Γιαννούλα Κουλουρού: Ο εξευτελισμός μίας Πατρινιάς που έγινε αποκριάτικο έθιμο

Έλενα Τριανταφύλλου

Γιαννούλα Κουλουρού: Ο εξευτελισμός μίας Πατρινιάς που έγινε αποκριάτικο έθιμο. Η αληθινή ιστορία πίσω από το αποκριάτικο έθιμο της Γιαννούλας της Κουλουρού που ραγίζει καρδιές.

Οι Απόκριες είναι μία γιορτή χαράς και διασκέδασης. Οι άνθρωποι ντύνονται με διάφορες αποκριάτικες σχολές, διασκεδάζουν, χορεύουν και πολλές φορές υπάρχουν και έθιμα σε όλη την Ελλάδα που είναι ιδιαίτερα πρόστυχα. Υπάρχουν και αποκριάτικα έθιμα όμως που μπορεί να μας φέρνουν χαρά όμως από πίσω κρύβουν μία θλιβερή ιστορία.

Ένα τέτοιο έθιμο είναι και αυτό της Γιαννούλας της Κουλουρού που μέχρι πριν λίγα χρόνια διαδραματιζόταν στην πόλη της Πάτρας που φημίζεται για το καρναβάλι της. Μπορεί στα μάτια των σύγχρονων ανθρώπων αυτό το έθιμο να ήταν απλά χιουμοριστικό όμως από πίσω κρύβονταν ο δημόσιος εξευτελισμός μία κοπέλας από την Πάτρα.

Δείτε ακόμα «Μην την πιείτε, λουστείτε»: Οι διαχρονικές διαφημίσεις σαμπουάν μπύρας

Μία κακόγουστη φάρσα σε μία γυναίκα που ήταν “αφελής” και έγινε στόχος ανθρώπων που ήθελαν να γελάσουν μαζί της φέρνοντάς την σε σημείο να αποξενωθεί τελείως από την τότε τοπική κοινωνία της Πάτρας. Ευτυχώς αυτό το έθιμο σταμάτησε να ισχύει λίγα χρόνια πριν όμως αξίζει να μάθουμε την ιστορία. Διαβάστε παρακάτω: 

Λίγα λόγια για το αποκριάτικο έθιμο της Γιαννούλας του Κουλουρού

Αν στο παρελθόν είχατε επισκεφθεί την Πάτρα ίσως να είχατε δει από κοντά το έθιμο της Γιαννούλας της Κουλουρού τις Αποκριές. Σε αυτό το έθιμο ένας άντρας ντύνεται νύφη και περιμένει τον γαμπρό στον μόλο ο οποίος εμφανίζεται συνήθως με ναυτικό κουστούμι.

Η νύφη συνοδεύεται από πλήθος άλλων ανθρώπων για να μην χάσει τον δρόμο. Αυτό το αποκριάτικο έθιμο πριν λίγα χρόνια σταμάτησε να ισχύει στην Πάτρα επειδή πίσω από αυτό το “αποκριάτικο προξενιό” ίσχυε ο εξευτελισμός μίας γυναίκας πολλά χρόνια πριν.

Photo via: news247.gr

Η ιστορία της Γιαννούλας της Κουλουρού

Η Γιαννούλα η Κουλουρού υπήρξε και γεννήθηκε το 1868 στην Άνω Πόλη της Πάτρας. Το “Κουλουρού” βγήκε επειδή στο επάγγελμα η γυναίκα πουλούσε κουλούρια. Η Γιαννούλα έπασχε από ελαφριάς μορφή νοητική υστέρηση και φυσικά αποτελούσε στόχος για κοροϊδίες από τις παρέες της παλιάς Πάτρας.

Η Γιαννούλα η Κουλουρού ήθελε πολύ να παντρευτεί. Το μαράζι της ήταν πολύ μεγάλο και αυτό δεν άργησε να φτάσει στα αυτιά μίας παρέας από την Πάτρα που αποφάσισε να κάνει πλάκα εις βάρος της. Την πλησίασαν και της είπαν ότι θα ψάξουν μαζί να της βρούνε γαμπρό. Την πήραν μαζί τους μάλιστα για να της τον βρουν.

