό των παιδιών με Άσπεργκερ. Τους είναι, για παράδειγμα, δύσκολο να διαβάσουν την «γλώσσα σώματος» κάποιου ή να περιμένουν την σειρά τους για κάτι ή να διακόψουν μία συζήτηση γιατί κάτι προέκυψε. Στο σχολείο δυσκολεύονται να συμμετέχουν σε ομαδικές εργασίες, γιατί δεν κατανοούν ότι πρέπει να περιμένουν την σειρά τους και δεν αποδέχονται εύκολα την άποψη κάποιου άλλου. Κάποια παιδιά με Άσπεργκερ μπορεί να είναι πολύ κοινωνικά, αλλά να μην μπορούν να συνομιλήσουν φυσιολογικά με κάποιον γιατί θέλουν διαρκώς να μιλάνε ακατάπαυστα. Το πρόβλημα με αυτές τις κοινωνικές δυσκολίες τους είναι ότι μεγαλώνοντας, τα παιδιά αυτά, μπορεί να απομονωθούν από τον κοινωνικό τους περίγυρο.

Ανάγκη για πρόγραμμα
Τα παιδιά με Άσπεργκερ έχουν ανάγκη από δομημένο ημερήσιο πρόγραμμα, διαφορετικά αισθάνονται έντονη σύγχυση. Έτσι, πρέπει σε συγκεκριμένες και πολύ αυστηρές ώρες κάθε μέρα να τρώνε πρωινό, μεσημεριανό, να κάνουν μπάνιο και να κοιμούνται. Αν θέλετε να αλλάξετε το πρόγραμμα σε ένα τέτοιο παιδί (π.χ. να πάτε μια βόλτα), θα πρέπει να το προετοιμάζετε πολλές ημέρες πριν, ώστε να μην το ταράξετε όταν έρθει η ώρα, τηρώντας παράλληλα όλες τις υπόλοιπες δραστηριότητες της ημέρας στις «σωστές» ώρες.

Συναισθηματική κατάρρευση

Και όταν τα παιδιά αυτά βγαίνουν εκτός προγράμματος απροειδοποίητα ή συγκλονίζονται με κάτι, έχουν την τάση να καταρρέουν ψυχολογικά και συναισθηματικά, παρουσιάζοντας αδυναμία να ελέγξουν τα συναισθήματά τους.

Έλλειψη ενσυναίσθησης
Ένα ακόμα σημάδι των παιδιών με σύνδρομο Άσπεργκερ είναι η φαινομενική έλλειψη ενσυναίσθησης για τους άλλους. Δεν μπορούν να κατανοήσουν ότι τα άτομα γύρω τους έχουν συναισθήματα, επιθυμίες και ανάγκες. Λειτουργούν σα να βρίσκονται στο δικό τους συννεφάκι, σαν να έχουν συναισθήματα μόνο εκείνα.

Έλλειψη κατανόησης υπαινιγμών του λόγου
Κάποια άτομα με σύνδρομο Άσπεργκερ δυσκολεύονται να κατανοήσουν τον τόνο της φωνής κάποιου, την χροιά και την προφορά. Μπορεί να μεταφράσουν κάθε λέξη με την κυριολεκτική της σημασία και δεν κατανοούν τον σαρκασμό ή τα αστεία. Έτσι, δεν μπορούν να καταλάβουν πότε κάποιος κάνει πλάκα ή πότε είναι σοβαρός (π.χ. μπορεί κάποιος να πει για πλάκα «εντάξει, θα κόψω τις φλέβες μου με αυτά που ακούω!» και τα παιδιά αυτά να πανικοβληθούν ότι πραγματικά θα το κάνει).

Ασυνήθιστη γλώσσα σώματος
Ένα ακόμα σύμπτωμα του Άσπεργκερ είναι το παιδί να παίρνει ασυνήθιστες εκφράσεις και στάσεις στο σώμα του, ή τη μία να κοιτάζει επίμονα κάποιον και την άλλη να μην τον κοιτάζει ποτέ στα μάτια.

Καθυστερημένη κινητική ανάπτυξη
Πολλά παιδιά με σύνδρομο Άσπεργκερ αργούν πολύ μέχρι να καταφέρουν να κάνουν ποδήλατο ή να πιάσουν ένα μολύβι και να γράψουν. Μπορεί, επίσης, να δυσκολεύονται πολύ στα αθλήματα, π.χ. να μην πηδούν εύκολα ή να μην προσπερνούν εμπόδια.

Αισθητηριακές Ευαισθησίες

Πολλά παιδιά με σύνδρομο Άσπεργκερ έχουν αυξημένη αισθητηριακή ευαισθησία. Έτσι, μπορεί πολύ εύκολα να υπερδιεγερθούν από συγκεκριμένες καταστάσεις, π.χ. τα πολύ έντονα φώτα, τους πολύ δυνατούς ήχους ή από κάποιες υφές. Μπορεί, για παράδειγμα, να αρνούνται να φορέσουν συγκεκριμένα ρούχα, επειδή δεν αντέχουν την υφή τους. Υπάρχουν, δηλαδή, κάποιες αισθήσεις που δεν αρέσουν με τίποτα στα παιδιά αυτά.

Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας μπορεί να έχει σύνδρομο Άσπεργκερ, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να επισκεφθείτε μαζί κάποιον ειδικό το συντομότερο δυνατό. Κι αν πράγματι το παιδί διαγνωστεί με το σύνδρομο αυτό, μην απελπιστείτε! Όπως χαρακτηριστικά λέει μια μαμά παιδιού με Άσπεργκερ «είναι φυσιολογικό να τρομάξετε και να αγχωθείτε, όμως μία τέτοια διάγνωση δεν σημαίνει ότι το παιδί σας δεν θα έχει ζωή. Η διάγνωση θα αποτελέσει ένα εργαλείο που θα σας βοηθήσει να βοηθήσετε το παιδί σας να ακολουθήσει τον δικό του, ξεχωριστό δρόμο. Βρείτε, λοιπόν, έναν καλό γιατρό και ομάδες υποστήριξης (δείτε εδώ), ενημερωθείτε και γίνετε η καλύτερη μαμά που μπορείτε!»

*Οι παραπάνω πληροφορίες συλλέχθηκαν από την ιστοσελίδα circleofmoms.com.