Γελάει ο Μπαμπινιώτης: 5 ελληνικές λέξεις που όλοι νομίζουν ότι είναι λάθος, αλλά είναι ολόσωστες

nikol peters

Ξινίζεις ελαφρώς τα μούτρα σου. Τον κοιτάζεις με μισό μάτι και, παράλληλα, δίνεις εσωτερική μάχη για να μην ξεσπάσεις σε γέλια, δείχνοντάς τον με το δάχτυλο και ουρλιάζοντας «ΤΙ ΕΙΠΕΕΕΕΕΕΕ!!!!».

Τι έχει συμβεί; Το εξής: ο τύπος που στέκεται απέναντί σου μόλις έχει ξεστομίσει ένα «Ανάμενε λίγο» κι εσύ κοπανιέσαι εντέχνως, γιατί πιστεύεις ότι το σωστό είναι «Ανέμενε λίγο».

Ε, λοιπόν, σου έχουμε νέα: ο… άλλος έχει δίκιο, όχι εσύ- κι αυτό επειδή, μιας και το έφερε η ηλεκτρονική κουβέντα, το «ανάμενε» είναι προστακτική και στην προστακτική δεν έχουμε αύξηση.

Είμαστε, λοιπόν, εδώ για σένα: προκειμένου να μην την πατήσεις την επόμενη φορά που θ’ ακούσεις κάτι που ηχεί περίεργα στ’ αυτιά σου και αρχίσεις εκ νέου το ευγενές σπορ του «ΤΙ ΕΙΠΕΕΕΕΕ!!!», το menshouse ετοίμασε μια λίστα με 5 λέξεις που όλοι μας νομίζουμε ότι είναι λάθος, αλλά στην πραγματικότητα είναι σωστές.

-Βουλεύτρια: Ναι, ξέρουμε- μοιάζει πιο λάθος κι από κείνη την προσπάθεια του Γιώργου Λιάγκα να κάνει χιούμορ στο Late Night πέρυσι. Πού ακούστηκε ο όρος «βουλεύτρια»; Η βουλευτής, ναι. Βουλετίνα, επίσης. Αλλά βουλεύτρια;

Γενικότερα υπάρχει μια σύγχυση στους έμφυλους τύπους των επαγγελματικών θηλυκών, όμως «βουλεύτρια» είναι ο ομαλός ελληνικός τύπος της κατηγορίας αυτής (όπως, για παράδειγμα, ποιητής- ποιήτρια, νοσηλευτής- νοσηλεύτρια και ούτω καθεξής).

Μπορεί, λοιπόν, να ξενίζει καθώς δεν έχει χρησιμοποιηθεί πολύ ή ν’ ακούγεται αρκετά λόγιος, όμως είναι πέρα για πέρα σωστός τύπος.

Καλό θα ήταν να το ξέρουν αυτό και οι… βουλευτίνες.

-Απολαύω (της εμπιστοσύνης): Το ακούς και σχηματίζεις την άποψη πως κάποιος στραμπούλισε τη γλώσσα του- δεκτό. Το σωστό, άλλωστε, είναι «Απολαμβάνω της εμπιστοσύνης», έτσι;

Χμ, λάθος. Κι εξηγούμαστε: Το ρήμα απολαμβάνω είναι μεταβατικό, συντάσσεται με αιτιατική και σημαίνει «ευχαριστιέμαι κάτι», «νιώθω χαρά για κάτι» («Απολαμβάνω να τρώω σουβλάκια», ας πούμε- γιατί ποιος δεν απολαμβάνει να τρώει σουβλάκια;).

Το ρήμα απολαύω είναι μεταβατικό, συντάσσεται με γενική και σημαίνει «είμαι αποδέκτης, δέχομαι» και σπανίως «χαίρομαι, ευχαριστιέμαι».

Με τα χρόνια, που λέτε, υπήρξε σύγχυση μεταξύ των δύο ρημάτων και έτσι άρχισε να χρησιμοποιείται καταχρηστικά και εσφαλμένα το απολαμβάνω αντί του απολαύω.

Το σωστό, επομένως, είναι «Απολαύω της εμπιστοσύνης, της εκτίμησης, της φιλίας» κτλ και όχι «Απολαμβάνω».

Εν ολίγοις, αυτό το μπέρδεμα είναι σκέτη απόλαυση.

-Υπερασπίζω (κάποιον): Μοιάζει με υπέρτατο γλωσσικό λάθος από εκείνα που σε οδηγούν στο δικαστήριο γραμματικής και ψάχνεις απεγνωσμένα να σε υπερασπιστεί κάποιος, αλλά…

Αλλά, μαντέψτε: είναι σωστό. Το ρήμα στην ενεργητική φωνή του (υπερασπίζω) εμφανίστηκε στην ελληνιστική εποχή και η ετυμολογία του βγάζει ακόμα και το πιο αδαές μάτι: υπέρ+ ασπίς- βάζω δηλαδή την ασπίδα μου πάνω από τον συμπολεμιστή μου για να τον προστατεύσω.

Με την πάροδο των ετών, όμως, το ρήμα εμφάνισε και μέση φωνή, η οποία έχει ενεργητική σημασία (υπερασπίζομαι).

Έτσι, φτάνοντας στο σήμερα, οδηγηθήκαμε στο να μπορούμε και να υπερασπίσουμε κάποιον και να τον υπερασπιστούμε- το ποιο θα επιλέξει κανείς είναι θέμα καθαρά προσωπικής προτίμησης, καθώς και τα δύο είναι γραμματικά σωστά.

Αυτό για να μην είστε ανυπεράσπιστοι στη, συνήθη, περίπτωση που ανοίξετε μια τέτοιου είδους συζήτηση με τους κολλητούς σας, ένα Σάββατο βράδυ μετά την κατάποση του Βοσπόρου…

–Παρεισφρέω: Είναι πιθανό- error 404: word not found. Δεν είναι και η πιο συνηθισμένη ελληνική λέξη, αλλά όσοι την χρησιμοποιούν το κάνουν, συνήθως, εσφαλμένα, λέγοντας «παρεισφρύω».

Η λέξη προέρχεται από την πρόθεση παρά + το αρχαίο ρήμα εισφρέω= εισδύω και ο λόγος που το παρεισφρέω «δολοφονείται» εντέχνως και γίνεται παρεισφρύω έχει να κάνει μάλλον με το γεγονός πως μας μπερδεύει το συνώνυμο «παρεισδύω».

Κάτι τέτοια γίνονται και παρεισφρέουν συνήθως λάθη στον προφορικό και τον γραπτό λόγο…

-Σέρβα: Στο λέει αυτό κάποιος και κουνάς με συγκατάβαση το κεφάλι, του στυλ «Α το δόλιο, τουλάχιστον προσπάθησε, ok».

Το επίθημα για το σχηματισμό του θηλυκού από αρσενικά πατριδωνυμικά ουσιαστικά δεν είναι πάντοτε… σαφές, με το –ίδα να κατέχει τη νούμερο 1 θέση στις καρδιές μας- και, ως εκ τούτου, το Σερβίδα να θεωρείται απολύτως «λογικό».

Μαντέψτε: το Σέρβα είναι εξίσου αποδεκτός τύπος κι ας φαντάζει ελλιπής λέξη χωρίς ένα –κον μπροστά.

Αλήθεια, οι Σέρβοι τι έχουν να πουν γι’ αυτό;

• test