Η πρώτη απόπειρα έγινε τον Φεβρουάριο του 1914 όταν την έπεισαν πως της είχαν βρει γαμπρό. Την έντυσαν νύφη και την έβαλαν να παρελαύνει στην οδό Καλαβρύτων – σημερινή Γούναρη -. Η Γιαννούλα πίστευε πως την περιμένει ο γαμπρός που θα την παντρευτεί εκείνη κιόλας την μέρα.

Δείτε ακόμα Τα καγκουροτράγουδα που έχουμε χορέψει όλοι οι έφηβοι των 90s

Αντί για τον  γαμπρό όμως, την περίμενε ένα πλήθος που ξεκίνησε να την χλευάζει και να την κοροϊδεύει. Την επόμενη χρονιά οι δημοσιογράφοι από την Πάτρα Τέλης Τουρνάς και Μάκης Αθανασίου έγραψαν το πάθημά της σε επιθεώρηση και τον ρόλο της Γιαννούλας τον έκανε ο βαυαρικής καταγωγής ηθοποιός Εδμόνδος Φυρστ.

Photo via: bovary.gr

Τα επόμενα χρόνια η παρέα δεν είχε ασχοληθεί με την Γιαννούλα μέχρι το 1918 που την έπεισαν για άλλη μία φορά πως την είχαν βρει γαμπρό. Ο Νίκος Πολίτης είχε αναφέρει στο βιβλίο του “Οι ωραίοι τρελοί της παλιάς Πάτρας” ότι οι γειτόνισσες εκείνο το απόγευμα την έντυσαν νύφη, την έβαψαν και την χτένισαν.

Βγήκε από το σπίτι της με τον γαμπρό να την στηρίζει από το μπράτσο και όταν έφτασαν στην εκκλησία η εκκλησία ήταν κλειστή. Οι καλεσμένοι λοιπόν είπαν πως θα φωνάξουν τον παπά για να τους παντρέψει κι εκείνη την στιγμή δήθεν κάποιοι από την στρατονομία συλλαμβάνουν τον γαμπρό επειδή δεν είχε δηλωθεί στα μητρώα αρρένων.

Δείτε ακόμα Ο απαγωγέας κράταγε το φέρετρο στην κηδεία: Η στυγνή δολοφονία του «Μαραντόνα του Αιγάλεω» από τους κολλητούς του

Η Γιαννούλα απογοητεύεται πολύ και πέφτει σε βαριά κατάθλιψη. Φυσικά αυτό δεν σταμάτησε την ίδια παρέα από την Πάτρα να την κοροϊδευει και τα θεατρικά έργα εις βάρος τη Γιαννούλας ήταν αρκετά. Στον επόμενο γάμο που της έστησαν μάλιστα πήρε μέρος και ο πρόεδρος της Αμερικής Γούντροου Ουίλσον.

Ο γαμπρός ήταν δήθεν ένας πλούσιος άντρας, συγγενής του προέδρου που θα της έφερνε μάλιστα εκατομμύρια για να την παντρευτεί. Πλήθος κόσμου την συνόδευσε μέχρι έναν δικαστικό κλητήρα που της έδειξε μία βαλίτσα γεμάτη χρήματα.

Ξαφνικά όμως δύο μασκοφόροι μπαίνουν μέσα και αρπάζουν την βαλίτσα. Η Γιαννούλα απογοητεύεται και πάλι και πέφτει σε ακόμη πιο βαριά μελαγχολία. Μετά από αυτόν τον εξευτελισμό, η νοητική υστέρηση της Γιαννούλας επιδεινώνεται και η ψυχολογία της δεν είναι καλά.

Δείτε ακόμα Η τραγωδία της Νέας Σμύρνης: Ο εραστής που σκότωσε τα δύο παιδιά της συντρόφου του

Ξεκινάει και πλάθει ένα δικό της παραμύθι στο οποίο η Γιαννούλα αρραβωνιάστηκε έναν φαντάρο. Η γνωστή παρέα εκμεταλλεύεται και πάλι την κατάσταση και την πείθει πως ο πρόεδρος της Αμερικής Γούντροου Ουίλσον ήταν ο πατέρας του φαντάρου αρραβωνιαστικού της.

Photo via: mixanitouxronou.gr

Το 1922 λοιπόν ο φαντάρος μαζί με τον πατέρα του έρχεται στην Πάτρα για να παντρευτεί την Γιαννούλα. Φυσικά και αυτό κατέληξε με την Γιαννούλα ντροπιασμένη μπροστά σε 10.000 Πατρινούς. Και δεν σταματάμε εδώ. Την επόμενη χρονιά την πείθουν να παντρευτεί τον ίδιο τον Γουίλσον και το τέλος το φαντάζεστε.

Το 1930 κάποιος από την παρέα πέθανε και η διαπόμπευση της Γιαννούλας σταμάτησε. Η Γιαννούλα πέθανε μόνη της, φτωχή και σε βαριά κατάθλιψη το 1940. Όμως η ιστορία της Γιαννούλας δεν έκλεισε εκεί.

Δείτε ακόμα Πίστευε ότι δεν θα πιαστεί ποτέ: Ο δολοφόνος του πιο γνωστού ανεξιχνίαστου εγκλήματος βρέθηκε 46 χρόνια μετά (Pics)

Έγινε ταινία μικρού μήκους από τον Πατρινό σκηνοθέτη Τότη Φαφούτη, θεατρική παράσταση από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας και το πιο ντροπιαστικό έθιμο του αποκριάτικου καρναβαλιού της Πάτρας.

Το 2015 ο Σύλλογος Ψυχικής Υγείας Πάτρας ζητάει την κατάργηση του εθίμου βγάζοντας την εξής ανακοίνωση:

“Για μας στον ΣΟΨΥ Πάτρας, είναι αδιανόητο να θεωρείται σήμερα έθιμο και να διαιωνίζεται ως παράδοση ο εμπαιγμός ενός ανθρώπου με ψυχική νόσο και μαζί με αυτήν το άθλιο της συμπεριφοράς μερίδας πολιτών που με τη στάση τους μετέτρεψαν σε μαρτυρική τη ζωή του.

Δεν θεωρούμε έθιμο, ούτε την διαπόμπευση, ούτε τον δημόσιο εξευτελισμό, ούτε τον θρήνο, ούτε την συμβολική επανάληψή τους κάθε χρόνο εν είδη διασκέδασης των καρναβαλιστών.

Η αναβίωση του γάμου της Γιαννούλας της Κουλουρούς, αποτελεί προβολή προς το μέλλον μια αρρωστημένης αντίδρασης του κοινωνικού συνόλου απέναντι στον ψυχικά πάσχοντα και μέσω της σάτιρας μεταφέρει το μήνυμα της νομιμοποίησης δια της διασκέδασης τέτοιων απαράδεκτων συμπεριφορών που δεν έχουν θέση στη χώρα μας εν έτει 2015 και προσβάλλουν όχι μόνο τους ψυχικά ασθενείς αλλά και τους πολίτες της Πάτρας.

Δείτε ακόμα Το κτήνος της Καστοριάς: Ο γυναικοκτόνος που αποπειράθηκε να κοροϊδέψει τους πάντες μέσω Facebook (Pics)

Για αυτό το λόγο ζητάμε την άμεση κατάργηση της αναβίωσης του γάμου της Γιαννούλας της Κουλουρούς από τις εκδηλώσεις του Πατρινού Καρναβαλιού και καλούμε τη δημοτική αρχή να πάρει θέση, δίνοντας τέλος στην μετατροπή σε κωμωδία, της ζωής ενός τραγικού προσώπου που έζησε δίπλα μας.”

Το 2018 ο δήμαρχος της Πάτρας έδωσε ένα τέλος στο ντροπιαστικό αυτό έθιμο που πάτησε πάνω στον εξευτελισμό, στην διαπόμπευση αλλά και στην αποξένωση μίας γυναίκας με νοητική υστέρηση. Η Ματούλα Ζαμάνη είχε γράψει τραγούδι για την Γιαννούλα την Κουλουρού. Ακούστε το:

Διαβάστε όλα τα άρθρα για την μηχανή του χρόνου στο Daddy-Cool.gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την γραπτή άδεια από τον εκδότη. 

• αληθινές ιστορίες
• αποκριά
• αποκριες